Μόλις ένα χρόνο πριν, η Γεωργία φάνταζε ως μια αναδυόμενη δημοκρατία με πορεία προς την ΕΕ, ωστόσο σήμερα βρίσκεται πέντε λεπτά πριν από την αυταρχική διακυβέρνηση, όπως εκτιμούν πρώην αξιωματούχοι. Η κυβερνώσα παράταξη στοχεύει στην απαγόρευση τριών μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, ενώ οι περισσότεροι ηγέτες της βρίσκονται στη φυλακή, στην εξορία ή αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις, σηματοδοτώντας μια δραματική στροφή από την ευρωπαϊκή της πορεία.
Αυτή η ραγδαία εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς γεγονότων που ξεκίνησαν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, όταν η Γεωργία προσπάθησε να εδραιωθεί ως αναδυόμενη δημοκρατία με σαφή προσανατολισμό προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και την απομάκρυνση από την τροχιά επιρροής της Ρωσίας.
Ωστόσο, οι πρόσφατες ενέργειες της κυβερνώσας παράταξης έχουν ανατρέψει αυτή την πορεία, προκαλώντας διεθνή ανησυχία.
Η δραματική στροφή της Γεωργίας από τη δημοκρατία
Σύμφωνα με το Reuters, μόλις ένα χρόνο πριν, διάφοροι συνασπισμοί της αντιπολίτευσης διεκδικούσαν έδρες στο κοινοβούλιο της Γεωργίας, με τέσσερις εξ αυτών να κερδίζουν εκπροσώπηση. Σήμερα, από τους οκτώ κύριους ηγέτες τους, όλοι εκτός από έναν βρίσκονται στη φυλακή, στην εξορία ή αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες.
Η κυβερνώσα παράταξη, «Γεωργιανό Όνειρο», στοχεύει στην οριστική απαγόρευση τριών βασικών ομάδων της αντιπολίτευσης. Η διολίσθηση προς ένα μονοκομματικό καθεστώς έχει σοκάρει πολλούς στη μικρή χώρα του Νοτίου Καυκάσου. Ο Σέργκι Καπανάτζε, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και αντιπρόεδρος του κοινοβουλίου μέχρι το 2020, δήλωσε ότι η Γεωργία βρίσκεται «πέντε λεπτά μακριά από μια μονοκομματική δικτατορία».
Οι κινήσεις αυτές περιλαμβάνουν μια επικείμενη αγωγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο για την απαγόρευση των τριών κύριων κομμάτων της αντιπολίτευσης, ενώ νέες ποινικές κατηγορίες εναντίον εννέα βασικών προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του φυλακισμένου πρώην προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι, αναμένεται να τους κρατήσουν πίσω από τα κάγκελα για χρόνια.
Η καταστολή έχει πλέον στοχεύσει ακόμη και πρόσωπα κοντά στο ίδιο το κυβερνών κόμμα, με ποινικές διώξεις να έχουν ασκηθεί πρόσφατα εναντίον ανώτερων κυβερνητικών υπουργών και πρώην κορυφαίων συμμάχων του ιδρυτή του «Γεωργιανού Ονείρου», Μπιτζίνα Ιβανισβίλι.
Οι επιπτώσεις στις σχέσεις με την ΕΕ και τη Δύση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε πρόσφατη έκθεσή της, δήλωσε ότι η Γεωργία είναι πλέον υποψήφια για ένταξη «μόνο κατ’ όνομα». Ο πρέσβης της ΕΕ στην Τιφλίδα ανέφερε ότι η Γεωργία δεν βρίσκεται πλέον σε τροχιά ένταξης στο μπλοκ. Η Νάταλι Σαμπανάτζε, πρέσβης της Τιφλίδας στην ΕΕ μέχρι το 2021, τόνισε ότι ενώ επί δεκαετίες υπήρχε συναίνεση για τον δυτικό προσανατολισμό της Γεωργίας, αυτή έχει πλέον χαθεί.
Η κυβερνώσα παράταξη υποστηρίζει ότι προστατεύει τη χώρα από αντιπολιτευόμενους που προσπαθούν να καταλάβουν την εξουσία και να υποκινήσουν έναν καταστροφικό πόλεμο με τη Ρωσία, φόβος που έγινε εντονότερος μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Η Γερμανία, εν τω μεταξύ, ανακάλεσε τον πρέσβη της από τη Γεωργία εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων.
Η Νίνο Τσιλοσάνι, βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος και αντιπρόεδρος του κοινοβουλίου, δήλωσε ότι «η Γεωργία είναι ένα νησί ειρήνης σε μια πολύ δύσκολη γεωπολιτική περιοχή» και ότι «οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις χρειάζονται σταθερότητα». Κατηγόρησε τους φυλακισμένους πολιτικούς της αντιπολίτευσης για απόπειρα πραξικοπήματος, κατηγορίες που οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις απορρίπτουν ως κατασκευασμένες για να δικαιολογήσουν την καταστολή.
Προτεινόμενο Η Γερμανία ανακαλεί τον πρέσβη της από τη Γεωργία εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων
Οικονομικές συνέπειες και ρωσική επιρροή
Οι αντίπαλοι του «Γεωργιανού Ονείρου» περιγράφουν τον δισεκατομμυριούχο ιδρυτή του, Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, ως τον αρχιτέκτονα της αυταρχικής στροφής. Ορισμένοι τον κατηγορούν ότι συνεργάζεται με τη Ρωσία, όπου απέκτησε την περιουσία του τη δεκαετία του 1990.
Ο Γκία Κουκασβίλι, ο οποίος βοήθησε στην ίδρυση του κόμματος ως κορυφαίος πολιτικός σύμβουλος του Ιβανισβίλι πριν διακόψει τις σχέσεις μαζί του το 2013, δήλωσε ότι ο πρώην προϊστάμενός του δεν είναι υποτελής στη Μόσχα, αλλά βλέπει μια «σύμπτωση συμφερόντων» μεταξύ των χωρών.
«Κατανοεί ότι σε αυτόν τον ωκεανό καρχαριών, χρειάζεται έναν μεγαλύτερο αδελφό. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος αδελφός; Μπορεί να είναι μόνο η Ρωσία», είπε ο Κουκασβίλι.
Στρατηγικά τοποθετημένη στη Μαύρη Θάλασσα, σε μια περιοχή που διασχίζεται από αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Γεωργία θα μπορούσε, θεωρητικά, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια της Δύσης να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές και εμπορικές οδούς μακριά από τη Ρωσία.
Ωστόσο, η άμεση ξένη επένδυση έχει μειωθεί τα τελευταία δύο χρόνια σε επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αν και η ανάπτυξη έχει διατηρηθεί, με την εισροή ρωσικών επιχειρήσεων και εργαζομένων στον τομέα της πληροφορικής από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η κατασκευή ενός βαθύλιμενου λιμανιού στη Μαύρη Θάλασσα έχει σε μεγάλο βαθμό σταματήσει.
Εν τω μεταξύ, η Γεωργία εισάγει πλέον περίπου το 45% του πετρελαίου της από τη Ρωσία, από μόλις 8% το 2012, παρά το γεγονός ότι η Τιφλίδα και η Μόσχα δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις. Η μακροχρόνια αντιπαράθεση μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους διεθνείς αναλυτές είναι η ταχύτητα με την οποία η Γεωργία απομακρύνεται από τις δυτικές αρχές, καθώς και η έλλειψη διαφάνειας στις αποφάσεις που λαμβάνονται. Σε σύγκριση με την περσινή χρονιά, τα στοιχεία δείχνουν μια συστηματική υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της περιοχής.
Το μέλλον της δημοκρατίας στη Γεωργία
Ο Ίαν Κέλι, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Γεωργία, δήλωσε ότι η Δύση θα μπορούσε να είχε κάνει περισσότερα για να οικοδομήσει δεσμούς με την Τιφλίδα, εκφράζοντας την άποψη ότι «το χάνουμε» και ότι «η Γεωργία έχει ανοίξει τις πόρτες στη Ρωσία και την Κίνα».
Τις τελευταίες εβδομάδες, το «Γεωργιανό Όνειρο» έχει αναλάβει μια σειρά μέτρων που στοχεύουν στην εξάλειψη κάθε εναπομείναντος πολιτικού διαφωνούντος. Οι συλλήψεις σε νυχτερινές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις έξω από το κοινοβούλιο κρατούν τους πολιτικούς ακτιβιστές σε κατάσταση φόβου, απόγνωσης και παραίτησης.
Δεκάδες βρίσκονται στη φυλακή ή έχουν τιμωρηθεί με πρόστιμα για αποκλεισμό δρόμων. Ο Γκρίγκολ Γκεγκέλια του κόμματος «Λέλο», το οποίο αντιμετωπίζει απαγόρευση, δήλωσε ότι «η Γεωργία απλά έχει εξαφανιστεί, όχι μόνο από το ευρωπαϊκό τραπέζι, αλλά από την παγκόσμια σκηνή».
