Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσέφερε σημαντικές εγγυήσεις στον επιφυλακτικό Πρωθυπουργό του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, προκειμένου να διασφαλίσει την έγκριση του δανείου των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία. Οι εγγυήσεις στοχεύουν στην προστασία του Βελγίου από πιθανές νομικές ή οικονομικές συνέπειες που θα προκύψουν από την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σε βελγικό έδαφος.
Οι ανησυχίες του Βελγίου και οι διπλωματικές προσπάθειες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει την υποστήριξη του Βελγίου εδώ και εβδομάδες για την προώθηση του δανείου των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Ο Πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, είχε εκφράσει έντονες ανησυχίες ότι η χώρα του θα έμενε εκτεθειμένη σε νομικές και οικονομικές συνέπειες από τη χρήση αυτών των κεφαλαίων.
Το Βέλγιο φιλοξενεί τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό Euroclear, όπου τηρούνται τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια, καθιστώντας το κεντρικό σημείο τριβής σε αυτή τη διαπραγμάτευση.
Αυτή η εξέλιξη δεν είναι τυχαία, καθώς η συζήτηση για την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων έχει απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση για καιρό. Η νομική πολυπλοκότητα και οι πιθανές αντιδράσεις από τη Ρωσία καθιστούν την απόφαση ιδιαίτερα ευαίσθητη.
Η ύπαρξη διμερών επενδυτικών συνθηκών, όπως αυτή μεταξύ Βελγίου και Ρωσίας από το 1989, προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας, καθώς δημιουργεί νομικά προηγούμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το Κρεμλίνο.
Οι εγγυήσεις της Κομισιόν και οι εναλλακτικές
Σε μια επιστολή προς τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η οποία περιήλθε στην κατοχή του POLITICO, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε τη βούληση των χωρών της ΕΕ να αναλάβουν τους κινδύνους ρωσικών αντιποίνων για τα επόμενα χρόνια.
Ως περαιτέρω παραχώρηση προς τον Μπαρτ Ντε Βέβερ, η Επιτροπή δεσμεύτηκε ότι οι χώρες της ΕΕ θα καλύψουν τους κινδύνους «ακόμη και μετά την άρση της ακινητοποίησης των περιουσιακών στοιχείων». Αυτό είναι κρίσιμο, καθώς αντιμετωπίζει την ανησυχία του Βελγίου για μακροπρόθεσμες νομικές συνέπειες.
Προτεινόμενο Η βελγική αντίσταση καθυστερεί την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των 140 δισ. στην Ουκρανία
Οι εγγυήσεις, όπως ανέφερε η φον ντερ Λάιεν, θα καλύπτουν επίσης «κινδύνους που απορρέουν από διμερείς επενδυτικές συνθήκες».
Το σημείωμα της Επιτροπής, όπως αναφέρθηκε από το POLITICO, περιλαμβάνει και δύο άλλες επιλογές χρηματοδότησης, σε περίπτωση που τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία δεν χρησιμοποιηθούν. Και οι δύο αυτές εναλλακτικές προβλέπουν ότι η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει την Ουκρανία από δικούς της πόρους.
Αυτό δείχνει την αποφασιστικότητα της Ένωσης να στηρίξει το Κίεβο, ανεξάρτητα από την τελική απόφαση για τα ρωσικά κεφάλαια, μια επιλογή που είχε προταθεί και ως κοινό δανεισμό ως εφεδρική λύση.
Οι επιπτώσεις και η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη
Η δυσκολία στην επίτευξη συμφωνίας για την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αναδεικνύει τις διαφορετικές προτεραιότητες και τους κινδύνους που αντιλαμβάνονται τα κράτη μέλη. Ενώ η Ουκρανία χρειάζεται άμεση χρηματοδότηση, η προστασία των εθνικών συμφερόντων και η αποφυγή νομικών εμπλοκών είναι ύψιστης σημασίας για χώρες όπως το Βέλγιο.
Η παροχή αυτών των εγγυήσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί μια προσπάθεια να γεφυρωθούν αυτές οι διαφορές και να ενισχυθεί η αίσθηση της συλλογικής ευθύνης. Η κίνηση αυτή αναμένεται να καθησυχάσει τον Βέλγο Πρωθυπουργό και να επιτρέψει την προώθηση του δανείου, αποφεύγοντας μια κρίση λόγω δανείου 140 δισ. ευρώ.
Επόμενα βήματα και προοπτικές
Οι συναντήσεις μεταξύ της Προέδρου φον ντερ Λάιεν και του Πρωθυπουργού Ντε Βέβερ, οι οποίες προηγήθηκαν της ανακοίνωσης των εγγυήσεων, υποδηλώνουν μια εντατική διπλωματική προσπάθεια για την επίλυση του αδιεξόδου. Η δέσμευση της Επιτροπής να καλύψει τους κινδύνους ακόμη και μετά την άρση της ακινητοποίησης των περιουσιακών στοιχείων, καθώς και η αναφορά σε διμερείς επενδυτικές συνθήκες, δείχνουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στις ανησυχίες του Βελγίου.
Η εκτίμησή μας είναι ότι αυτές οι εγγυήσεις θα αποδεσμεύσουν την έγκριση του δανείου των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, επιτρέποντας στην ΕΕ να προχωρήσει στην παροχή της τόσο αναγκαίας οικονομικής στήριξης στην Ουκρανία.
