Ιδιωτική ανησυχία στην Ευρώπη διατυπώνεται μετά το σχέδιο του προέδρου Τραμπ για τη Γάζα: παρά την εκεχειρία και την απελευθέρωση ομήρων, πολλοί διπλωμάτες και κυβερνητικοί παράγοντες ζητούν να συνεχιστεί η πίεση στο Ισραήλ μέχρι να υπάρξει αποδεικτική πρόοδος στην παροχή βοήθειας και στη λογοδοσία για τις απώλειες ανθρώπινων ζωών.
Περιορισμένη ανακούφιση και επιφυλακτική στάση
Διπλωματική ανακούφιση κυριαρχεί σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς η συμφωνία τερματίζει δύο χρόνια πολεμικών συγκρούσεων και φέρνει ελπίδα για σταθεροποίηση. Ωστόσο, πολλοί αξιωματούχοι στην Ε.Ε., το Λονδίνο και αλλού εκφράζουν ότι δεν είναι έτοιμοι να μειώσουν αμέσως την πίεση προς την ισραηλινή κυβέρνηση.
Όπως δήλωσαν στο POLITICO διπλωμάτες και πολιτικοί, η ευρωπαϊκή επιρροή θεωρείται κομμάτι της διαδικασίας που οδήγησε στη συμφωνία, αλλά θεωρείται επίσης απαραίτητο εργαλείο διαπραγμάτευσης για την επόμενη φάση της ειρήνευσης.
Διαφωνίες για κυρώσεις και το πολιτικό κόστος
Προτάσεις κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχαν ως στόχο την επιβολή οικονομικών και εμπορικών περιορισμών στο Ισραήλ, όμως τα 27 κράτη-μέλη δεν κατέληξαν σε κοινή απόφαση, αφήνοντας τις προτάσεις σε εκκρεμότητα.
Κυβερνητική επιφύλαξη εμφανίζεται και στα ευρωπαϊκά υπουργεία: ορισμένες χώρες ζητούν να διατηρηθεί η απειλή μέτρων ως μοχλός επιρροής μέχρι να αποκατασταθεί η ανθρωπιστική πρόσβαση και να υπάρξει σαφής στρατηγική ανασυγκρότησης της Γάζας.
Παραδείγματα πολιτικών ενεργειών περιλαμβάνουν το γερμανικό εμπάργκο εξαγωγής οπλικών συστημάτων προς το Ισραήλ για χρήση στη Γάζα, το οποίο τώρα επανεξετάζεται, ενώ σε άλλα μέτωπα διπλωμάτες συνεχίζουν τη διαπραγμάτευση της στάσης τους εν όψει της επόμενης συνόδου κορυφής της Ε.
Προτεινόμενο Α, άρα γι’ αυτό είναι εκεί η μικρή τρύπα στην παραμάνα — γιατί δεν το ήξερα νωρίτερα;
Ε.
Απαιτήσεις για λογοδοσία και σχέδιο ανασυγκρότησης
Ζητήματα δικαιοσύνης παραμένουν στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών ανησυχιών: οι αξιωματούχοι υπενθυμίζουν τον μεγάλο αριθμό των νεκρών και την εκτεταμένη καταστροφή στη Γάζα, τονίζοντας την ανάγκη για διερεύνηση και λογοδοσία πριν αρθούν πιέσεις και περιοριστικές πολιτικές.
Το οικονομικό βάρος της ανοικοδόμησης εκτιμάται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια και η Ε.Ε. θεωρείται κρίσιμος χρηματοδότης. Ευρωπαίοι παράγοντες ζητούν όμως όχι μόνο πόρους αλλά και ρόλο στη διαχείριση, ώστε να εξασφαλιστεί διαφάνεια και ουσιαστική αναδόμηση.
Αμφιβολίες για τον «πίνακα ειρήνης» που πρότεινε η αμερικανική πλευρά εγείρουν ερωτήματα στην Ευρώπη σχετικά με τη σύνθεση και τον χειρισμό του σχήματος, με κάποιους αξιωματούχους να φοβούνται πως ενδέχεται να ευνοηθούν εταιρικά συμφέροντα αντί για μακροπρόθεσμη σταθερότητα.
Εσωτερικές επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές κοινωνίες
Κοινωνική πόλωση και έντονες διαφωνίες σε χώρες της Ε.Ε. καθοδηγούν μεγάλο μέρος της πολιτικής συζήτησης: μαζικές διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστίνιων, αλλά και αύξηση περιστατικών αντισημιτισμού, έχουν δοκιμάσει τη συνοχή αρκετών κοινωνιών.
Πολιτική ευαισθησία είναι υψηλή ενόψει εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων σε διάφορα κράτη μέλη, καθώς νέες γενιές ψηφοφόρων που παρακολούθησαν τη σύγκρουση μέσω ψηφιακών μέσων απαιτούν διαφάνεια και δίκαιη αντιμετώπιση των θυμάτων.
Διπλωματική πρόκληση για την Ευρώπη παραμένει η εξεύρεση ισορροπίας ανάμεσα στην επιθυμία για ενεργό ρόλο στη διαδικασία ειρήνευσης και στην ανάγκη να αποφευχθεί η εικόνα ανικανότητας ή απουσίας στη διευθέτηση των επιπτώσεων της κρίσης.
Σταθερή προσοχή από ευρωπαϊκής πλευράς φαίνεται πως θα συνεχίσει να απαιτείται: η ανακούφιση των πολιτών της Γάζας, η ανάληψη οικονομικής και διοικητικής ευθύνης για την ανοικοδόμηση και η διερεύνηση των γεγονότων του πολέμου εμφανίζονται ως προϋποθέσεις για την επόμενη φάση στις σχέσεις Ισραήλ και Ευρώπης.
