Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιδρά σθεναρά στις προτάσεις του πρώην και ενδεχομένως μελλοντικού προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχετικά με την Ουκρανία και την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία. Η κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, εξέφρασε τη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο την κατηγορηματική αντίθεσή της σε οποιαδήποτε συμφωνία ειρήνης που θα περιλαμβάνει την απώλεια ουκρανικών εδαφών, μετά από ανάλογες δηλώσεις του Τραμπ.
Η στάση της ΕΕ υπογραμμίζει την προσήλωσή της στις αρχές του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας.
Η ξεκάθαρη θέση της ΕΕ έναντι των εδαφικών παραχωρήσεων
Μιλώντας σε δημοσιογράφους έπειτα από μια συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών, η Κάγια Κάλλας, πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας, κατέστησε σαφές ότι η παραχώρηση ουκρανικών εδαφών θα έστελνε ένα εξαιρετικά επικίνδυνο μήνυμα. «Εάν απλώς παραχωρήσουμε εδάφη, τότε αυτό δίνει σε όλους το μήνυμα ότι μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει βία εναντίον των γειτόνων του και να πάρει αυτό που θέλει», τόνισε η Κάλλας.
Πρόσθεσε δε ότι μια τέτοια εξέλιξη είναι «πολύ επικίνδυνη» και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου, το οποίο αποσκοπεί ακριβώς στην αποτροπή τέτοιων πράξεων.
Η δήλωση αυτή έρχεται ως άμεση απάντηση στην πίεση που άσκησε ο Ντόναλντ Τραμπ και ο επικεφαλής διαπραγματευτής του, Στιβ Γουίτκοφ, προς τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Συγκεκριμένα, ο Γουίτκοφ φέρεται να προέτρεψε τον Ζελένσκι να παραχωρήσει την περιοχή του Ντονμπάς, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, ως μέρος μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Παράλληλα, ο Τραμπ είχε δηλώσει στο Fox News Sunday ότι η Ρωσία θα διατηρούσε ορισμένα από τα εδάφη που έχει καταλάβει κατά τη διάρκεια του πολέμου, σκιαγραφώντας ένα δυνητικό σενάριο εδαφικών εκχωρήσεων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, μετά από συνάντηση στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή, όπου η ουκρανική πλευρά φέρεται να έμεινε «δυσαρεστημένη», συσπειρώθηκαν γύρω από τον Ζελένσκι. Ωστόσο, υπήρξε προσοχή στις δηλώσεις τους σχετικά με το εάν η Ουκρανία θα πρέπει να διατηρήσει ολόκληρη την επικράτειά της στο πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας.
Αυτή η διαφορά στην προσέγγιση δείχνει την πολυπλοκότητα των διπλωματικών προσπαθειών και τις διαφορετικές οπτικές γωνίες εντός του δυτικού συνασπισμού.
Ιστορικά διδάγματα και διεθνές δίκαιο
Προτεινόμενο Πριν πάτε για ύπνο, υπάρχει μια συσκευή κουζίνας που πρέπει να αποσυνδέσετε πάση θυσία για να αποφύγετε πυρκαγιά
Η Κάγια Κάλλας, με την εμπειρία της από μια χώρα που έχει βιώσει την κατοχή, χρησιμοποίησε ένα ισχυρό ιστορικό επιχείρημα για να τονίσει τη σημασία της μη αναγνώρισης παράνομων κατακτήσεων. «Έρχομαι από μια χώρα που ήταν κατεχόμενη για 50 χρόνια, αλλά η πλειοψηφία των χωρών στον κόσμο δεν τις αναγνώρισε ως ρωσικά εδάφη.
Και αυτό επίσης σήμαινε πολλά», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αυτή η αναφορά στην εσθονική ιστορία υπογραμμίζει το βάθος της πεποίθησης της ΕΕ ότι οι διεθνείς αρχές δεν πρέπει να υποχωρούν μπροστά στην επιθετικότητα. Η μακροπρόθεσμη προοπτική και η δέσμευση στις αρχές του διεθνούς δικαίου θεωρούνται κρίσιμες για τη διατήρηση της παγκόσμιας σταθερότητας.
Η συζήτηση για το «τι μπορεί κανείς να ανακαταλάβει» έναντι του «τι αναγνωρίζεται ως επικράτεια μιας άλλης χώρας» παραμένει κεντρική στις διπλωματικές ζυμώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιμένει στην ιδέα ότι η ειρήνη δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε μια νομιμοποίηση της βίας ή σε παραβιάσεις της εθνικής κυριαρχίας. Οι δηλώσεις της Κάλλας αντανακλούν την κοινή θέση πολλών ευρωπαϊκών κρατών που φοβούνται ότι μια υποχώρηση στην περίπτωση της Ουκρανίας θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο για μελλοντικές συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο, ενθαρρύνοντας αναθεωρητικές δυνάμεις να επιδιώκουν εδαφικές αλλαγές με στρατιωτικά μέσα.
Οι επιπτώσεις των δηλώσεων Τραμπ και η ευρωπαϊκή απάντηση
Οι προτάσεις του Ντόναλντ Τραμπ, είτε ως πρώην πρόεδρος είτε ως υποψήφιος, έχουν πάντα σημαντικό βάρος στη διεθνή σκηνή, ειδικά ενόψει των επερχόμενων αμερικανικών εκλογών. Η στάση του έναντι της Ουκρανίας και της Ρωσίας δημιουργεί ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς αμφισβητεί βασικές αρχές της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας που έχουν υιοθετηθεί από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
Η ξεκάθαρη απάντηση της Κάλλας από το Λουξεμβούργο σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να διατηρήσει μια ενιαία και σταθερή στάση απέναντι στην ουκρανική κρίση, ανεξάρτητα από τις πιέσεις ή τις διαφορετικές προσεγγίσεις που ενδέχεται να αναδυθούν από άλλους διεθνείς παράγοντες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη στην υποστήριξη της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Ουκρανίας, θεωρώντας την κρίσιμη για την ασφάλεια και τη σταθερότητα ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου.
