Η επίτροπος διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ Hadja Lahbib, σε συνέντευξη της στο POLITICO, υπογράμμισε ότι η υλοποίηση μιας διαρκούς ειρήνης στη Μέση Ανατολή εξαρτάται από περισσότερα από μια προσωρινή ανακωχή: κεντρικά ζητήματα είναι η πολιτική βούληση στο Ισραήλ, η ανάγκη για ανθρωπιστική υποστήριξη και η διεθνής διπλωματική πίεση για ουσιαστικά βήματα.
Αμφιβολίες για την ικανότητα της σημερινής ηγεσίας
Η Lahbib αμφισβήτησε δημόσια την προθυμία του Benjamin Netanyahu να οδηγήσει σε μια λύση που θα περιλαμβάνει δυο κρατικούς φορείς. Αυτό το σχόλιο αποκτά ιδιαίτερο βάρος δεδομένης της παρουσίας στο ισραηλινό πολιτικό σκηνικό ομάδων που, σύμφωνα με την επίτροπο, απορρίπτουν την προοπτική της λύσης των δύο κρατών ως βάση για σταθερότητα.
Στην ίδια συνομιλία η επίτροπος επισήμανε τον κίνδυνο που απορρέει από «εξτρεμιστικές φωνές» και στις δύο πλευρές, αναφερόμενη τόσο στην ευθύνη της οργάνωσης που προκάλεσε τη δολοφονική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου όσο και σε ισχυρές εσωτερικές τάσεις στο Ισραήλ που εμποδίζουν την προώθηση συμβιβαστικών λύσεων.
Το σχόλιο αυτό συνδέει το θέμα της ασφάλειας με την ανάγκη για πολιτικές αλλαγές που θα ανοίξουν δρόμο για συνομιλίες.
Ανακωχή, ανθρωπισμός και η πραγματικότητα στη Γάζα
Η πρόσφατη εκεχειρία, που προώθησε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, έχει μειώσει την ένταση αλλά παραμένει επισφαλής: έχουν επιστρέψει ορισμένα ομήρια και έχουν αποσυρθεί δυνάμεις, ωστόσο οι συγκρούσεις και τα θύματα δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως. Η επίτροπος τόνισε ότι η προτεραιότητα τώρα είναι μια βιώσιμη ανακωχή, παράλληλα με την επείγουσα αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περιοχές που έχουν πληγεί.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη παράσχει σημαντική οικονομική στήριξη μετά την 7η Οκτωβρίου, ενώ η συζήτηση για τον τρόπο που θα διαχειριστεί τη μεσοπρόθεσμη ανακούφιση και την ανοικοδόμηση έχει αρχίσει να προωθείται σε διεθνές επίπεδο. Η Lahbib υπενθύμισε ότι, πέρα από τα χρήματα, απαιτείται σχέδιο για την αποκατάσταση των υποδομών και τη διαχείριση της καθημερινότητας των πληγέντων, με σαφή διαχειριστικά κριτήρια.
Προτεινόμενο Σκιές κατασκοπείας στις Βρυξέλλες: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμέτωπη με οργή για την ουγγρική υπόθεση
Η ευρωπαϊκή στάση και οι ρητορικές περί κυρώσεων
Απέναντι σε προτάσεις ισραηλινών αξιωματούχων να αρθούν οι απειλές κυρώσεων και να επαναχορηγηθούν κονδύλια, η Lahbib ήταν σαφής: η ΕΕ χρειάζεται εργαλεία επιρροής για να προωθήσει συμφωνίες. Στο πλαίσιο αυτό υποστήριξε ότι η χρήση διπλωματικών μέσων και η διατήρηση πιέσεων είναι αναγκαία για να υπάρξει μεταστροφή πολιτικής όπου απαιτείται.
Η επίτροπος επεσήμανε επίσης ότι η διεθνής κοινότητα, όταν διαθέτει μόχλευση, μπορεί να επιτύχει προόδους — ένα παράδειγμα προς συζήτηση ήταν ο ρόλος των ΗΠΑ στην προώθηση της τρέχουσας ανακωχής. Παράλληλα, σημείωσε πως θέματα όπως οι δηλώσεις διεθνών οργανισμών σχετικά με πιθανές παραβιάσεις διεθνούς δικαίου πρέπει να διερευνηθούν από τα αρμόδια δικαστήρια, διατηρώντας όμως την ηθική διάσταση της κρίσης στο επίκεντρο των αποφάσεων.
Πολιτικές εναλλακτικές και ηγεσίες που εμπνέουν εμπιστοσύνη
Η Lahbib ανέφερε την ανάγκη για προσωποπαγείς λύσεις στη διοίκηση της Παλαιστίνης, υποδεικνύοντας ότι μια μορφή ηγεσίας με ευρεία αποδοχή θα μπορούσε να διευκολύνει την πορεία προς συμφωνίες. Στο σημείο αυτό επισήμανε το όνομα του Marwan Barghouti ως παράδειγμα ανθρώπου με πιθανή εσωτερική νομιμοποίηση, επισημαίνοντας την αξία μιας ενωτικής προσωπικότητας ως κρίσιμο στοιχείο για τη σταθερότητα.
Τα πολιτικά γεγονότα στο Ισραήλ επηρεάζουν άμεσα τη δυνατότητα προώθησης λύσεων: οι επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές, προγραμματισμένες για το 2026 αλλά με πιθανότητα πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, λειτουργούν ως παράγοντας αβεβαιότητας. Η επίτροπος υπενθύμισε ότι μια αλλαγή στην ηγεσία, αν αυτή συνοδεύεται από δέσμευση στη διζωνική λύση, θα μπορούσε να ανοίξει νέα παράθυρα διαπραγμάτευσης.
Η συζήτηση που άνοιξε η Lahbib στο POLITICO αποτυπώνει την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: να γίνει παράγοντας πολιτικής επιρροής χωρίς να χάσει τη δυνατότητα παροχής άμεσης βοήθειας. Η επόμενη περίοδος θα κρίνει αν οι διεθνείς πρωτοβουλίες θα καταφέρουν να μετατρέψουν την παρούσα εύθραυστη ειρήνη σε μακροχρόνια λύση.
