Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τροποποιήσεις στην πρότασή της για τον επταετή προϋπολογισμό, σε μια κίνηση που στοχεύει στην αποτροπή της απόρριψης του σχεδίου, με πλαίσιο €1.8 τρισεκατομμύριο να παραμένει στο επίκεντρο. Σύμφωνα με πληροφορίες του POLITICO, οι αλλαγές υποβλήθηκαν λίγες ώρες πριν από κρίσιμη τηλεδιάσκεψη τη Δευτέρα μεταξύ της Ursula von der Leyen, της Roberta Metsola και της Mette Frederiksen, καθώς η Επιτροπή προσπαθεί να μετριάσει τις διαφωνίες, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε νέες συμβιβαστικές λύσεις.
Συνάντηση κρίσιμου χαρακτήρα
Η προγραμματισμένη τηλεδιάσκεψη χαρακτηρίζεται ως τελική ευκαιρία για συμβιβασμό πριν από την τελική έγκριση, αφού η διαδικασία απαιτεί τη συμφωνία του Ευρωκοινοβουλίου προτού τεθεί σε ισχύ το 2028. Στο τραπέζι βρίσκονται θέματα που αφορούν κατανομή πόρων και κανόνες παρακολούθησης, με προεδρία της Δανίας να μεσολαβεί στις συζητήσεις και τις ισορροπίες μεταξύ θεσμών να δοκιμάζονται.
Πηγές αναφέρουν ότι η Δευτέρα θεωρείται αποφασιστική γιατί μια πλειοψηφία ευρωβουλευτών απειλεί να απορρίψει τον προτεινόμενο σχεδιασμό αν δεν υπάρξουν αλλαγές, με κοινές απαιτήσεις από το EPP και την S&D για μεγαλύτερη διαφάνεια. Στη ροή των επαφών γίνεται αναφορά σε Βρυξέλλες ως σημείο συντονισμού των πρωτοβουλιών.
Κύρια σημεία διαφωνίας
Η διαφωνία εστιάζει κυρίως στην αναδιάρθρωση των κονδυλίων για περιφέρειες και γεωργία, που αποτελούν περίπου το ήμισυ του συνολικού πακέτου, καθώς πολλές αλλαγές νομιμοποιούν ευρύτερες εξουσίες στις εθνικές κυβερνήσεις. Πολλοί ευρωβουλευτές ότι οι προτάσεις θα περιορίσουν τον ρόλο των τοπικών φορέων, με τις προβλέψεις για περιφερειακές επιδοτήσεις να αποτελούν κρίσιμο σημείο.
Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη είναι η ιδέα ενός ενιαίου «κουμπαρά» που θα συνενώνει περιφερειακά και αγροτικά κονδύλια υπό εθνική διαχείριση, καθώς αυτό έχει προκαλέσει αντιδράσεις από δημάρχους και τοπικές αρχές που ζητούν συμμετοχή στις αποφάσεις. Οι φορείς αυτοί ζητούν μεγαλύτερη εκπροσώπηση στις διαδικασίες προγραμματισμού και ελέγχου, με τοπικούς αξιωματούχους να πιέζουν για πρόσβαση σε συσκέψεις προγραμματισμού.
Προτεινόμενες παραχωρήσεις
Για να αντιμετωπίσει αυτές τις ενστάσεις, η Επιτροπή πρότεινε να ενισχύσει τον ρόλο των περιφερειών στις διαπραγματεύσεις γύρω από τα εθνικά σχέδια, δίνοντας στα τοπικά όργανα θέση σε κρίσιμες συνεδριάσεις με την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις. Η κίνηση περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση του κινδύνου περικοπών σε πιο ανεπτυγμένες περιοχές και ενισχύει την ενσωμάτωση των περιφερειών στον σχεδιασμό, ενώ επιχειρείται να επαναφερθούν υπό έλεγχο τα εθνικά σχέδια.
Επιπλέον, προτάθηκε ένας «αγροτικός στόχος» που θα υποχρεώνει τα κράτη να αφιερώνουν τουλάχιστον 10% των πόρων των εθνικών σχεδίων στην αγροτική πολιτική, συμπληρωματικά του αρχικού πακέτου των €300 δισ. για αγρότες. Σε συνέχεια των προτάσεων υπάρχει αναφορά σε εγγυήσεις €218 δισ. υπέρ φτωχότερων περιοχών, ενώ εγγυήσεις για κινδύνους προτείνονται για να αποτρέψουν μονομερείς μειώσεις πληρωμών.
Στην αναφορά συνέβαλε ο Bartosz Brzeziński.
Αντιδράσεις και συνέπειες
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αναμένεται να συναντήσουν αντίσταση από ορισμένες κυβερνήσεις που επεξεργάζονται ήδη τις δικές τους αλλαγές και δεν επιθυμούν να παραχωρήσουν περισσότερες εξουσίες στο Ευρωκοινοβούλιο, με εθνικά υπουργεία να ζητούν διασφαλίσεις για την ευελιξία στη διαχείριση πόρων.
Η πολιτική τριβή μεταξύ Βρυξελλών και εθνικών πρωτευουσών παραμένει έντονη.
Το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από την ικανότητα των θεσμών να συμφωνήσουν σε ένα κείμενο που θα γίνει αποδεκτό πριν από την ψηφοφορία του Ευρωκοινοβουλίου το 2028, πράγμα που θέτει το πλαίσιο για πιθανές δημοσιονομικές επιπτώσεις σε τομείς όπως η γεωργία και οι περιφερειακές επενδύσεις, με τον ρόλο του Κοινοβουλίου να παραμένει καθοριστικός.
