Μέλη της επιτροπής Δικαιοσύνης της Γερουσίας απαίτησαν να παραδοθούν όλες οι νομικές αξιολογήσεις που εκπονήθηκαν για τις στρατιωτικές επιδρομές εναντίον υποτιθέμενων πλοίων διακίνησης ναρκωτικών, μετά από μια σειρά επιθέσεων που στοίχισαν τη ζωή σε περίπου 57 ανθρώπους.
Το αίτημα κατατέθηκε με επιστολή προς την επίτροπο δικαιοσύνης Pam Bondi και υπογράφτηκε από όλα τα δημοκρατικά μέλη της επιτροπής, με επικεφαλής τον γερουσιαστή Peter Welch.
Το περιεχόμενο του αιτήματος
Στην επιστολή οι δημοκρατικοί ζητούν να δοθούν οι εσωτερικές νομικές γνωμοδοτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν για να αξιολογηθεί η νομιμότητα των επιχειρήσεων, καθώς εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για την καθοδήγηση που δόθηκε σε όσους έδωσαν εντολές και σχεδίασαν τις ενέργειες.
Η κίνηση αυτή απεικονίζει την πίεση που ασκείται στη σχέση μεταξύ της πολιτικής εποπτείας και του εκτελεστικού κλάδου.
Το έγγραφο υπογράφεται από όλα τα δημοκρατικά μέλη της Γερουσία ΗΠΑ και περιλαμβάνει αναφορές σε διεθνή και εθνικά πρότυπα σχετικά με την απαγόρευση εκτελεστικών ενεργειών χωρίς δίκη. Οι βουλευτές ζητούν να κριθούν οι οδηγίες που δόθηκαν πριν, κατά και μετά τις επιχειρήσεις, δηλαδή οι επίσημες νομικές γνωμοδοτήσεις που έχει συντάξει το υπουργείο.
Τα γεγονότα για τις επιθέσεις και τα θύματα
Από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι σήμερα η αμερικανική στρατιωτική δράση κατέγραψε τουλάχιστον 13 επιθέσεις σε πλοία, κυρίως στην Καραϊβική, με τον συνολικό απολογισμό να φτάνει περίπου 57 νεκρούς, όπως έχει αναγνωρίσει το Πεντάγωνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις το υπουργείο Άμυνας έχει δηλώσει ότι ανάμεσα στους νεκρούς βρίσκονταν πολίτες από τη Βενεζουέλα, την Κολομβία και το Εκουαδόρ.
Παράλληλα, αξιωματούχος του υπουργείου Δικαιοσύνης επιβεβαίωσε την παραλαβή της επιστολής και υπερθεμάτισε ότι οι ενέργειες κρίθηκαν «συμβατές με το δίκαιο των ένοπλων συγκρούσεων», σύμφωνα με τις επίσημες τοποθετήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο οι βουλευτές ζητούν πλήρη τεκμηρίωση για το νομικό σκεπτικό πίσω από κάθε επιχείρηση.
Αλλαγή πρακτικών και οι αντιδράσεις
Η χρήση στρατιωτικών μέσων για την αντιμετώπιση υποτιθέμενων σκαφών διακίνησης ναρκωτικών σηματοδοτεί μεταβολή στον παραδοσιακό ρόλο της Ακτοφυλακή των ΗΠΑ, που συνήθως αναλάμβανε την ανακοπή και παραπομπή υποθέσεων σε αστυνομικούς και εισαγγελικούς μηχανισμούς.
Προτεινόμενο Δικαστική διαμάχη για την τύχη της υπηρεσίας διαχείρισης φυλετικών εντάσεων στις ΗΠΑ
Παλαιότερα, μεγάλος όγκος υποθέσεων διεκπεραιωνόταν μέσω του δικτύου «Panama Express», μιας διυπηρεσιακής δομής με επικεφαλής εισαγγελικούς λειτουργούς.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει κλείσει αυτό το ιστορικό δίκτυο και μετέφερε τις υπόλοιπες υποθέσεις σε μια νέα Homeland Security Task Force, κίνηση που δέχτηκε επικρίσεις από βουλευτές για την απομάκρυνση πόρων από την αντιμετώπιση οργανωμένης εγκληματικότητας.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η αναδιάρθρωση αυτή, σε συνδυασμό με τη χρήση στρατιωτικών μέσων, υπονομεύει τις προσπάθειες περιορισμού της οργανωμένης εγκληματικότητας μέσω δικαστικών διαδικασιών.
Πολιτικές και νομικές παρενέργειες
Η κυβέρνηση του προέδρου Τραμπ έχει δημόσια συνδέσει τις κυβερνήσεις της Βενεζουέλας και της Κολομβίας με το διεθνές εμπόριο ναρκωτικών, ισχυρισμοί που οι εν λόγω χώρες αρνούνται. Αυτή η ρητορική εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτικής ασφάλειας, αλλά έχει προκαλέσει ερωτήματα για την νομική βάση και την τεκμηρίωση των επιχειρήσεων, με νομικούς παρατηρητές να διατυπώνουν διαφορετικές εκτιμήσεις.
Κάποιοι δικαστικοί και νομικοί σχολιαστές έχουν υποστηρίξει ότι οι επιθέσεις ενδέχεται να αντιστοιχούν σε εξωδικαστικές ενέργειες, όμως πρόκειται για αξιολογήσεις που τίθενται ως γνώμη και όχι ως τεκμηριωμένο συμπέρασμα στην παρούσα φάση. Οι νόμιμες διαδικασίες και οι γνωμοδοτήσεις που ζητούν τώρα οι δημοκρατικοί αποσκοπούν στο να διασαφηνίσουν αυτά τα σημεία.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει λάβει το επίσημο αίτημα και οι επόμενες κινήσεις θα καθορίσουν αν οι γνωμοδοτήσεις θα γίνουν δημόσιες ή θα παραμείνουν προστατευμένες. Τα επόμενα στάδια της κοινοβουλευτικής επίβλεψης αναμένεται να εστιάσουν στο κατά πόσον οι οδηγίες που δόθηκαν σε πεδία επιχειρήσεων ήταν σύμφωνες με το διεθνές και το εθνικό δίκαιο, κλείνοντας το ρεπορτάζ με έμφαση στην ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία.
