Σύμφωνα με πληροφορίες του POLITICO, κορυφαία στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της βελγικής κυβέρνησης θα συναντηθούν την Παρασκευή σε μια προσπάθεια να ξεπεραστεί το πολιτικό αδιέξοδο γύρω από το σχέδιο χρηματοδότησης της Ουκρανίας με χρήση κατεψυγμένων ρωσικών κεφαλαίων.
Το σχέδιο προβλέπει τη μορφή ενός δανείου ύψους €140 δισεκατομμυρίων που θα καλύψει απαιτήσεις για αποζημιώσεις, και τα χρήματα που εξετάζονται φυλάσσονται από την εταιρεία Euroclear στο Βέλγιο.
Τι περιλαμβάνει το προτεινόμενο σχήμα
Η Επιτροπή πρότεινε να χρησιμοποιηθούν τα κατεψυγμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως εγγύηση για ένα μακροπρόθεσμο δάνειο προς την Ουκρανία, ώστε να μη χρειαστεί μόνιμη κατάσχεση των κεφαλαίων. Σε αυτή τη λογική, οι πόροι δεν θα μεταφέρονταν άμεσα στην Ουκρανία αλλά θα λειτουργούσαν ως βάση για ευρωπαϊκό δάνειο μεγάλης κλίμακας που θα εκδοθεί από θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Η πρόταση έχει ως στόχο να αποφευχθεί η άμεση επιβάρυνση των κρατικών προϋπολογισμών των κρατών-μελών, καθώς χωρίς συμφωνία η Επιτροπή προειδοποιεί ότι θα ζητήσει από τα κράτη να καλύψουν προσωρινά τις ανάγκες της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η χώρα αντιμετωπίζει έλλειμμα προϋπολογισμού αν δεν υπάρξει χρηματοδότηση πριν την άνοιξη του επόμενου έτους.
Η θέση της βελγικής κυβέρνησης
Ο πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ έχει εκφράσει επιφυλάξεις και ζητά ισχυρές διασφαλίσεις για να στηρίξει το σχέδιο, με κύριους προβληματισμούς τη νομική και τη χρηματοοικονομική έκθεση του Βελγίου. Στο περιθώριο συνόδου του Οκτωβρίου, ο Ντε Βέβερ απαίτησε πιο σαφείς εγγυήσεις ότι το Βέλγιο δεν θα κληθεί να αποπληρώσει τα κεφάλαια προς τη Ρωσία εάν δικαιωθεί στο δικαστήριο.
Οι Βρυξέλλες φοβούνται ότι μια δικαστική νίκη του Κρεμλίνου ή η άρση των κυρώσεων από κάποιο κράτος θα αναγκάσει την Euroclear να επιστρέψει τα κεφάλαια στο ρωσικό δημόσιο, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη για δημόσιες εγγυήσεις άλλων χωρών προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος για το Βέλγιο.
Προτεινόμενο Η ΕΕ πιέζει για τα 140 δισ. της Ουκρανίας
Απαιτούμενες εγγυήσεις και αντιρρήσεις
Το Βέλγιο ζητά, μεταξύ άλλων, να απαλείφεται ο κίνδυνος που προκύπτει από το σύστημα ανανέωσης κυρώσεων κάθε έξι μήνες, όπου απαιτείται ομόφωνη απόφαση της ΕΕ. Η βελγική πλευρά θέλει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κράτος-μέλος φιλικά προς τη Μόσχα να ξεπαγώσει την περιουσία, και γι’ αυτό ζητεί αλλαγές στη διαδικασία που θα εμποδίζουν ένα τέτοιο βέτο.
Επιπλέον, το Βέλγιο επιδιώκει την κατανομή του οικονομικού κινδύνου μεταξύ των κρατών-μελών, ζητώντας άμεσες και δεσμευτικές εθνικές εγγυήσεις ή άλλες λύσεις που θα διασφαλίζουν την ταχεία πληρωμή σε περίπτωση απαίτησης από τη Ρωσία.
Εναλλακτικές χρηματοδοτήσεις και χρονικά περιθώρια
Η Επιτροπή σκοπεύει να παρουσιάσει στο Βέλγιο ένα υπόμνημα με εναλλακτικές επιλογές που περιλαμβάνουν δημόσιο δανεισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πρόθεση είναι να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχουν βιώσιμες άλλες επιλογές εφόσον απορριφθεί η χρήση των κατεψυγμένων περιουσιακών στοιχείων.
Η Επιτροπή έχει επίσης σημειώσει ότι καθυστερήσεις αυξάνουν το ρίσκο για τη ρευστότητα της Ουκρανίας, όπως τόνισε ο Επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντόμπροβσκις σε δηλώσεις του στη Σόφια, προειδοποιώντας ότι ο χρόνος εξαντλείται και ότι θα χρειαστούν βραχυπρόθεσμες λύσεις εάν δεν υπάρξει πρόοδος.
Νομικές προεκτάσεις και πολιτικές συνέπειες
Η συμμετοχή της Euroclear στην υπόθεση προσθέτει ένα τεχνικό κομμάτι, καθώς τα περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται υπό τη φροντίδα του οργανισμού αυτού στο Βέλγιο. Η νομική δυνατότητα για επιστροφή των κεφαλαίων εξαρτάται από την εξέλιξη των κυρώσεων και τυχόν δικαστικών αποφάσεων, γεγονός που καθιστά αναγκαία τις νομικές διασφαλίσεις πριν από κάθε συμφωνία.
Αν δεν βρεθεί λύση, η Επιτροπή προειδοποιεί ότι κράτη-μέλη θα κληθούν να καλύψουν τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας από τα εθνικά τους ταμεία, κάτι που δημιουργεί πολιτικά αδιέξοδα σε χώρες με περιορισμένους δημοσιονομικούς πόρους.
