Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα ικανοποιήσει το αίτημα του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διερευνήσει τους δεσμούς του Τζέφρι Έπσταϊν με τον πρώην Δημοκρατικό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον και την JPMorgan. Αυτή η απόφαση έρχεται σε μια περίοδο που ο Τραμπ επιδιώκει να μετατοπίσει την προσοχή από τη δική του σχέση με τον καταδικασμένο σεξουαλικό παραβάτη, ειδικά μετά την πρόσφατη κυκλοφορία χιλιάδων εγγράφων που εγείρουν νέα ερωτήματα.
Η Απαίτηση του Τραμπ και το Πολιτικό Παρασκήνιο
Η απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να ανταποκριθεί στο αίτημα του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για έρευνα στους δεσμούς του Τζέφρι Έπσταϊν με τον Μπιλ Κλίντον και την JPMorgan, αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη. Η κίνηση αυτή έρχεται μόλις δύο ημέρες μετά την κυκλοφορία χιλιάδων εγγράφων από κοινοβουλευτική επιτροπή, τα οποία έθεσαν νέα ερωτήματα σχετικά με τη σχέση του Τραμπ με τον εκλιπόντα χρηματιστή, και φαίνεται να είναι μια προσπάθεια να μετατοπιστεί η προσοχή από τον ίδιο.
Η Γενική Εισαγγελέας Παμ Μπόντι ανακοίνωσε ότι ο Τζέι Κλέιτον, ο κορυφαίος ομοσπονδιακός εισαγγελέας στο Μανχάταν, θα ηγηθεί της έρευνας. Αυτό εντάσσεται σε μια σειρά απαιτήσεων του Τραμπ προς τις ομοσπονδιακές αρχές επιβολής του νόμου να διώξουν τους αντιληπτούς πολιτικούς του εχθρούς, όπως ο πρώην διευθυντής του FBI Τζέιμς Κόμι και η Γενική Εισαγγελέας της Νέας Υόρκης Λετίσια Τζέιμς.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε έναν εν ενεργεία Πρόεδρο να χρησιμοποιεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης για να διερευνήσει πολιτικούς αντιπάλους ή να αλλάξει την ατζέντα. Ιστορικά, τέτοιες κινήσεις εγείρουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και την πιθανότητα πολιτικής παρεμβολής, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού στους θεσμούς.
Η τεχνική διάκριση μεταξύ μιας νόμιμης έρευνας και μιας ‘εκδικητικής δίωξης’ είναι λεπτή και κρίσιμη, και συχνά αποτελεί αντικείμενο νομικών διαμαχών.
Τα Νέα Στοιχεία και οι Κατηγορίες
Νομικοί εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι οι απαιτήσεις του Τραμπ θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις ποινικές υποθέσεις που προκύπτουν από αυτές τις έρευνες. Οι δικαστές μπορούν να απορρίψουν υποθέσεις που αποδεικνύεται ότι υποκινούνται από «εκδικητική δίωξη», ένα επιχείρημα που έχουν ήδη εγείρει οι Κόμι και Τζέιμς.
Ο Πάτρικ Τζ. Κότερ, πρώην ομοσπονδιακός εισαγγελέας, χαρακτήρισε «εξωφρενικά ακατάλληλο» το να διατάσσει ο Πρόεδρος το Υπουργείο να διερευνά μεμονωμένους πολίτες.
Στα 20.000 έγγραφα που κυκλοφόρησε η Επιτροπή Εποπτείας της Βουλής την Τετάρτη, αναφέρονται, εκτός από τον Μπιλ Κλίντον, και οι εξής:
- Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Λάρι Σάμερς.
- Ο ιδρυτής του LinkedIn και επιφανής Δημοκρατικός δωρητής, Ριντ Χόφμαν.
Ο Τραμπ δήλωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «Ο Έπσταϊν ήταν Δημοκρατικός, και είναι πρόβλημα των Δημοκρατικών, όχι των Ρεπουμπλικανών!». Από την πλευρά της, η JPMorgan εξέφρασε τη λύπη της για την προηγούμενη σχέση της με τον Έπσταϊν, ο οποίος ήταν πελάτης της μεταξύ 1998 και 2013, αρνούμενη ότι τον βοήθησε σε «αποτρόπαιες πράξεις».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης έρχεται παρά ένα εσωτερικό υπόμνημα του Ιουλίου, στο οποίο το ίδιο το Υπουργείο και το FBI ανέφεραν ότι δεν υπήρχαν «ενδείξεις που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν έρευνα κατά μη κατηγορούμενων τρίτων» στην υπόθεση Έπσταϊν.
Το υπόμνημα ξεκαθάριζε ότι «δεν αποκαλύφθηκε καμία ενοχοποιητική ‘λίστα πελατών’» και «δεν βρέθηκαν αξιόπιστα στοιχεία ότι ο Έπσταϊν εκβίαζε εξέχοντα πρόσωπα».
Οι Επιπτώσεις και οι Αντιδράσεις
Ο αναπληρωτής αρχηγός του επιτελείου του Κλίντον, Άντζελ Ουρένα, δήλωσε στο X ότι «Αυτά τα email αποδεικνύουν ότι ο Μπιλ Κλίντον δεν έκανε τίποτα και δεν γνώριζε τίποτα». Ο Χόφμαν ζήτησε την πλήρη δημοσιοποίηση όλων των αρχείων Έπσταϊν, τονίζοντας ότι η μόνη του επαφή ήταν για συγκέντρωση κεφαλαίων για το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν προκύψει αξιόπιστα στοιχεία που να εμπλέκουν τους Κλίντον, Σάμερς ή Χόφμαν σε σεξουαλική διακίνηση.
Ο Τραμπ και ο Έπσταϊν ήταν φίλοι τη δεκαετία του 1990 και του 2000, αλλά ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι διέκοψε τους δεσμούς πριν την καταδίκη του Έπσταϊν το 2008. Έχει αρνηθεί σταθερά ότι γνώριζε για τις κακοποιήσεις ανηλίκων, ωστόσο, ακόμη και ορισμένοι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του τον έχουν κατηγορήσει για συγκάλυψη.
Η δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos τον Οκτώβριο έδειξε ότι μόνο τέσσερις στους δέκα Ρεπουμπλικανούς ενέκριναν τον χειρισμό των αρχείων Έπσταϊν από τον Τραμπ.
Στην εμπειρία μας με παρόμοιες πολιτικές υποθέσεις υψηλού προφίλ, η δημόσια αντίληψη και η πολιτική σκοπιμότητα συχνά επισκιάζουν τις νομικές διαδικασίες. Αυτό που ανησυχεί την κοινή γνώμη είναι η αίσθηση ότι η δικαιοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για πολιτικά παιχνίδια, αντί να υπηρετεί αμερόληπτα το νόμο.
Η υπόθεση Έπσταϊν, με τις πολυάριθμες διασυνδέσεις της, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου η διαφάνεια και η λογοδοσία είναι πιο κρίσιμες από ποτέ.
Το Μέλλον της Έρευνας και οι Προκλήσεις
Η Ρεπουμπλικανική Βουλή των Αντιπροσώπων αναμένεται να ψηφίσει την επόμενη εβδομάδα νομοθεσία που θα αναγκάσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης να δημοσιοποιήσει όλο το υλικό που κατέχει για τον Έπσταϊν. Το μέτρο αναμένεται να περάσει, ακόμη και μετά από επανειλημμένες προσπάθειες του Προέδρου της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, να μπλοκάρει την ψηφοφορία.
Ωστόσο, για να εφαρμοστεί, απαιτείται και η έγκριση της Γερουσίας και του ίδιου του Τραμπ.
Η JPMorgan, παρόλο που πλήρωσε 290 εκατομμύρια δολάρια το 2023 σε θύματα του Έπσταϊν για να διευθετήσει κατηγορίες ότι αγνόησε τη σεξουαλική διακίνηση, δεν παραδέχτηκε ποτέ παρανομία στον διακανονισμό. Αυτό υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα των νομικών και ηθικών διαστάσεων της υπόθεσης.
Η εκτίμησή μας είναι ότι η έρευνα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, υπό την ηγεσία του Τζέι Κλέιτον, θα αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, δεδομένου του πολιτικού φορτίου και των προηγούμενων ευρημάτων του ίδιου του Υπουργείου. Η διαφάνεια και η αμεροληψία θα είναι καθοριστικές για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κοινού, αλλά η πίεση για πολιτικά αποτελέσματα είναι πρωτοφανής.
Θα παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις για να δούμε αν η δικαιοσύνη θα λειτουργήσει ανεπηρέαστη.