Η Βραζιλία, ως οικοδέσποινα της συνόδου κορυφής COP30 στο Μπελέμ, ανακοίνωσε μια τολμηρή στρατηγική διαπραγματεύσεων, με στόχο την επίτευξη πρόωρης συμφωνίας σε ορισμένα από τα πιο επίμαχα ζητήματα. Αυτή η κίνηση είχε ως αποτέλεσμα οι αντιπρόσωποι να εργάζονται μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, επιδιώκοντας να επιταχύνουν τις διαδικασίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η τολμηρή στρατηγική της Βραζιλίας για την COP30
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς κλιματικών συνόδων του ΟΗΕ, όπου οι διαπραγματεύσεις συχνά παρατείνονται πέραν του προγραμματισμένου χρόνου, με τις χώρες να δυσκολεύονται να καταλήξουν σε κοινά σημεία. Η αποφασιστικότητα της Βραζιλίας να επισπεύσει τις διαδικασίες σηματοδοτεί μια προσπάθεια να ξεπεραστούν οι συνήθεις καθυστερήσεις και να επιτευχθούν συγκεκριμένα αποτελέσματα σε μικρότερο χρονικό διάστημα.
Η Βραζιλία, η διοργανώτρια χώρα της συνόδου κορυφής COP30, αποκάλυψε μια ριψοκίνδυνη διαπραγματευτική στρατηγική, ελπίζοντας να καταλήξει σε πρόωρη συμφωνία για ορισμένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα. Στόχος είναι η επίτευξη ενός πακέτου συμφωνιών έως την Τετάρτη, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων που πριν από μία εβδομάδα θεωρούνταν υπερβολικά δύσκολα για να συμπεριληφθούν στην επίσημη ατζέντα, και η ολοκλήρωση των υπολοίπων εκκρεμοτήτων έως την Παρασκευή.
Ο πρόεδρος της COP30, Andre Correa do Lago, δήλωσε αργά το βράδυ της Δευτέρας ότι έχει την υποστήριξη των συμμετεχόντων για να πιέσει σκληρά για ένα πρόωρο αποτέλεσμα, ανατρέποντας τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί από προηγούμενες συνόδους που συχνά ξεπερνούσαν κατά πολύ το προγραμματισμένο τους τέλος.
Οι συνομιλίες συνεχίστηκαν μετά τα μεσάνυχτα και αναμενόταν να παραταθούν και την Τρίτη.
Οι επίμαχες διαφωνίες και τα κρίσιμα σημεία
Μεταξύ των πιο δύσκολων θεμάτων που συζητούνται είναι η χρηματοδότηση από τις πλούσιες χώρες προς τις φτωχότερες για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, καθώς και η αντιμετώπιση του χάσματος μεταξύ των υποσχέσεων για μείωση των εκπομπών και των πραγματικών αναγκών για την ανάσχεση της αύξησης της θερμοκρασίας.
Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας, επιθυμούν έναν οδικό χάρτη για την εφαρμογή της συμφωνίας του COP28 του 2023 για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων.
Οι διαφωνίες σχετικά με την παροχή χρηματοδότησης έχουν εδώ και καιρό φέρει αντιμέτωπες τις ανεπτυγμένες χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν πιέσεις στα δημόσια οικονομικά τους και ανταγωνιστικές εγχώριες προτεραιότητες, με τα πιο ευάλωτα έθνη, όπως τα μικρά νησιωτικά κράτη που απειλούνται υπαρξιακά από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Προτεινόμενο Ο Εντουάρντο Μπολσονάρο σε Δίκη στη Βραζιλία για Αναζήτηση Βοήθειας του Τραμπ
Αυτές οι διαφορές αποτυπώθηκαν σε ένα προσχέδιο κειμένου που δημοσιεύθηκε από την προεδρία της COP30, το οποίο παρουσίασε ένα ευρύ φάσμα επιλογών για την τελική διατύπωση των βασικών ζητημάτων.
Οι αντιδράσεις και οι προκλήσεις των διαπραγματεύσεων
Η στρατηγική της Βραζιλίας χαρακτηρίστηκε ως «τολμηρή κίνηση» από Ευρωπαίο διαπραγματευτή, ο οποίος σημείωσε ότι «θα μπορούσε να λειτουργήσει, αν και είναι επίσης ρίσκο, γιατί γιατί να κινηθούν τα μέρη αν γνωρίζουν ότι υπάρχει ακόμα χρόνος». Σύμφωνα με το Reuters, δύο διαπραγματευτές και δύο τρίτοι παρατηρητές περιέγραψαν ένα ευρύ φάσμα διαφωνιών που δεν είχαν ακόμη επιλυθεί.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η πρόκληση της επίτευξης συναίνεσης σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, δεδομένης της πολυπλοκότητας των θεμάτων και των ιστορικών διαφορών μεταξύ των κρατών. Σε σύγκριση με προηγούμενες κλιματικές διαπραγματεύσεις, η τρέχουσα προσέγγιση απαιτεί ασυνήθιστη ευελιξία και προθυμία για συμβιβασμούς από όλες τις πλευρές, κάτι που συχνά απουσιάζει σε τέτοιου είδους συνόδους.
Ένας παρατηρητής δήλωσε στο Reuters ότι οι αντιπρόσωποι δυσκολεύονται να προχωρήσουν προς συμφωνίες, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Έχουν βάλει όλα τα επίμαχα ζητήματα σε ένα δωμάτιο, και κάθε φορά που μια συζήτηση αποκτούσε δυναμική, κάποιος την παρέκκλινε φέρνοντας κάτι άλλο».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, επέστρεψε στο Μπελέμ την Τρίτη και θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, την Τετάρτη, με τον Λούλα να δηλώνει ότι η συνάντηση αποσκοπεί στην «ενίσχυση της κλιματικής διακυβέρνησης και του πολυμερούς συστήματος».
Το μέλλον των κλιματικών δεσμεύσεων
Η επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων στην COP30 αποτελεί μια κρίσιμη δοκιμασία για την ικανότητα της διεθνούς κοινότητας να ανταποκριθεί άμεσα στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Η προσπάθεια της Βραζιλίας να ολοκληρώσει τις συνομιλίες νωρίτερα από το αναμενόμενο, παρά τις βαθιές διαφωνίες, θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την πορεία των παγκόσμιων κλιματικών δεσμεύσεων και την αποτελεσματικότητα των μελλοντικών δράσεων.
