Οι κρίσιμες συνομιλίες της COP30 στη Μπελέμ της Βραζιλίας βρίσκονται στα μέσα τους, με τις χώρες να διαφωνούν έντονα για μια τελική συμφωνία, ειδικά όσον αφορά τα ορυκτά καύσιμα. Ταυτόχρονα, αυτόχθονες ομάδες διαμαρτύρονται έντονα, διεκδικώντας τη συμμετοχή τους και την προστασία του Αμαζονίου, τονίζοντας την ανάγκη για άμεση δράση.
Το Κρίσιμο Σταυροδρόμι των Διαπραγματεύσεων
Οι συνομιλίες της COP30, που διεξάγονται στη Μπελέμ της Βραζιλίας, έχουν φτάσει στο μέσο τους, με τις συμμετέχουσες χώρες να βρίσκονται σε έντονες διαπραγματεύσεις σχετικά με την επίτευξη μιας τελικής συμφωνίας. Το κύριο σημείο τριβής παραμένει η αντιμετώπιση των ορυκτών καυσίμων, ένα θέμα που διχάζει τις παγκόσμιες δυνάμεις.
Παράλληλα, αυτόχθονες ομάδες έχουν κινητοποιηθεί δυναμικά, διαμαρτυρόμενες για την συνεχιζόμενη καταστροφή των δασών και την περιθωριοποίησή τους από τις επίσημες συνομιλίες.
Η ιστορία των διαπραγματεύσεων για το κλίμα έχει δείξει επανειλημμένα πόσο δύσκολο είναι να επιτευχθεί συναίνεση σε θέματα που αγγίζουν τόσο βαθιά τα οικονομικά συμφέροντα των κρατών, όπως η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Η COP30 δεν αποτελεί εξαίρεση, καθώς η προεδρία της Βραζιλίας έχει δηλώσει ότι επιθυμεί η σύνοδος να εστιάσει στην υλοποίηση παλαιότερων υποσχέσεων, αντί για τη δημιουργία νέων.
Αυτή η προσέγγιση, αν και πρακτική, εγείρει ανησυχίες για το κατά πόσο θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην κλιματική κρίση που επιδεινώνεται.
Για να αποφευχθεί μια μάχη ατζέντας στην αρχή της συνόδου, ο πρόεδρος της COP30, Andre Correa do Lago, έκλεισε μια πρώιμη συμφωνία για να διατηρήσει αμφιλεγόμενα θέματα, όπως η κλιματική χρηματοδότηση, οι ελλείψεις στα εθνικά κλιματικά σχέδια, το εμπόριο και οι παγκόσμιοι στόχοι μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου, εκτός της επίσημης ατζέντας, ώστε να αντιμετωπιστούν ξεχωριστά.
Οι Φωνές των Αυτόχθονων Πληθυσμών και τα Απαιτούμενα Δεδομένα
Ενώ οι επίσημες διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, αυτόχθονες ομάδες έχουν οργανώσει διαμαρτυρίες έξω από το χώρο της συνόδου, διεκδικώντας την προστασία των δασών και τη συμμετοχή τους στις αποφάσεις. Πραγματοποίησαν μια ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία στην είσοδο της συνόδου, απαιτώντας και επιτυγχάνοντας συνάντηση με τον πρόεδρο της COP30, Andre Correa do Lago.
Η ομάδα Munduruku, της οποίας η επικράτεια στη βόρεια Βραζιλία καλύπτει σχεδόν 24.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εξέδωσε ανακοίνωση τονίζοντας: «Είμαστε αυτοί που προστατεύουμε το κλίμα και ο Αμαζόνιος δεν μπορεί να συνεχίσει να καταστρέφεται για να πλουτίζουν μεγάλες εταιρείες».
- Οι αυτόχθονες εκπρόσωποι εξέφρασαν την απορία τους γιατί είχαν μεταφερθεί στην πόλη της Μπελέμ, αν δεν επρόκειτο να συμμετάσχουν στις συνομιλίες.
- Τους ενημέρωσαν ότι γίνονταν ενέργειες για να τους παρασχεθούν περισσότερες κάρτες πρόσβασης στη διάσκεψη.
- Η υπουργός Περιβάλλοντος, Marina Silva, δήλωσε ότι τα αιτήματά τους απευθύνονταν στην κυβέρνηση της Βραζιλίας και εκεί έπρεπε να αντιμετωπιστούν.
Η επίσημη ατζέντα επικεντρώνεται στην εξειδίκευση προηγούμενων συμφωνιών, όπως η προώθηση τρόπων μέτρησης και υποστήριξης των προσπαθειών για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας σε ακραία καιρικά φαινόμενα και άλλες συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη, γνωστή ως «προσαρμογή».
Προτεινόμενο Ουκρανική Επίθεση στο Νοβοροσίσκ Αναστέλλει το 2% της Παγκόσμιας Προσφοράς Πετρελαίου
Αυτή η προσέγγιση έχει προκαλέσει ανησυχία σε ορισμένους, οι οποίοι φοβούνται ότι οι συνομιλίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα πολύ αδύναμο αποτέλεσμα ή να καταρρεύσουν εντελώς, όπως δήλωσε ο Andrew Wilson, αναπληρωτής γενικός γραμματέας πολιτικής του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Ο Αντίκτυπος της Απουσίας των Ορυκτών Καυσίμων από την Επίσημη Ατζέντα
Η απόφαση να αφήσουν τα ορυκτά καύσιμα εκτός της επίσημης ατζέντας έχει σημαντικές επιπτώσεις. Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της οικοδέσποινας Βραζιλίας, πιέζουν για μια ισχυρή δήλωση που θα προωθήσει την υπόσχεση της COP28 για «μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα».
Η απουσία του θέματος από τις επίσημες συζητήσεις δημιουργεί την ανάγκη να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι για να καταγραφεί η πρόοδος, όπως η συμπερίληψή του σε ένα διαπραγματευτικό κείμενο κάλυψης, το οποίο συχνά θεωρείται η κεντρική συμφωνία της διάσκεψης.
Στη δική μας εμπειρία με παρόμοιες συνόδους, η παράκαμψη των πιο αμφιλεγόμενων θεμάτων από την κύρια ατζέντα συχνά οδηγεί σε μια αίσθηση απογοήτευσης και έλλειψης πραγματικής προόδου. Αυτό που ανησυχεί την αγορά και τους ακτιβιστές είναι η πιθανότητα να μην υπάρξει μια ουσιαστική δέσμευση για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, παρά την επιτακτική ανάγκη που υποδεικνύουν οι επιστημονικές εκθέσεις.
Η πίεση για ένα ισχυρό μήνυμα είναι εμφανής, καθώς η παγκόσμια κοινότητα αναζητά απαντήσεις στην κλιματική κρίση.
Ο Νορβηγός υπουργός Κλίματος, Andreas Bjelland Eriksen, δήλωσε στο Reuters ότι, παρόλο που η εύρεση του σωστού τρόπου για να συζητηθεί το θέμα μπορεί να είναι δύσκολη, μια ευκαιρία να γίνει αυτό στη Μπελέμ θα ήταν θετική. Η συμπερίληψη των ορυκτών καυσίμων σε ένα κείμενο κάλυψης θα μπορούσε να αποτελέσει μια διέξοδο, διασφαλίζοντας ότι το ζήτημα δεν θα αγνοηθεί πλήρως, αλλά η δεσμευτικότητα και η αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας προσέγγισης παραμένουν υπό συζήτηση.
Προκλήσεις και Προοπτικές για μια Ενωμένη Δράση
Παρόλο που μια συμφωνία κάλυψης δεν είναι ακόμη βέβαιη, υπάρχει μια αυξανόμενη δυναμική για την επίτευξή της, με στόχο να καταδειχθεί ότι η παγκόσμια ενότητα για την κλιματική αλλαγή παραμένει άθικτη, παρά τις επιμέρους διαφωνίες. Η σύνοδος, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 21 Νοεμβρίου, βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση να παραδώσει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα που θα ανταποκρίνεται στην κρισιμότητα της κατάστασης.
Η εκτίμησή μας είναι ότι η COP30 θα προσπαθήσει να βρει μια ισορροπία μεταξύ των πιέσεων για άμεση δράση και των πολιτικών και οικονομικών περιορισμών. Η συμπερίληψη των ορυκτών καυσίμων σε ένα κείμενο κάλυψης θα αποτελέσει ένα σημαντικό δείκτη της βούλησης των χωρών να προχωρήσουν, ακόμη και αν όχι με τον πλέον άμεσο τρόπο.
Προτείνουμε να παρακολουθούμε στενά όχι μόνο τις επίσημες ανακοινώσεις, αλλά και τις παράπλευρες συμφωνίες και τις δεσμεύσεις που θα προκύψουν, καθώς αυτές συχνά καθορίζουν την πραγματική πορεία της διεθνούς συνεργασίας για το κλίμα.
