Η πιθανή απουσία των ΗΠΑ από τη φετινή σύνοδο COP30 έχει προκαλέσει ανησυχία σε ευρωπαϊκούς κύκλους, καθώς θεωρείται ότι δοκιμάζει την ικανότητα της διεθνούς κοινότητας να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση. Wopke Hoekstra χαρακτήρισε την εξέλιξη ως «σημείο καμπής», COP30 επισημαίνοντας την κλίμακα της αμερικανικής επιρροής σε θέματα εκπομπών.
Απουσία των ΗΠΑ και διεθνείς αντιδράσεις
Ο Επίτροπος Κλίματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασε τις απόψεις του σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε την Κυριακή, όπως είπε στο Bloomberg, υπογραμμίζοντας ότι η στάση των ΗΠΑ έχει ευρύτερες γεωπολιτικές συνέπειες. Στο ίδιο πλαίσιο, η δήλωση αυτή συσχετίζεται με την προειδοποίηση ότι η απουσία ενός μεγάλου ρυπαντή μπορεί να μειώσει τη συνολική δυναμική της διάσκεψης.
Η διοίκηση Τραμπ ανακοίνωσε ότι δεν θα στείλει «high level representatives» στη σύνοδο, μια επιλογή που έρχεται μετά την απόφαση του προέδρου για έξοδο από τη συμφωνία του Παρισιού για δεύτερη φορά. Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε γενικότερη πολιτική γραμμή του Λευκού Οίκου απέναντι στα κλιματικά μέτρα.
Πέρα από τη μη αποστολή ανώτερων εκπροσώπων, αντιδράσεις υπήρξαν και σε άλλες διεθνείς διαδικασίες, όταν η αμερικανική αντιπροσωπεία σε διαπραγματεύσεις του IMO στο Λονδίνο πίεσε να μην προχωρήσει μια ψηφοφορία για εισφορά άνθρακα στη ναυτιλία. Το γεγονός αυτό σχολιάστηκε ως ένδειξη ενός ευρύτερου προσανατολισμού στη διεθνή σκηνή.
Κατάσταση δεσμεύσεων πριν το COP30
Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της διάσκεψης, περίπου περίπου 100 χώρες δεν υπέβαλαν πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης εκπομπών, ενώ αναφορές σημειώνουν ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προχωρά με τον ρυθμό που απαιτείται για να γεφυρωθεί το χάσμα.
Μια έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε πέρυσι διαπίστωσε ότι, ακόμα και αν οι χώρες υλοποιήσουν τα σχέδιά τους για το 2030, οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα θα μειωθούν λιγότερο από 3% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019. Αυτή η προοπτική θεωρείται ανεπαρκής για να αποτραπούν σημαντικοί κλιματικοί «σημειακοί» μετασχηματισμοί.
Η διάσκεψη COP30 έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 10 Νοεμβρίου στην αμαζονική πόλη Belém, και οι προσδοκίες επικεντρώνονται στην ανάγκη για ουσιαστικές πολιτικές τόσο σε μετριασμό όσο και σε προσαρμογή.
Κίνα, αγορές άνθρακα και προτεραιότητες
Ο κ. Hoekstra εξέφρασε ανησυχία για τις κινήσεις της Κίνας στην κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής με άνθρακα, λέγοντας ότι θα ήταν σημαντικό αν το Πεκίνο απέφευγε τέτοιες επενδύσεις. Η παρατήρηση αυτή συνδέεται με τον ρόλο της Κίνας στις παγκόσμιες εκπομπές.
Στη συνέντευξή του υπήρξε κριτική για το μέγεθος της δέσμευσης του Πεκίνου, καθώς ο ίδιος ανέφερε ότι ειδικοί ανέμεναν NDC πάνω από 30%, ενώ η κινεζική συνεισφορά φαίνεται πιθανό να είναι κάτω του 10%. Η εκτίμηση αυτή αποτυπώνει ανησυχίες για το επίπεδο φιλοδοξίας στη μείωση των εκπομπών.
Παρά τις επιφυλάξεις, ο Επίτροπος εξέφρασε την ελπίδα ότι η σύνοδος θα οδηγήσει σε πιο συγκεκριμένες αποφάσεις για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για την προώθηση των αγορών άνθρακα, ως μέρη μιας ευρύτερης προσέγγισης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων.
Η διεθνής πλέον συζήτηση γύρω από το COP30 θα επικεντρωθεί στην ικανότητα των κρατών να μεταφράσουν πολιτικές δεσμεύσεις σε δράσεις, ενώ η απουσία μεγάλων παικτών τίθεται ως κρίσιμο ζήτημα για το τελικό αποτέλεσμα. Η διάσκεψη του Νοεμβρίου θα αναδείξει σε ποιο βαθμό οι χώρες θα κλιμακώσουν τις προσπάθειες τους.
