- Η αντιπυραυλική ασπίδα Golden Dome του Τραμπ αντιμετωπίζει σημαντικές καθυστερήσεις.
- Το κυβερνητικό shutdown και η απουσία σχεδίου δαπανών 25 δισ. δολαρίων είναι βασικές αιτίες.
- Οι αμυντικές εταιρείες εκφράζουν ανησυχίες για το κόστος ανάπτυξης και την αβεβαιότητα του προγράμματος.
- Το Πεντάγωνο προχωρά στην κεντροποίηση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης.
- Ο στόχος του 2028 για την προστασία των ΗΠΑ φαίνεται να απειλείται.
Η αντιπυραυλική ασπίδα «Golden Dome» του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αντιμετωπίζει σημαντικές καθυστερήσεις, με 25 δισεκατομμύρια δολάρια που είχαν εγκριθεί το καλοκαίρι να παραμένουν αδιάθετα. Αυτή η κατάσταση οφείλεται κυρίως στο 43ήμερο κυβερνητικό shutdown και την απουσία ενός σαφούς σχεδίου δαπανών, όπως ανέφεραν οκτώ πηγές στο Reuters.
Το φιλόδοξο πρόγραμμα, ύψους 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων, απειλείται να μην είναι έτοιμο έως το 2028, όπως είχε υποσχεθεί.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο όπου τα μεγάλα αμυντικά προγράμματα των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν συχνά γραφειοκρατικά εμπόδια και πολιτικές πιέσεις, με την πρωτοβουλία «Golden Dome» να αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα και κρίσιμα έργα της διοίκησης Τραμπ για την εθνική ασφάλεια.
Η πολυπλοκότητα της ανάπτυξης ενός τέτοιου συστήματος, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές πολιτικές αναταράξεις, δημιουργεί ένα δύσκολο περιβάλλον για την έγκαιρη υλοποίησή του.
Τα εμπόδια στην υλοποίηση του Golden Dome
Σύμφωνα με το Reuters, η αντιπυραυλική ασπίδα «Golden Dome» αντιμετωπίζει σημαντικές καθυστερήσεις, οι οποίες οφείλονται σε δύο κύριους παράγοντες: το 43ήμερο κυβερνητικό shutdown και την απουσία ενός σαφούς σχεδίου για τη διάθεση των πρώτων 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εγκρίθηκαν το καλοκαίρι.
Το shutdown είχε ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση προσλήψεων και την απομάκρυνση κρίσιμου προσωπικού από τα καθήκοντά του, όπως η έγκριση και υπογραφή συμβάσεων, σύμφωνα με τρεις πηγές της βιομηχανίας και έναν Αμερικανό αξιωματούχο.
Οι καθυστερήσεις αυτές έχουν λάβει ιδιαίτερη σημασία λόγω του στενού χρονοδιαγράμματος που έχει θέσει ο Πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος υποσχέθηκε ότι το πρόγραμμα, ύψους 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα προστατεύει τις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες έως το 2028.
Παρότι οι καθυστερήσεις στις αμυντικές συμβάσεις είναι συνηθισμένες, στην περίπτωση του Golden Dome έχουν προκαλέσει ανησυχίες στον κλάδο ότι βασικές συμβάσεις δεν θα εκδοθούν έως την εσωτερική προθεσμία του Πενταγώνου, την 31η Δεκεμβρίου, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος.
Η απουσία σχεδίου δαπανών και οι επιπτώσεις
Το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι ότι τα σχεδόν 25 δισεκατομμύρια δολάρια που προορίζονται για το Golden Dome, ως μέρος του πακέτου συμφιλίωσης του προϋπολογισμού που εγκρίθηκε το καλοκαίρι, δεν έχουν μετατραπεί σε σχέδιο δαπανών που να περιγράφει λεπτομερώς πώς θα κατανεμηθούν τα χρήματα.
Το σχέδιο αυτό αναμενόταν να παραδοθεί στο Κογκρέσο στα τέλη Αυγούστου, αλλά τώρα προβλέπεται να υποβληθεί από τον Υφυπουργό Άμυνας Στιβ Φάινμπεργκ τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με πηγές του Καπιτωλίου.
Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι το «Golden Dome είναι ένα οραματικό έργο υπό την ηγεσία ενός οραματικού Προέδρου» και ότι «όλοι εργάζονται καλά μαζί για να παραδώσουν αυτή την τεχνολογία επόμενης γενιάς». Από την πλευρά του, εκπρόσωπος του Πενταγώνου ανέφερε ότι προστατεύει αυστηρά την πρόοδο που σημειώνει στο Golden Dome, αναγνωρίζοντας την πρόθεση των αντιπάλων να εκμεταλλευτούν τις ανακαλύψεις του.
Ωστόσο, ο Φάινμπεργκ και ο διευθυντής του προγράμματος, Στρατηγός Μάικλ Γκούτλαϊν, αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Τεχνικές προκλήσεις και ανησυχίες της βιομηχανίας
Παρά το γεγονός ότι ο Γκούτλαϊν τήρησε την προθεσμία των μέσων Νοεμβρίου για την παρουσίαση ενός σχεδίου υλοποίησης, το οποίο βρίσκεται υπό εξέταση, η αρχιτεκτονική του προγράμματος που προτάθηκε τον Σεπτέμβριο παραμένει σε εξέλιξη και δεν θα οριστικοποιηθεί για αρκετές ακόμη εβδομάδες.
Χωρίς την τελική αρχιτεκτονική, το σχέδιο υλοποίησης ή ένα εγκεκριμένο σχέδιο δαπανών, ο Γκούτλαϊν δεν μπόρεσε να προκηρύξει συμβάσεις, παγώνοντας ουσιαστικά την ικανότητα της πρωτοβουλίας να προχωρήσει από τον σχεδιασμό στην ταχεία εκτέλεση.
Προτεινόμενο Προσωρινή λύση χρηματοδότησης για την Ουκρανία
Αυτές οι καθυστερήσεις έχουν τροφοδοτήσει τις ανησυχίες της βιομηχανίας ότι το Golden Dome θα χρειαστεί πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό και μακρύτερο χρονοδιάγραμμα. Ο Τοντ Χάρισον, ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute, εκτίμησε τον Σεπτέμβριο το κόστος ενός «ισχυρού, πλήρους απειλής» συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας σε 3,6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 20 χρόνια.
Ο Γκούτλαϊν προσπαθεί να στελεχώσει το γραφείο του Golden Dome στο Πεντάγωνο, αλλά δεν έχει ακόμη επιτύχει τον εσωτερικό στόχο των 30 υπαλλήλων και το πρόγραμμα έχασε έναν βασικό τεχνικό διευθυντή.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές της αμυντικής βιομηχανίας είναι η μετακύλιση του κόστους ανάπτυξης των διαστημικών αναχαιτιστών στις ιδιωτικές εταιρείες, μια πρακτική που αποκλίνει από τα συνήθη πρότυπα χρηματοδότησης για τόσο υψηλού ρίσκου έρευνα και ανάπτυξη.
Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω καθυστερήσεις ή ακόμη και στην αποχώρηση βασικών παικτών από τον διαγωνισμό, αν δεν υπάρξει σαφής δέσμευση από την κυβέρνηση.
Οι υποψήφιοι ανάδοχοι έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για το υψηλό αρχικό κόστος που θα πρέπει να επωμιστούν για την ανάπτυξη των διαστημικών αναχαιτιστών, ενός δικτύου δορυφόρων που θα φέρουν πυραύλους για την αναχαίτιση απειλών. Ένας εκτελεστικός διευθυντής από κορυφαία αμυντική εταιρεία δήλωσε στο Reuters ότι είναι απίθανο να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό λόγω του κόστους του πολυετούς ανταγωνισμού και της πιθανότητας η επόμενη διοίκηση να εγκαταλείψει το πρόγραμμα.
Οι εταιρείες καλούνται να αναπτύξουν τέσσερις διαφορετικές εκδόσεις αναχαιτιστών, με το κόστος ανάπτυξης να εκτιμάται μεταξύ 200 εκατομμυρίων και 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ανά αναχαιτιστή, έναντι δυνητικών συμβάσεων παραγωγής ύψους 1,8 έως 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Ο Τομ Καράκο, ειδικός σε θέματα ασφάλειας όπλων στο think tank Center for Strategic and International Studies, τόνισε ότι ο σκοπός της τοποθέτησης ενός στρατηγού τεσσάρων αστέρων, όπως ο Γκούτλαϊν, είναι να «σπάει τα εμπόδια και να κάνει πράγματα». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «όσο υπάρχει αναποφασιστικότητα σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να ξεκινήσει».
Μεγάλες αμυντικές εταιρείες όπως η Lockheed Martin, η Northrop Grumman, η RTX και η Boeing αναμένεται να ανταγωνιστούν για διάφορα εξαρτήματα του Golden Dome, μόλις μπορέσουν να ανατεθούν οι γενικές συμβάσεις.
Η επόμενη μέρα και οι προοπτικές
Παρά τις σημαντικές καθυστερήσεις και τις προκλήσεις, υπάρχουν και σημεία προόδου. Το Υπουργείο Άμυνας σημειώνει πρόοδο στην κεντροποίηση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, τα οποία διατηρούνται από διαφορετικές κυβερνητικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Αυτά τα συστήματα, που έχουν ως στόχο την άμυνα έναντι βαλλιστικών, υπερηχητικών και προηγμένων πυραύλων κρουζ, περιλαμβάνουν την παραβίαση εχθρικών συστημάτων, τη συλλογή πληροφοριών από δορυφόρους και την επίγεια νοημοσύνη, τροφοδοτώντας ταυτόχρονα το Golden Dome και βοηθώντας σημαντικά τις προετοιμασίες για την κατάρριψη πυραύλων.
Η πώληση συντήρησης Patriot στην Ουκρανία και οι συμφωνίες αεράμυνας στη Γαλλία αναδεικνύουν τη συνεχιζόμενη σημασία των συστημάτων αυτών. Ωστόσο, η πίεση του χρόνου και οι οικονομικές αβεβαιότητες παραμένουν κρίσιμες για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου του 2028.
