Η παραίτηση της επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων ήρθε μετά την αποκάλυψη ενός βίντεο που έχει πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις για τη συμπεριφορά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις κράτησης. Διαρροή βίντεο και ποινική έρευνα συνδέθηκαν άμεσα, προκαλώντας την απομάκρυνση της Major-General Yifat Tomer-Yerushalmi από τη θέση της.
Πώς ξεκίνησε η υπόθεση
Την τελευταία εβδομάδα, ένα βίντεο που φέρεται να τραβήχτηκε στην εγκατάσταση κράτησης Σντε Τεϊμάν προκάλεσε δημόσια κατακραυγή μετά την προβολή του σε πλατφόρμα μέσων. Στιγμιότυπα από την κάμερα ασφαλείας δείχνουν στρατιώτες να απομονώνουν έναν κρατούμενο ενώ γύρω τους υπάρχουν μέλη της φρουράς και κατοχή σκύλου.
Στη συνέχεια ακολούθησε ποινική έρευνα για το ίδιο το υλικό αλλά και για τη διαρροή του, με τις αρχές να προχωρούν σε κατηγορίες εναντίον πέντε στρατιωτών. Κατηγορίες εις βάρος προσώπων και έρευνες για διαρροές αυξάνουν την ένταση στο εσωτερικό των δυνάμεων ασφαλείας.
Η παραίτηση και οι δηλώσεις
Η Major-General Yifat Tomer-Yerushalmi ανακοίνωσε ότι αποχωρεί αφού έχουν τεθεί ερωτήματα για την έγκριση της κυκλοφορίας του βίντεο, μια ενέργεια που φέρεται να έγινε τον Αύγουστο 2024. Ανακοινώνοντας την απόφασή της, υπερασπίστηκε την πρόθεσή της να προστατεύσει τη φήμη της νομικής υπηρεσίας του στρατού.
Στην επιστολή παραίτησης, η ίδια αναγνωρίζει την ανάγκη για έρευνα όταν υπάρχουν υπόνοιες κακοποίησης, ενώ παράλληλα χαρακτήρισε ορισμένους από τους κρατούμενους ως «τρομοκράτες του χειρότερου είδους». Δεσμεύθηκε ωστόσο ότι ακόμη και σε τέτοιες περιπτώσεις ισχύει η υποχρέωση για διερεύνηση υποψιών κακομεταχείρισης.
Πολιτικές αντιδράσεις και ένταση στο εσωτερικό
Η απόφαση της Tomer-Yerushalmi προκάλεσε άμεση αντίδραση από πολιτικούς κύκλους: ο υπουργός Άμυνας Israel Katz χαρακτήρισε όσους διασπείρουν «ψευδείς συκοφαντίες» ενάντια σε στρατιώτες ως ακατάλληλους για στολή του IDF. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εσωτερικών Itamar Ben-Gvir χαιρέτισε την παραίτηση και ζήτησε περαιτέρω εξετάσεις σε νομικούς παράγοντες.
Προτεινόμενο Επιχείρηση στο κατάστημα κράτησης Κορυδαλλού φέρνει στο φως αυτοσχέδιο όπλο
Παράλληλα, επεισόδια με εισβολές σε στρατιωτικές βάσεις σημειώθηκαν όταν ερευνητές ζήτησαν πληροφορίες από προσωπικό, γεγονός που οδήγησε σε αυξανόμενη ένταση μεταξύ πολιτών και στρατού. Εισβολές σε βάσεις και δημόσιες διαδηλώσεις αντικατοπτρίζουν τον διχασμό στην κοινωνία λόγω της υπόθεσης.
Ευρύτερο πλαίσιο: κρατούμενοι, καταγγελίες και ανταλλαγές
Το βίντεο προέρχεται από χώρο κράτησης όπου κρατούνται μεταξύ άλλων άτομα που κατηγορούνται για συμμετοχή στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, καθώς και άλλοι συλληφθέντες από τις επιχειρήσεις στη Γάζα. Το κέντρο κράτησης Σντε Τεϊμάν έχει βρεθεί στο επίκεντρο ενόψει των ερευνών για περιστατικά κατάχρησης.
Καθώς ο στρατός διερευνά δεκάδες περιστατικά, διεθνείς και εγχώριοι οργανισμοί ανθρώπινων δικαιωμάτων έχουν αναφέρει σοβαρές καταγγελίες για κακοποιήσεις σε κρατουμένους. Οι έρευνες του στρατού συνεχίζονται, με την ηγεσία να δηλώνει ότι δεν πρόκειται για συστηματική πρακτική, ενώ προκαλείται δημόσιος διάλογος για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου.
Σε συναφή εξέλιξη, περίπου 1.700 κρατούμενοι από τη Γάζα απελευθερώθηκαν στο πλαίσιο συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με την ανταλλαγή 20 ομήρων· κάποιοι από τους απελευθερωθέντες έχουν καταγγείλει βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Αποφυλακίσεις κρατουμένων και καταγγελίες για κακομεταχείριση προσθέτουν πολύπλευρες προκλήσεις στην αξιολόγηση των πρακτικών κράτησης.
Τι μένει ανοιχτό
Οι επίσημες έρευνες για την κακοποίηση και τη διαρροή του υλικού παραμένουν σε εξέλιξη, ενώ η υπόθεση έχει ενεργοποιήσει νομικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις. Η δικαστική διερεύνηση της διαρροής αναμένεται να φανερώσει πώς και γιατί το βίντεο δόθηκε στη δημοσιότητα.
Σε πολιτικό επίπεδο, τα επόμενα βήματα θα κρίνουν αν οι εσωτερικές δομές του στρατού και οι νομικές αρχές θα ενισχύσουν τους μηχανισμούς λογοδοσίας ή αν οι εντάσεις θα συνεχίσουν να υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη στο σύστημα. Η εμπιστοσύνη στο κράτος δικαίου και η διαφάνεια στις έρευνες θα παραμείνουν στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου.
