Ο Έλον Μασκ αμφισβήτησε πρόσφατα τον θεσμό που αναδεικνύει τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποστηρίζοντας ότι η θέση θα έπρεπε να εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες της Ένωσης, αντί για διορισμό από συλλογικά όργανα. Σε ανάρτηση στην πλατφόρμα X ανέφερε ότι ο «ηγέτης της ΕΕ» πρέπει να είναι εκλεγμένος απευθείας και όχι διορισμένος από επιτροπή, ενώ η αναφορά προκάλεσε συζητήσεις για τον τρόπο λειτουργίας των θεσμών της ΕΕ. Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι διαδικασίες της βρέθηκαν στο επίκεντρο της δημόσιας αντιπαράθεσης.
Η δημόσια παρέμβαση στο X
Σύμφωνα με πληροφορίες του X, ο Μασκ απηύθυνε το σχόλιο απευθείας προς την πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την παρουσίαση μιας νέας στρατηγικής για την αντιμετώπιση παρεμβάσεων στη δημοκρατία. Η αναφορά στην Ουρσούλα φον ντερ Λάιεν συνόδευσε επιθετικά σχόλια για την τρέχουσα διαδικασία επιλογής, ενώ η δημόσια συζήτηση επεκτάθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ουρσούλα φον ντερ Λάιεν εμφανίστηκε ως άμεσος αποδέκτης των σχολίων.
Η ένταση της παρέμβασης ήταν σύντομη αλλά σαφής, με τον επιχειρηματία να συνδέει την επιλογή ηγεσίας με την ιδέα της δημοκρατικής νομιμοποίησης. Σε αυτή τη συζήτηση αναφέρθηκε επίσης ότι η πρόεδρος είχε προτείνει νωρίτερα το Democracy Shield ως μέσο ενίσχυσης των εκλογικών διαδικασιών στην Ευρώπη, γεγονός που έφερε στο προσκήνιο την ίδια τη στρατηγική για τη δημοκρατία. Democracy Shield αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης της αντιπαράθεσης.
Τι περιλαμβάνει το Democracy Shield
Η πρωτοβουλία που παρουσίασε η Επιτροπή βασίζεται στην ίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Κέντρου για τη Δημοκρατική Ανθεκτικότητα, με στόχο τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της ξένης παρέμβασης. Η πρόταση προβλέπει συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και ειδικών σε παραπληροφόρηση, αλλά και εργαλεία για τον έλεγχο ψηφιακού περιεχομένου. Ευρωπαϊκό Κέντρο Δημοκρατικής Ανθεκτικότητας αναφέρεται ως κεντρικό στοιχείο της νέας προσέγγισης.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας περιλαμβάνονται επίσης οδηγίες για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στις εκλογές και προτάσεις για την αξιοποίηση influencers ώστε να διευκολύνεται η ενημέρωση των πολιτών. Η πρόταση υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο συστηματική προστασία των διαδικασιών, με έμφαση στην χρήση τεχνητής νοημοσύνης και στον έλεγχο πολιτικής διαφήμισης. χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπαίνει στο επίκεντρο των προτάσεων.
Διαδικασία επιλογής και πολιτική ισορροπία
Η θέση της προέδρου της Επιτροπής προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στη συνέχεια πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μια διαδικασία που συνδυάζει συμπράξεις μεταξύ κρατών και ευρωβουλευτών. Στο παρελθόν η φον ντερ Λάιεν έλαβε την απαιτούμενη υποστήριξη και στην πορεία αντιμετώπισε τρεις μομφές στο Κοινοβούλιο τους τελευταίους μήνες, γεγονός που δείχνει την πολιτική ένταση γύρω από την προσωπική της νομιμοποίηση.
Η περιγραφή των πρακτικών αυτών αναδεικνύει την ανάγκη για τομές στη θεσμική διακυβέρνηση της ΕΕ.
Η πρόταση για άμεση εκλογή του ηγέτη της ΕΕ, όπως την διατύπωσε ο Μασκ, εγείρει νομικά και πολιτικά ερωτήματα για το πώς θα εναρμονιζόταν με το σημερινό ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η συζήτηση παραμένει ανοιχτή και επικεντρώνεται στην ισορροπία μεταξύ δημοκρατικής αντιπροσώπευσης και λειτουργικότητας των ευρωπαϊκών θεσμών, με έντονες αναφορές σε δημοκρατική νομιμοποίηση και σε πρακτικές εφαρμογής. εκλογή ηγέτη της ΕΕ