Η Αυστρία προχώρησε στην απέλαση ενός καταδικασμένου Αφγανού εγκληματία στην Καμπούλ, σηματοδοτώντας την πρώτη τέτοια ενέργεια από την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021. Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει τη σκληρή γραμμή που υιοθετεί η Βιέννη στην πολιτική της για τη μετανάστευση και την ασφάλεια, προκαλώντας ταυτόχρονα συζητήσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ασφάλεια των απελαθέντων ατόμων.
Ο Καγκελάριος της Αυστρίας, Κρίστιαν Στόκερ, επιβεβαίωσε την απέλαση, τονίζοντας ότι η χώρα θα επιδεικνύει «μηδενική ανοχή» σε όσους έχουν χάσει το δικαίωμα διαμονής τους μέσω εγκληματικών πράξεων. Η κίνηση αυτή στέλνει ένα σαφές μήνυμα: «Όποιος δεν ακολουθεί τους κανόνες μας θα πρέπει να φύγει», δήλωσε ο Στόκερ.
Η αμφιλεγόμενη απόφαση της Βιέννης
Ο απελαθείς Αφγανός υπήκοος είχε καταδικαστεί για σεξουαλικό αδίκημα και σοβαρή επίθεση, έχοντας εκτίσει τέσσερα χρόνια σε αυστριακή φυλακή, σύμφωνα με το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα ORF. Η συγκεκριμένη υπόθεση αναδεικνύει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να εφαρμόσει μια αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική, εκδίδοντας διαταγές απέλασης για όσους παραβιάζουν τον νόμο.
Οι απελάσεις προς το Αφγανιστάν παραμένουν ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα. Ομάδες που υποστηρίζουν το δικαίωμα στο άσυλο εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες, θεωρώντας τη χώρα μη ασφαλή για τους απελαθέντες, οι οποίοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν διώξεις από το καθεστώς των Ταλιμπάν.
Το καθεστώς αυτό, άλλωστε, δεν έχει αναγνωριστεί επισήμως ως κυβέρνηση από καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που περιπλέκει περαιτέρω τις διπλωματικές και ανθρωπιστικές πτυχές των απελάσεων.
Ευρύτερο πλαίσιο και ευρωπαϊκές πιέσεις
Η αυστριακή κυβέρνηση έχει εκφράσει την πρόθεσή της για περαιτέρω απελάσεις, ενώ νωρίτερα φέτος είχε ήδη επαναλάβει τις απελάσεις προς τη Συρία και τη Σομαλία. Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών της Βιέννης δήλωσε στο POLITICO ότι η Αυστρία απελαύνει τους καταδικασμένους εγκληματίες στις χώρες καταγωγής τους και εργάζεται συστηματικά για να καταστεί αυτό εφικτό ακόμα και σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν αρχικές δυσκολίες.
Η πρόσφατη απέλαση έρχεται μόλις δύο ημέρες μετά τη συνάντηση του Αυστριακού Υπουργού Εσωτερικών, Γκέρχαρντ Κάρνερ, με τον Σουηδό Υπουργό Μετανάστευσης, Γιόχαν Φόρσελ, για να συζητήσουν το ζήτημα των Αφγανών υπηκόων. Την προηγούμενη Πέμπτη, ο Κάρνερ, ο Φόρσελ και δεκαοκτώ ακόμη υπουργοί μετανάστευσης της ΕΕ απέστειλαν κοινή επιστολή στον Επίτροπο Μετανάστευσης της ΕΕ, Μάγκνους Μπρούνερ, ζητώντας από το μπλοκ να επιτρέψει την «εθελοντική ή αναγκαστική επιστροφή» των Αφγανών υπηκόων.
Αντιδράσεις από τις Βρυξέλλες και άλλες χώρες
Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάρκους Λάμερτ, σημείωσε τη Δευτέρα ότι η ΕΕ βρίσκεται σε «στενή επαφή με τα κράτη μέλη» σχετικά με το ζήτημα. Επιπλέον, ανέφερε ότι νωρίτερα φέτος ξεκίνησαν διερευνητικές επαφές σε τεχνικό επίπεδο με τις ντε φάκτο αρχές στο Αφγανιστάν, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεχίσει να υποστηρίζει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους.
Αυτό δείχνει μια συλλογική προσέγγιση στην προσπάθεια επίλυσης του προσφυγικού ζητήματος και των απελάσεων.
Παρόμοια κίνηση παρατηρείται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η γειτονική Γερμανία επανέλαβε τις απελάσεις Αφγανών στην Καμπούλ τον Αύγουστο του 2024. Η ενέργεια της Αυστρίας, σε συνδυασμό με τις πιέσεις από άλλα κράτη μέλη, υπογραμμίζει μια αυξανόμενη τάση για αυστηροποίηση των πολιτικών απέλασης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναδεικνύοντας τη διαρκή ένταση μεταξύ των ζητημάτων ασφάλειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.