Σκιές αβεβαιότητας πλανώνται πάνω από τις προσπάθειες της Γαλλίας να θέσει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της, λίγο πριν την πολυαναμενόμενη απόφαση της πιστοληπτικής αξιολόγησης από τον οίκο Moody’s. Υψηλόβαθμα στελέχη του οίκου τονίζουν ότι η έντονη πολιτική αστάθεια που επικρατεί στη χώρα αναμένεται να περιπλέξει σημαντικά την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
Η επίτευξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης, αν και αποτελεί πρωταρχικό στόχο, θεωρείται πλέον ιδιαίτερα δύσκολη, όπως υπογραμμίστηκε σε πρόσφατη συνέντευξη στο Παρίσι.
Η κρίσιμη θέση της Moody’s στην αξιολόγηση
Η Moody’s αποτελεί πλέον τον τελευταίο εκ των τριών μεγάλων οίκων που διατηρεί τη Γαλλία στην κατηγορία πιστοληπτικής ικανότητας «ΑΑ». Οι άλλοι δύο, Standard & Poor’s και Fitch, έχουν ήδη προβεί σε υποβαθμίσεις, μεταφέροντας τη χώρα στην κατηγορία «Α» τους τελευταίους μήνες.
Αυτή η διάσταση καθιστά την επερχόμενη απόφαση της Moody’s ιδιαίτερα κρίσιμη για το οικονομικό κύρος της Γαλλίας και την εμπιστοσύνη των αγορών.
Ο Atsi Sheth, επικεφαλής πιστωτικός λειτουργός της Moody’s, εξέφρασε την άποψη ότι, παρότι η δημοσιονομική σταθεροποίηση είναι ένας αναγκαίος στόχος, η υλοποίησή του θα αποδειχθεί εξαιρετικά επίπονη. «Οι τελευταίοι μήνες αποτελούν απλώς την απόδειξη αυτής της πρόκλησης», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναγνώρισε τη δέσμευση της γαλλικής κυβέρνησης για μείωση του ελλείμματος, το οποίο αναμένεται να φτάσει φέτος το 5,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), αλλά επεσήμανε ότι η διαδικασία είναι γεμάτη δυσκολίες, οι οποίες εντείνονται από το υπάρχον πολιτικό κλίμα.
Πολιτικές αναταράξεις και δημοσιονομικός σχεδιασμός
Η Γαλλία βρίσκεται σε περίοδο αυξημένης πολιτικής αστάθειας τα τελευταία δύο χρόνια, με την κυβέρνηση να αλλάζει πέντε πρωθυπουργούς. Ο προκάτοχος του νυν πρωθυπουργού, Sébastien Lecornu, ανατράπηκε τον Σεπτέμβριο εξαιτίας των σχεδίων του για μείωση του προϋπολογισμού του 2026 κατά 43,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ο ίδιος ο Lecornu αναγκάστηκε να παραιτηθεί νωρίτερα τον τρέχοντα μήνα, μόλις 14 ώρες μετά τον διορισμό της κυβέρνησής του, αν και επανδιορίστηκε από τον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν λίγες ημέρες αργότερα.
Για το επόμενο έτος, ο Lecornu έχει υποβάλει έναν προϋπολογισμό που περιλαμβάνει εξοικονομήσεις ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος στο 4,7% του ΑΕΠ. Η έγκριση αυτού του προϋπολογισμού, ωστόσο, προβλέπεται ιδιαίτερα δύσκολη.
Ο πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί να μην χρησιμοποιήσει μια συνταγματική οδό που θα του επέτρεπε να παρακάμψει την ψηφοφορία στο κοινοβούλιο, μια παραχώρηση που αποσκοπεί στη διασφάλιση της επιβίωσης της κυβέρνησης μειοψηφίας του. Αυτή η απόφαση καθιστά το σχέδιο προϋπολογισμού ευάλωτο σε τροποποιήσεις κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής διαδικασίας.
Προτεινόμενο Ο Σεμπαστιάν Λεκορνού παρουσίασε νέα κυβέρνηση στη Γαλλία με ορίζοντα δημοσιονομικής μάχης
Προκλήσεις στις μεταρρυθμίσεις και το κόστος τους
Η δέσμευση του Lecornu για έναν ανοιχτό κοινοβουλευτικό διάλογο σχετικά με τον προϋπολογισμό είναι μια κίνηση που λαμβάνεται υπόψη στις αξιολογήσεις, σύμφωνα με την Sheth. Ωστόσο, τόνισε ότι το σημαντικότερο είναι να σηματοδοτήσει η Γαλλία τη σοβαρή της πρόθεση να περιορίσει τις αυξανόμενες δημόβιες δαπάνες.
Αυτό μεταφράζεται κυρίως στον έλεγχο του κόστους του γενναιόδωρου συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας, μέσω μέτρων όπως ο impopulair νόμος του 2023 που αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης στα 64 έτη.
Ο πρωθυπουργός Lecornu έχει υποσχεθεί να αναστείλει αυτό το μέτρο, μια παραχώρηση στην αριστερά για να εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση. Η αναστολή αυτή, ωστόσο, θα κοστίσει στα κρατικά οικονομικά 400 εκατομμύρια ευρώ το 2026 και 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ το 2027, ποσά που θα πρέπει να βρεθούν από αλλού.
Η Moody’s, κατά την προηγούμενη υποβάθμιση της Γαλλίας τον Δεκέμβριο, είχε δηλώσει ότι μια αναστροφή αυτής της μεταρρύθμισης θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την πιστοληπτική της ικανότητα. «Η αναστολή σημαίνει ότι ο δημοσιονομικός κίνδυνος που θα είχε αντιμετωπιστεί παραμένει», επεσήμανε η Sheth.
Ο κίνδυνος υποβάθμισης και οι πιθανές επιπτώσεις
Μια περαιτέρω υποβάθμιση από την Moody’s, η οποία είχε υποβαθμίσει τη Γαλλία σε Aa3 από Aa2 τον περασμένο Δεκέμβριο διατηρώντας ωστόσο τις προοπτικές σταθερές, θα σήμαινε την έξοδο της χώρας από την πρόσφατη ομάδα χωρών με διπλή Α αξιολόγηση, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να οδηγήσει στην απομάκρυνση των γαλλικών ομολόγων από τα χαρτοφυλάκια επενδυτών που έχουν περιορισμούς να διατηρούν μόνο περιουσιακά στοιχεία με ελάχιστη αξιολόγηση «ΑΑ».
Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος μιας άμεσης υποβάθμισης μετριάζεται από το γεγονός ότι η τελευταία κρίση της Moody’s για τις πιστοληπτικές προοπτικές ήταν «σταθερή» και όχι «αρνητική». Ο Υπουργός Οικονομικών, Roland Lescure, σχολιάζοντας την προηγούμενη υποβάθμιση από την S&P, δήλωσε ότι «εναπόκειται πραγματικά σε εμάς – στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο – να πείσουμε τους παρατηρητές, τους οίκους αξιολόγησης και τις χρηματοπιστωτικές αγορές».
Η Γαλλία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου οι πολιτικές αποφάσεις των επόμενων ημερών θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία των δημοσίων οικονομικών και την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας.
