- Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά εργαλειοποιεί τα Χριστούγεννα ως σύμβολο πολιτισμικής άμυνας.
- Η Τζόρτζια Μελόνι πρωτοστατεί με το φεστιβάλ Atreyu στην Ιταλία.
- Η ρητορική αντλεί έμπνευση από τον «πόλεμο κατά των Χριστουγέννων» του Ντόναλντ Τραμπ.
- Ο χριστιανισμός προβάλλεται πλέον ως πολιτισμική ταυτότητα και όχι μόνο ως πίστη.
- Η στρατηγική αυτή στοχεύει στην ανάκτηση του ελέγχου των πολιτιστικών θεσμών.
Η Τζόρτζια Μελόνι και η ευρωπαϊκή ακροδεξιά επαναπροσδιορίζουν τις χριστουγεννιάτικες παραδόσεις ως το νέο μέτωπο των πολιτισμικών πολέμων, προβάλλοντας τον εαυτό τους ως την τελευταία γραμμή άμυνας της χριστιανικής ταυτότητας. Επικαλούμενο το POLITICO, το ρεπορτάζ αναλύει πώς η ρητορική του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τον «πόλεμο κατά των Χριστουγέννων» βρίσκει πλέον πρόσφορο έδαφος στην Ευρώπη, μετατρέποντας τις εορταστικές εκδηλώσεις σε εργαλεία πολιτικής επιρροής.
| Κόμμα | Χώρα | Κεντρικό Αφήγημα |
|---|---|---|
Κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας | Χώρα Ιταλία | Κεντρικό Αφήγημα Προστασία της Φάτνης & Φεστιβάλ Atreyu |
Κόμμα Εθνική Συσπείρωση | Χώρα Γαλλία | Κεντρικό Αφήγημα Αντίθεση στην ουδέτερη θρησκευτικά γλώσσα |
Κόμμα Vox | Χώρα Ισπανία | Κεντρικό Αφήγημα Τοποθέτηση θρησκευτικών συμβόλων σε δημόσια κτίρια |
Κόμμα AfD | Χώρα Γερμανία | Κεντρικό Αφήγημα Προστασία του γερμανικού χαρακτήρα των αγορών |
Αυτή η στρατηγική εργαλειοποίησης της παράδοσης αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας όπου η ευρωπαϊκή ακροδεξιά επαγγελματικοποιείται, εγκαταλείποντας τα περιθωριακά συνθήματα για να κυριαρχήσει στο mainstream πολιτικό αφήγημα. Η μετατροπή των εορτών σε πολιτικό σύμβολο δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τη θρησκευτική πίστη, αλλά τη δημιουργία ενός πολιτισμικού οχυρού απέναντι στην παγκοσμιοποίηση και την πολυπολιτισμικότητα, με την Τζόρτζια Μελόνι να ηγείται αυτής της προσπάθειας στην Ιταλία.
Η Ιταλία και το φεστιβάλ Atreyu ως πολιτικό θέαμα
Στην Ιταλία, το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας έχει μετατρέψει το χριστουγεννιάτικο μήνυμα σε ένα εντυπωσιακό θέαμα. Το ετήσιο φεστιβάλ Atreyu, που πραγματοποιείται στο εμβληματικό Castel Sant’Angelo, περιλαμβάνει παγοδρόμια, Άγιο Βασίλη και ένα τεράστιο δέντρο στα χρώματα της ιταλικής σημαίας. Η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, η οποία αποτελεί πλέον πρότυπο για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, χρησιμοποιεί αυτές τις εκδηλώσεις για να συνδέσει την εθνική κληρονομιά με την πολιτική της ταυτότητα, απορρίπτοντας κάθε προσπάθεια «αραίωσης» των παραδόσεων.
Η Μελόνι υπερασπίζεται σθεναρά τις φάτνες σε δημόσιους χώρους, υποστηρίζοντας ότι οι αξίες της Γέννησης αποτελούν τη βάση του ιταλικού πολιτισμού. Φέτος, η ίδια επέλεξε να απέχει από το αλκοόλ μέχρι τα Χριστούγεννα, προβάλλοντας τον εαυτό της ως θεματοφύλακα της πνευματικότητας και της παράδοσης, σε μια κίνηση που στοχεύει στην ενίσχυση του δεσμού της με τη συντηρητική βάση της χώρας.
Από τον Ντόναλντ Τραμπ στην ευρωπαϊκή ρητορική
Η ρητορική αυτή δεν είναι πρωτόγνωρη, καθώς αντλεί έμπνευση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ισχυρίζεται εδώ και χρόνια ότι «επανέφερε» τη φράση «Merry Christmas» στο προσκήνιο, παρουσιάζοντάς την ως πράξη αντίστασης στην πολιτική ορθότητα. Αυτή η προσέγγιση έχει υιοθετηθεί πλέον από κόμματα όπως το Vox στην Ισπανία και την Εθνική Συσπείρωση στη Γαλλία, που αντιτίθενται στη χρήση ουδέτερης γλώσσας κατά την εορταστική περίοδο.
Στη Γερμανία, το κόμμα AfD προειδοποιεί ότι οι χριστουγεννιάτικες αγορές χάνουν τον «γερμανικό χαρακτήρα» τους, ενισχύοντας τη θέση του μέσω μιας συμμαχίας εθνικιστικών δυνάμεων που βλέπουν τον χριστιανισμό ως πολιτισμικό σύνορο. Η στρατηγική αυτή εκμεταλλεύεται την αμηχανία της προοδευτικής αριστεράς απέναντι στη θρησκεία, η οποία συχνά προτιμά όρους όπως «εορταστική περίοδος» για λόγους συμπερίληψης.
Χριστιανισμός ως πολιτισμική ταυτότητα
Για πολλούς από αυτούς τους πολιτικούς ηγέτες, η θρησκεία λειτουργεί περισσότερο ως πολιτισμικό σήμα παρά ως προσωπική πίστη. Ο «Πολιτισμικός Χριστιανισμός» χρησιμοποιείται για να χαράξει μια σαφή διαχωριστική γραμμή μεταξύ του «εμείς» και του «αυτοί», ιδιαίτερα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη που πλαισιώθηκαν ως σύγκρουση πολιτισμών.
Νομικοί και πολιτικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι αυτή η κίνηση είναι εξαιρετικά ευφυής, καθώς επιτρέπει σε κόμματα με ριζοσπαστικό παρελθόν να εμφανίζονται ως σύγχρονοι συντηρητικοί προστάτες της οικογένειας και της κοινωνικής συνοχής. Η αγορά των ιδεών φαίνεται να προεξοφλεί ότι η συναισθηματική φόρτιση των Χριστουγέννων, συνδεδεμένη με παιδικές αναμνήσεις και τοπική ταυτότητα, αποτελεί το ισχυρότερο όπλο για την προσέλκυση των ψηφοφόρων.
Η επόμενη μέρα της παράδοσης
Παρά το γεγονός ότι πολλές παραδόσεις είναι σχετικά σύγχρονες και επηρεασμένες από το εμπόριο, η πολιτική τους ισχύς παραμένει αδιαμφισβήτητη. Για την κυβέρνηση Μελόνι, η «ιδιοκτησία» των Χριστουγέννων εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανάκτησης του ελέγχου των πολιτιστικών θεσμών, από τη δημόσια τηλεόραση μέχρι τα μουσεία και την όπερα.
Το στοίχημα για τα παραδοσιακά κόμματα είναι να βρουν ένα πειστικό αντεπιχείρημα που να προασπίζεται τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους χωρίς να φαίνεται ότι προσβάλλει το λαϊκό αίσθημα. Καθώς πέφτει το σκοτάδι στο Castel Sant’Angelo, οι οικογένειες συνεχίζουν να κάνουν πατινάζ και οι τουρίστες να φωτογραφίζονται με τον Άγιο Βασίλη, αποδεικνύοντας ότι η πολιτική νοσταλγία είναι ένα προϊόν που, όταν τυλίγεται με χριστουγεννιάτικη χρυσόσκονη, γίνεται εξαιρετικά ελκυστικό.