Τσεχία: Ο υπηρεσιακός υπουργός Περιβάλλοντος καταργεί το τμήμα για το κλίμα

Ο υπηρεσιακός υπουργός Περιβάλλοντος της Τσεχίας, Πετρ Ματσίνκα, προχώρησε την Πέμπτη στην κατάργηση του τμήματος προστασίας του κλίματος, δηλώνοντας προκλητικά πως η «κλιματική κρίση τελείωσε σήμερα». Η κίνηση αυτή, όπως μεταδίδει το POLITICO, σηματοδοτεί μια ριζική αναθεώρηση της πράσινης ατζέντας της χώρας υπό τη νέα κυβέρνηση συνασπισμού.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της έντονης δεξιάς στροφής που καταγράφεται στην πολιτική σκηνή της Τσεχίας μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου. Η ανάδειξη του κόμματος Motorists for Themselves σε ρυθμιστικό παράγοντα της εξουσίας φέρνει στο προσκήνιο μια ρητορική που αντιμετωπίζει τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ιδεολογικά βάρη που πρέπει να απορριφθούν προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης και της βιομηχανίας των ορυκτών καυσίμων.

Η «αποϊδεολογικοποίηση» του Υπουργείου Περιβάλλοντος

Ο Ματσίνκα, ο οποίος ηγείται του υπουργείου προσωρινά, ανακοίνωσε ότι η νέα οργανωτική δομή που θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2026 δεν θα περιλαμβάνει πλέον το τμήμα προστασίας του κλίματος. Σύμφωνα με τον ίδιο, το υπουργείο πρέπει να «αποϊδεολογικοποιηθεί», υλοποιώντας την προεκλογική του υπόσχεση ότι «το πράσινο αίμα θα κυλήσει». Η κίνηση αυτή αντανακλά τις θέσεις της νέας κυβέρνησης, στην οποία κυριαρχεί το λαϊκιστικό κόμμα ANO του Αντρέι Μπάμπις.

Ο Ματσίνκα ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του περιβάλλοντος ως ενδιάμεση λύση, καθώς ο αρχικός υποψήφιος, Φίλιπ Τούρεκ, νοσηλεύεται με πρόβλημα υγείας. Ο Τούρεκ είχε ήδη βρεθεί στο στόχαστρο κριτικής για εξτρεμιστικές αναρτήσεις στο παρελθόν, γεγονός που είχε προκαλέσει την επιφύλαξη του Προέδρου Πέτρ Παβέλ για τον διορισμό του. Ωστόσο, η πολιτική κατεύθυνση παραμένει σταθερή, με τη νέα δεξιά κυβέρνηση να επιδιώκει την αποδόμηση των πράσινων κανόνων.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η απώλεια τεχνογνωσίας σε μια κρίσιμη συγκυρία για τις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις. Νομικοί και διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η απομάκρυνση των ειδικών από το υπουργείο θα αφήσει την Τσεχία χωρίς επαρκή εκπροσώπηση στα διεθνή φόρουμ, καθιστώντας αδύνατη τη σύνταξη τεκμηριωμένων νομοθετικών προτάσεων και την εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών.

Συμμαχία με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία κατά της ΕΕ

Η Τσεχία φαίνεται πλέον να ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους περιφερειακούς της γείτονες, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία, σχηματίζοντας ένα μέτωπο άρνησης απέναντι στις κλιματικές πολιτικές των Βρυξελλών. Η νέα κυβέρνηση έχει ήδη εκφράσει την αντίθεσή της στο σύστημα εμπορίας εκπομπών ETS2 και σε άλλα μέτρα που στοχεύουν στη μείωση των ρύπων, θεωρώντας τα επιζήμια για την εθνική οικονομία.

Ο απερχόμενος υπουργός Περιβάλλοντος, Πετρ Χλάντικ, χαρακτήρισε τις ενέργειες του διαδόχου του ως «λαϊκιστικές», προειδοποιώντας για σοβαρές συνέπειες. Η ιδεολογία των ορυκτών καυσίμων, όπως την αποκάλεσε, ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σε διπλωματική απομόνωση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ίδια στιγμή που η Πράγα απομακρύνεται και από την κοινή γραμμή στήριξης προς την Ουκρανία.

Η επόμενη μέρα για την τσεχική διπλωματία

Το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι ποιος θα αναλάβει το βάρος των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες μετά την εκκαθάριση του υπουργείου. Ο Ματσίνκα, ο οποίος εκτελεί και χρέη υπουργού Εξωτερικών, συμμετείχε πρόσφατα στη σύνοδο των «Πατριωτών για την Ευρώπη», επιβεβαιώνοντας τη σύνδεση της κυβέρνησης Μπάμπις με την ευρωπαϊκή ακροδεξιά. Η αναδιάρθρωση του υπουργείου από την 1η Ιανουαρίου θα αποτελέσει το πρώτο μεγάλο crash test για τη λειτουργικότητα του κράτους υπό το νέο καθεστώς.