Τσεχία: Νέα δεξιά κυβέρνηση αναλαμβάνει, προβληματίζοντας για την Ουκρανία

Ο Πρόεδρος της Τσεχίας, Πέτρ Παβέλ, ορκίστηκε τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου τη νέα δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού της χώρας, με επικεφαλής τον λαϊκιστή δισεκατομμυριούχο Αντρέι Μπάμπις. Η ανάληψη των καθηκόντων του Μπάμπις σηματοδοτεί πιθανά προβλήματα για την Ουκρανία, καθώς ο νέος πρωθυπουργός έχει ήδη εκφράσει την αντίθεσή του στην πρόταση της ΕΕ για χρηματοδότηση του Κιέβου μέσω παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια εβδομάδων πολιτικής αβεβαιότητας, η οποία έληξε όταν ο Πρόεδρος Παβέλ έδωσε το πράσινο φως για τον διορισμό του Μπάμπις, αφού ο τελευταίος δεσμεύτηκε να αποεπενδύσει από την ιδιοκτησία της Agrofert, ενός αγροτικού ομίλου που λαμβάνει σημαντικές επιδοτήσεις από την ΕΕ. Η επιστροφή του Μπάμπις στην πρωθυπουργία, μετά την προηγούμενη θητεία του από το 2017 έως το 2021, δημιουργεί νέους πονοκεφάλους για την Ευρώπη, η οποία προσπαθεί να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.

Η αλλαγή στάσης και οι επιπτώσεις για την Ουκρανία

Ο Αντρέι Μπάμπις, επικεφαλής του κόμματος ANO, έχει διαμηνύσει ξεκάθαρα την αντίθεσή του στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για χρηματοδότηση του Κιέβου μέσω δανείου που θα βασίζεται σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου μέσω Facebook, «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να βρει άλλους τρόπους για να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία. Τα ταμεία μας είναι άδεια και χρειαζόμαστε κάθε κορώνα που έχουμε για τους πολίτες μας». Η στάση αυτή εντάσσει την Τσεχία σε μια αυξανόμενη λίστα χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, που έχουν απορρίψει αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο. Ο Αντρέι Μπάμπις θα αναλάβει πρωθυπουργός της χώρας, αφού ανακοίνωσε ότι θα διευθετήσει τη δυνητική σύγκρουση συμφερόντων με τον αγροτοβιομηχανικό του όμιλο, Agrofert.

Η σύνθεση της κυβέρνησης και οι στόχοι της

Ο Μπάμπις κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές τον Οκτώβριο και προχώρησε σε συμφωνία συνασπισμού με το ακροδεξιό κόμμα Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία (SPD) και τους δεξιούς Motorists. Το κόμμα ANO θα κατέχει εννέα υπουργικές θέσεις, συμπεριλαμβανομένης της πρωθυπουργίας, ενώ οι Motorists θα αναλάβουν τέσσερις και το SPD τρεις. Και τα τρία κόμματα μοιράζονται τη δέσμευση να ανατρέψουν τις πολιτικές υποστήριξης των μέτρων για το κλίμα, όπως το σύστημα εμπορίας εκπομπών ETS2, και να αντιταχθούν στα σχέδια των Βρυξελλών για την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η πιθανή μετατόπιση της Τσεχίας σε μια πιο ευρωσκεπτικιστική και απομονωτική στάση, ειδικά σε θέματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική και την κλιματική αλλαγή. Η προηγούμενη θητεία του Μπάμπις στην εξουσία είχε σημαδευτεί από συγκρούσεις με τις Βρυξέλλες λόγω της σύγκρουσης συμφερόντων του με την Agrofert. Έκτοτε, ο Μπάμπις έχει οδηγήσει το κόμμα του ANO σταθερά προς τα δεξιά, εντάχθηκε στην ακροδεξιά ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Πατριώτες για την Ευρώπη» και απείλησε να ακυρώσει μια πρωτοβουλία της Πράγας για πυρομαχικά που έχει παραδώσει πάνω από 1 εκατομμύριο βλήματα στο Κίεβο.

Οι προειδοποιήσεις του Προέδρου Παβέλ και η επόμενη μέρα

Κατά την τελετή ορκωμοσίας, ο Πρόεδρος Παβέλ δεσμεύτηκε να παρακολουθεί στενά τον τρόπο με τον οποίο η νέα κυβέρνηση θα διαφυλάξει τους δημοκρατικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης, της δικαιοσύνης και των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας. Νωρίτερα, ο Μπάμπις είχε εκφράσει ανησυχίες για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης με το σχέδιό του να μεταρρυθμίσει τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, καταργώντας τα τέλη αδειοδότησης και χρηματοδοτώντας την μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. Ο Πρόεδρος Παβέλ υπογράμμισε επίσης ότι οι βασικές εγγυήσεις ασφάλειας και οικονομίας της Τσεχίας πηγάζουν από την ένταξή της στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. «Γι’ αυτό θα πρέπει να προσεγγίζουμε την ιδιότητα του μέλους σε αυτούς τους θεσμούς με τη μέγιστη ευθύνη και να είμαστε υπεύθυνα, εποικοδομητικά μέλη και όχι αρνητές», δήλωσε ο Παβέλ, σύμφωνα με το POLITICO.

Η ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης αναμένεται να δοκιμάσει τις σχέσεις της Τσεχίας τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και με τους διεθνείς της εταίρους, ιδιαίτερα σε κρίσιμα ζητήματα όπως η στήριξη της Ουκρανίας και η κλιματική πολιτική. Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν την κατεύθυνση των πολιτικών που θα ακολουθηθούν και τον αντίκτυπό τους στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο.