Τραμπ: Η απαίτηση για δεδομένα social media απειλεί το Μουντιάλ, προειδοποιούν οι επικριτές

Το σχέδιο του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να απαιτεί από τους τουρίστες την παράδοση δεδομένων κοινωνικής δικτύωσης πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του επόμενου έτους, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φίλαθλοι καταδίκασαν την κίνηση, καλώντας τη FIFA να πιέσει την κυβέρνηση Τραμπ για αναστροφή της απόφασης.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ για αυξημένο έλεγχο στα σύνορα, με επίκεντρο την ασφάλεια και την επιτήρηση, η οποία έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η πρόταση αυτή, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, αναμένεται να επηρεάσει εκατοντάδες χιλιάδες φιλάθλους που θα ταξιδέψουν στις ΗΠΑ για το Παγκόσμιο Κύπελλο, το οποίο η χώρα θα συνδιοργανώσει με το Μεξικό και τον Καναδά.

Οι νέοι κανόνες και οι αντιδράσεις

Σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ, οι επισκέπτες στις ΗΠΑ – συμπεριλαμβανομένων εκείνων από χώρες χωρίς βίζα, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία – θα πρέπει να υποβάλουν πέντε χρόνια δραστηριότητας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν τους επιτραπεί η είσοδος. Οι νέοι κανόνες, οι οποίοι θα απαιτούν επίσης από τους ταξιδιώτες να παρέχουν email, αριθμούς τηλεφώνου και διευθύνσεις που χρησιμοποιήθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια, αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στις αρχές του επόμενου έτους, λίγο πριν την έναρξη του Μουντιάλ τον Ιούνιο του 2026.

Ο Ιρλανδός ευρωβουλευτής του κεντρώου Renew Group, Barry Andrews, χαρακτήρισε το σχέδιο «εξωφρενικό», δηλώνοντας ότι «ακόμη και τα χειρότερα αυταρχικά κράτη στον κόσμο δεν έχουν μια τέτοια επίσημη πολιτική». Τόνισε ότι τα σχέδια αυτά θα «ζημιώσουν σοβαρά την τουριστική βιομηχανία των ΗΠΑ», καθώς εκατομμύρια Ευρωπαίοι, συμπεριλαμβανομένων των φιλάθλων, δεν θα αισθάνονται πλέον ασφαλείς να ταξιδέψουν. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εντείνει την επιτήρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα σύνορα, ελέγχοντας προφίλ και αρνούμενη την είσοδο σε τουρίστες ή ανακαλώντας βίζες λόγω πολιτικών αναρτήσεων, κάτι που έχει οδηγήσει σε κατηγορίες για λογοκρισία και υπέρβαση εξουσίας από ομάδες δικαιωμάτων.

Οι αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φιλάθλων

Η Minky Worden, διευθύντρια παγκόσμιων πρωτοβουλιών στο Human Rights Watch, η οποία έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τη FIFA για τις αλληλεπιδράσεις της με την κυβέρνηση Τραμπ, χαρακτήρισε τις νέες απαιτήσεις εισόδου «εξωφρενική απαίτηση που παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης». Επισήμανε ότι η πολιτική αυτή παραβιάζει ρητά τις πολιτικές ανθρωπίνων δικαιωμάτων της FIFA και ότι η ομοσπονδία πρέπει να πιέσει την κυβέρνηση Τραμπ να την ανακαλέσει άμεσα. Όπως μεταδίδει το POLITICO, η FIFA παρέπεμψε το θέμα στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ όταν ρωτήθηκε για σχόλιο, ενώ το Υπουργείο Εξωτερικών και η Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων δεν απάντησαν άμεσα στα αιτήματα για σχόλιο.

Η προοπτική παράδοσης ετών δεδομένων κοινωνικής δικτύωσης στις αμερικανικές αρχές προκάλεσε επίσης οργή στους ποδοσφαιρικούς φιλάθλους, οι οποίοι στράφηκαν κατά της FIFA. Ο Ronan Evain, εκτελεστικός διευθυντής της Football Supporters Europe, μιας αντιπροσωπευτικής ομάδας για τους φιλάθλους, δήλωσε ότι «η ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή είναι καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα» και ότι «κανένας φίλαθλος δεν παραδίδει αυτά τα δικαιώματα μόνο και μόνο επειδή διασχίζει ένα σύνορο». Πρόσθεσε ότι αυτή η πολιτική εισάγει ένα «ανατριχιαστικό κλίμα επιτήρησης» που έρχεται σε άμεση αντίθεση με το φιλόξενο, ανοιχτό πνεύμα που υποτίθεται ότι ενσαρκώνει το Παγκόσμιο Κύπελλο και πρέπει να αποσυρθεί αμέσως. Οι αντιδράσεις αυτές έρχονται σε μια περίοδο που η σχέση του προέδρου της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, με τον Ντόναλντ Τραμπ έχει προκαλέσει εσωτερικές αντιδράσεις, όπως αναφέρεται σε προηγούμενα δημοσιεύματα (Τζιάνι Ινφαντίνο: Η στενή σχέση του προέδρου της FIFA με τον Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί εσωτερικές αντιδράσεις).

Οι επιπτώσεις στο Μουντιάλ 2026 και η επόμενη μέρα

Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι οι επιπτώσεις στον τουρισμό θα είναι σημαντικές, ειδικά για ένα γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας όπως το Μουντιάλ. Η αβεβαιότητα σχετικά με τις πολιτικές ασφαλείας και τις απαιτήσεις εισόδου δημιουργεί ένα αποτρεπτικό παράγοντα για τους διεθνείς επισκέπτες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη προσέλευση, παρά τις προσπάθειες των διοργανωτών να προσελκύσουν φιλάθλους. Ο Evain υπογράμμισε την ανάγκη η FIFA να «διευκρινίσει επειγόντως το δόγμα ασφαλείας» του τουρνουά, ώστε οι φίλαθλοι να μπορούν να λάβουν μια τεκμηριωμένη απόφαση για το αν θα ταξιδέψουν ή θα παραμείνουν σπίτι. Νωρίτερα, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην κλήρωση του Μουντιάλ 2026, όπου και παρέλαβε βραβείο ειρήνης από τη FIFA (Ο Ντόναλντ Τραμπ θα παραλάβει το βραβείο ειρήνης της FIFA στην κλήρωση του Μουντιάλ), γεγονός που εντείνει τις αντιδράσεις.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Η πίεση προς την κυβέρνηση Τραμπ και τη FIFA αναμένεται να ενταθεί καθώς πλησιάζει η ημερομηνία έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η FIFA βρίσκεται σε μια δύσκολη θέση, καθώς πρέπει να εξισορροπήσει τις σχέσεις της με τη διοργανώτρια χώρα και τις δικές της πολιτικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η διεθνής κοινότητα και οι οργανώσεις φιλάθλων θα παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, με την ελπίδα ότι η πολιτική αυτή θα ανακληθεί πριν προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην εικόνα και τη διεθνή απήχηση του κορυφαίου ποδοσφαιρικού γεγονότος. Η διαμάχη για τις βίζες είχε προκαλέσει και στο παρελθόν προβλήματα, όπως στην περίπτωση του Ιράν που μποϊκόταρε την κλήρωση του Μουντιάλ στην Ουάσιγκτον (Το Ιράν μποϊκοτάρει την κλήρωση του Μουντιάλ στην Ουάσιγκτον λόγω διαμάχης για βίζες).