- Το Συνταγματικό Δικαστήριο ανέστειλε την κατάργηση του γραφείου προστασίας πληροφοριοδοτών
- Η απόφαση αποτελεί θεσμικό εμπόδιο στην ατζέντα της κυβέρνησης του Ρόμπερτ Φίτσο
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις για το κράτος δικαίου
- Υπάρχουν ανησυχίες για την ασφάλεια των ευρωπαϊκών πόρων στη χώρα
Σε μια κίνηση-σταθμό για το κράτος δικαίου, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Σλοβακίας αποφάσισε την προσωρινή αναστολή του νόμου που προέβλεπε την κατάργηση του γραφείου προστασίας πληροφοριοδοτών. Η απόφαση, που τέθηκε σε ισχύ την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2025, παγώνει τις αμφιλεγόμενες αλλαγές της κυβέρνησης του Ρόμπερτ Φίτσο μέχρι την τελική κρίση για τη συνταγματικότητά τους.
| Θεσμικό Ζήτημα | Κατάσταση |
|---|---|
| Γραφείο Προστασίας Πληροφοριοδοτών | Υπό προσωρινή αναστολή κατάργησης |
| Ειδική Εισαγγελία | Έχει ήδη καταργηθεί |
| Μονάδα NAKA | Έχει ήδη διαλυθεί |
| Ημερομηνία Απόφασης | 23 Δεκεμβρίου 2025 |
| Επόμενο Ορόσημο | Εξέταση συνταγματικότητας |
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς αμφιλεγόμενων πρωτοβουλιών από την κυβέρνηση του κόμματος Smer, η οποία από την επιστροφή της στην εξουσία το 2023 έχει προχωρήσει στη διάλυση κομβικών αντιδιαφθορικών θεσμών. Η κατάργηση της Ειδικής Εισαγγελίας και της ελίτ αστυνομικής μονάδας NAKA είχαν ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, με την τρέχουσα δικαστική παρέμβαση να αποτελεί την πρώτη ουσιαστική ανάσχεση σε αυτή την πορεία.
Η δικαστική παρέμβαση και η αναστολή του νόμου
Το δικαστήριο έκρινε απαραίτητο να παγώσει την εφαρμογή της νομοθεσίας, η οποία κανονικά θα ξεκινούσε την 1η Ιανουαρίου 2026. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του POLITICO, η απόφαση αυτή θεωρείται ορόσημο για τη διαφύλαξη των δημοκρατικών θεσμών. Η κυβέρνηση είχε επιχειρήσει να παρακάμψει το γεγονός ότι ο πρόεδρος άσκησε βέτο μέσω ταχειών διαδικασιών, ωστόσο η δικαστική κρίση επαναφέρει το ζήτημα σε επίπεδο συνταγματικού ελέγχου.
Πολιτικές αντιπαραθέσεις και καταγγελίες για αντεκδίκηση
Η αντιπολίτευση και μη κυβερνητικές οργανώσεις κάνουν λόγο για πολιτική αντεκδίκηση από την πλευρά του υπουργού Εσωτερικών, Matúš Šutaj Eštok. Σημειώνεται ότι το γραφείο προστασίας πληροφοριοδοτών είχε επιβάλει πρόστιμο στο υπουργείο του, καθώς είχε θέσει σε διαθεσιμότητα αστυνομικούς που ερευνούσαν υποθέσεις διαφθοράς υψηλόβαθμων στελεχών. Παρά τις μαζικές διαδηλώσεις που έχουν σημειωθεί κατά των αλλαγών αυτών, η κυβέρνηση επιμένει ότι οι ρυθμίσεις είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Οι επιπτώσεις στην καταπολέμηση της διαφθοράς
Η επικεφαλής του γραφείου, Zuzana Dlugošová, προειδοποίησε ότι η αποδυνάμωση των προστατευτικών μηχανισμών θα καταστήσει τους πολίτες λιγότερο πρόθυμους να καταγγέλλουν απάτες που σχετίζονται με ευρωπαϊκά κονδύλια. Νομικοί κύκλοι και διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν ότι η διάλυση ανεξάρτητων αρχών υπονομεύει το σύστημα ελέγχων και ισορροπιών, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η πολιτική εξουσία μπορεί να δρα χωρίς ουσιαστική εποπτεία.
Η επόμενη μέρα και η στάση των Βρυξελλών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε τη λύπη της για την έλλειψη διαβούλευσης και επανέλαβε τις ανησυχίες της για τη συμβατότητα του νόμου με την ευρωπαϊκή οδηγία για τους πληροφοριοδότες. Παρόλο που το υπουργείο Εσωτερικών εμφανίζεται βέαιο ότι το δικαστήριο θα δικαιώσει τελικά την κυβέρνηση, η παρούσα αναστολή δίνει χρόνο στους ευρωπαϊκούς θεσμούς να αξιολογήσουν τα επόμενα βήματα, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής ενεργοποίησης μηχανισμών για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Προστασία και αναφορά παραβιάσεων
- Ενημερωθείτε για την ευρωπαϊκή οδηγία 2019/1937 σχετικά με την προστασία των πληροφοριοδοτών
- Χρησιμοποιείτε κρυπτογραφημένα κανάλια επικοινωνίας για την υποβολή αναφορών
- Αναζητήστε εξειδικευμένη νομική υποστήριξη πριν προχωρήσετε σε επίσημη καταγγελία
- Τεκμηριώστε τις αναφορές σας με ακρίβεια και διατηρήστε αντίγραφα των στοιχείων
