- Η Σερβία απέχει από τη Σύνοδο ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια.
- Ο Βούτσιτς καταγγέλλει στασιμότητα στην ενταξιακή πορεία από το 2021.
- Το Βελιγράδι προτείνει ομαδική ένταξη όλων των βαλκανικών χωρών στην ΕΕ.
- Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για πολιτική δειλία και απομόνωση.
- Η ΕΕ εκφράζει τη λύπη της για την απόφαση της σερβικής ηγεσίας.
Η Σερβία ανακοίνωσε την απόφασή της να απέχει από τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, η οποία είναι προγραμματισμένη για το βράδυ της Τετάρτης. Ο Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ως προσωπική απόφαση για την προστασία των εθνικών συμφερόντων, σηματοδοτώντας μια νέα περίοδο ψυχρότητας στις σχέσεις με τις Βρυξέλλες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου στασιμότητας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Σερβίας, η οποία κατέχει το καθεστώς υποψήφιας χώρας από το 2012. Παρά τις προσδοκίες, το Βελιγράδι δεν έχει επιτύχει κανένα σημαντικό ορόσημο ένταξης από το 2021, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στην πολιτική ηγεσία της χώρας, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του POLITICO.
Το παρασκήνιο της απόφασης και η στάση του Βούτσιτς
Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 14 χρόνια, η Δημοκρατία της Σερβίας δεν θα εκπροσωπηθεί σε διακυβερνητική διάσκεψη αυτού του επιπέδου. Ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, μιλώντας σε σερβικά μέσα ενημέρωσης, τόνισε ότι η απουσία αυτή είναι απαραίτητη για να αναδειχθούν τα επιτεύγματα της χώρας και να προστατευθεί η αξιοπρέπειά της. Η απόφαση αυτή ακολουθεί μια πρόσφατη συνάντηση στις Βρυξέλλες με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όπου ο Σέρβος πρόεδρος πρότεινε την ταυτόχρονη ένταξη και των έξι χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ.
Η κίνηση αυτή συμπίπτει με μια περίοδο όπου η κυβέρνηση αντιμετωπίζει έντονη εσωτερική πίεση, καθώς χιλιάδες διαδηλωτές ζητούν λογοδοσία για ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης. Παράλληλα, ο Σέρβος Υπουργός Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, Νεμάνια Στάροβιτς, κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση για “κοντόφθαλμη έλλειψη προθυμίας” να αναγνωρίσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει υλοποιήσει το Βελιγράδι, προειδοποιώντας ότι αυτή η στάση ενισχύει τα αντιευρωπαϊκά αφηγήματα στην κοινωνία.
Η γεωπολιτική ισορροπία και οι αντιδράσεις
Προτεινόμενο Τζόρτζια Μελόνι: Ακυρώνεται η δημοπρασία κρατικών δώρων λόγω ποινικής έρευνας στον οίκο Bertolami
Η Σερβία συνεχίζει να διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, βασιζόμενη στη Μόσχα για την προμήθεια φυσικού αερίου, ενώ αρνείται πεισματικά να επιβάλει κυρώσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Αυτή η πολιτική εξισορρόπησης μεταξύ Ανατολής και Δύσης φαίνεται να φτάνει στα όριά της, καθώς άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Αλβανία και το Μαυροβούνιο, σημειώνουν ταχύτερη πρόοδο. Την ίδια στιγμή, η ΕΕ στρέφει το ενδιαφέρον της και σε άλλες υποψήφιες χώρες, με την ένταξη της Μολδαβίας να αποτελεί προτεραιότητα για ορισμένα κράτη μέλη.
Διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η απουσία της Σερβίας από τη Σύνοδο υπονομεύει την αξιοπιστία της ευρωπαϊκής ιδέας στην περιοχή. Από την πλευρά της, η σερβική αντιπολίτευση κάνει λόγο για “πολιτική δειλία” και απόπειρα συναισθηματικού εκβιασμού προς τις Βρυξέλλες. Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασαν τη λύπη τους για την εξέλιξη αυτή, σημειώνοντας ότι η περιφερειακή συνεργασία παραμένει κλειδί για τη σταθερότητα των Βαλκανίων.
Η επόμενη μέρα για τις ευρωσερβικές σχέσεις
Το ρήγμα που δημιουργείται φαίνεται να βαθαίνει, καθώς το Βελιγράδι επιλέγει την οδό της αποχής ως μέσο πίεσης. Η ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας παραμένει μετέωρη, με την κυβέρνηση να απαιτεί μια πιο ολιστική προσέγγιση στη διεύρυνση, την ώρα που οι Βρυξέλλες επιμένουν στη σταδιακή αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων. Οι εξελίξεις των επόμενων μηνών θα δείξουν αν πρόκειται για μια προσωρινή τακτική ή για μια μόνιμη στροφή στην εξωτερική πολιτική της χώρας.
