Qatargate: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αρνείται την άρση ασυλίας ευρωβουλευτή

Η επιτροπή Νομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε την Τετάρτη κατά της άρσης της ασυλίας μιας Ιταλίδας σοσιαλίστριας ευρωβουλευτή, της Ελισάβετ Γκουαλμίνι, η οποία κατηγορείται για εμπλοκή στο σκάνδαλο Qatargate. Αντίθετα, αποφασίστηκε η άρση της ασυλίας για τη δεύτερη Ιταλίδα ευρωβουλευτή, Αλεσάνδρα Μορέτι, με τις δύο αποφάσεις να χρήζουν επικύρωσης από την ολομέλεια του Κοινοβουλίου στις 15 Δεκεμβρίου. Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν αυξανόμενη ανησυχία για τις βελγικές εισαγγελικές αρχές, υποστηρίζοντας ότι συχνά δεν παρέχουν επαρκή στοιχεία για τις έρευνές τους.

Η απόφαση της επιτροπής Νομικών Υποθέσεων έρχεται εν μέσω μιας ευρύτερης έντασης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των βελγικών εισαγγελικών αρχών, καθώς οι ευρωβουλευτές εκφράζουν επανειλημμένα τη δυσπιστία τους για την ποιότητα των αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίζονται. Το παρασκήνιο της υπόθεσης Qatargate, που έχει κλονίσει τις Βρυξέλλες, συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις και εσωτερικές διαμάχες εντός των πολιτικών ομάδων, αναδεικνύοντας ζητήματα διαφάνειας και λογοδοσίας.

Η απόφαση της επιτροπής και οι αντιδράσεις

Την Τετάρτη, η επιτροπή Νομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε κατά της άρσης της ασυλίας της Ιταλίδας σοσιαλίστριας ευρωβουλευτή Ελισάβετ Γκουαλμίνι, η οποία κατηγορείται για εμπλοκή στο σκάνδαλο Qatargate. Το σκεπτικό πίσω από αυτή την απόφαση ήταν η έλλειψη επαρκών αποδεικτικών στοιχείων από τους Βέλγους εισαγγελείς. Αντίθετα, η επιτροπή ενέκρινε την άρση της ασυλίας για τη δεύτερη Ιταλίδα σοσιαλίστρια ευρωβουλευτή, Αλεσάνδρα Μορέτι, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που ζήτησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, όπως μεταδίδει το POLITICO. Και οι δύο αποφάσεις πρέπει να επικυρωθούν από την ολομέλεια του Κοινοβουλίου σε συνεδρίαση που έχει προγραμματιστεί για τις 15 Δεκεμβρίου.

Η ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) υποστήριξε ότι οι ισχυρισμοί των Βέλγων εισαγγελέων δεν ανταποκρίνονταν στο επίπεδο των αποδεικτικών στοιχείων που ζητήθηκαν. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) και η ομάδα Renew συμφώνησαν με τους S&D στην περίπτωση της Γκουαλμίνι, αλλά έκριναν ότι οι κατηγορίες κατά της Μορέτι ήταν αρκετά ισχυρές για να αρθεί η ασυλία της. Την Τρίτη το βράδυ, η ομάδα των S&D άσκησε πιέσεις σε άλλες ομάδες για να προστατεύσει και τις δύο ευρωβουλευτές, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους, και ζήτησε μυστική ψηφοφορία για να επιτρέψει σε μεμονωμένους ευρωβουλευτές να αψηφήσουν τις κομματικές γραμμές και να προστατεύσουν τη Μορέτι. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια απέβη άκαρπη.

Οι κατηγορίες και η στάση των ευρωβουλευτών

Η Γκουαλμίνι φέρεται να έλαβε βοήθεια από άλλους υπόπτους του Qatargate για να αποκτήσει τη θέση της αντιπροέδρου της ομάδας S&D και να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να χειραγωγήσει συζητήσεις και αποφάσεις σχετικά με το Κατάρ εντός της ομάδας. Η Μορέτι, από την πλευρά της, ερευνάται για φερόμενη λήψη παροχών σε αντάλλαγμα για θετικές δηλώσεις σχετικά με το Κατάρ, σύμφωνα με εσωτερικό σημείωμα της επιτροπής Νομικών Υποθέσεων που επικαλείται το POLITICO. Και οι δύο ευρωβουλευτές αρνούνται οποιαδήποτε παράβαση. Ούτε η Γκουαλμίνι ούτε η Μορέτι απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό, ενώ εκπρόσωπος των S&D επίσης δεν απάντησε.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και πολλούς ευρωβουλευτές είναι η επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των βελγικών εισαγγελικών αρχών και του Κοινοβουλίου. Όπως δήλωσε ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, οι βελγικές αρχές μπορεί να είναι «λίγο υπερβολικές», ενώ ένας δεύτερος κεντρώος ευρωβουλευτής τόνισε ότι «οι βελγικές αρχές έρχονται πολύ νωρίς με λίγα στοιχεία, ενώ άλλοι εισαγγελείς έρχονται αργότερα στη διαδικασία με πιο στέρεες υποθέσεις». Η πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εύα Καϊλή, έχει επίσης δηλώσει ότι το Βέλγιο «δεν είναι ασφαλές» για πολιτικούς, συνδέοντας την κατάσταση με το Qatargate.

Οι επιπτώσεις και οι επόμενες κινήσεις

Το Κοινοβούλιο, παρόλο που δεν εμπλέκεται στην πρόσφατη έρευνα για απάτη που αφορά την ευρωπαϊκή υπηρεσία εξωτερικών υποθέσεων, φέρει ακόμα νωπές τις πληγές από το Qatargate και την υπόθεση Huawei. Όσον αφορά το Κατάρ, πολλοί ευρωβουλευτές εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους που, μετά από τρία χρόνια έρευνας, δεν υπάρχει ακόμα ετυμηγορία. Φοβούνται ότι ολόκληρη η υπόθεση θα μπορούσε να καταρρεύσει σε ακρόαση τον Δεκέμβριο, μετά την αμφισβήτηση της νομιμότητας των διαδικασιών από τους κατηγορούμενους.

Στην περίπτωση της Huawei, η δυσαρέσκεια στο Κοινοβούλιο κορυφώθηκε τον Μάιο, όταν οι βελγικές εισαγγελικές αρχές ζήτησαν την άρση της νομικής ασυλίας ενός ευρωβουλευτή για φερόμενη δωροδοκία, για να αποσύρουν το αίτημα ώρες αργότερα, καθώς ο πολιτικός δεν ήταν εν ενεργεία κατά τον χρόνο της φερόμενης παράβασης. Οι νομοθέτες χαρακτήρισαν την κίνηση ως «πρόχειρη». Οι ενέργειες των αρχών ώθησαν την Πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, να καλέσει δημόσια το Βέλγιο – και άλλες χώρες – να σταματήσουν να «αμαυρώνουν» τη φήμη των ευρωβουλευτών χωρίς «στέρεη βάση». Τον Ιούνιο, η Μέτσολα δήλωσε ότι το Κοινοβούλιο θα απαιτεί πολύ υψηλότερο επίπεδο αποδεικτικών στοιχείων για αιτήματα άρσης ασυλίας.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Έχει ήδη αποσταλεί επιστολή σε όλες τις μόνιμες αντιπροσωπείες τον Σεπτέμβριο για να τους υπενθυμίσει τις πληροφορίες που πρέπει να συνοδεύουν ένα αίτημα ασυλίας, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της Μέτσολα, Γιούρι Λάας, στο POLITICO. Η επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων έχει ξεκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης των κανόνων για την άρση της ασυλίας των ευρωβουλευτών, ώστε να διασφαλιστεί ότι ένα συγκεκριμένο επίπεδο πληροφοριών αποστέλλεται από τους εισαγγελείς πριν το αίτημα δημοσιοποιηθεί στην ολομέλεια, όπως δήλωσε την Τετάρτη ο πρόεδρος της επιτροπής, Σβεν Σάιμον.

Η ομάδα των S&D μπορεί ακόμα να προσπαθήσει να ανατρέψει την απόφαση στην ολομέλεια, εάν καταφέρει να πείσει αρκετούς ευρωβουλευτές να αψηφήσουν τις κομματικές γραμμές και να προστατεύσουν τη Μορέτι. Η επικείμενη ψηφοφορία στις 15 Δεκεμβρίου θα είναι κρίσιμη για την έκβαση της υπόθεσης και θα αποτελέσει ένα τεστ για την ενότητα και την ανεξαρτηία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέναντι στις εισαγγελικές έρεψεις.