Οι Άλπεις οδεύουν να χάσουν το 97% των παγετώνων τους μέχρι το τέλος του αιώνα

Οι τρέχουσες πολιτικές για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα σώσουν μόλις το 3% των αλπικών παγετώνων της Ευρώπης από την εξαφάνιση αυτόν τον αιώνα, με τους περισσότερους να λιώνουν μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. Αυτό αποκαλύπτει μια νέα μελέτη, με επικεφαλής το ETH Ζυρίχης της Ελβετίας, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature Climate Change και αναφέρει ότι το 79% των παγετώνων παγκοσμίως δεν θα επιβιώσει αν δεν ενταθούν οι προσπάθειες για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.

Αυτή η δραματική εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των αυξανόμενων ανησυχιών για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με τους επιστήμονες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ταχύτητα με την οποία μεταβάλλεται το παγκόσμιο τοπίο. Η απώλεια των παγετώνων δεν επηρεάζει μόνο το φυσικό περιβάλλον, αλλά έχει και σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, τον τουρισμό και τους υδάτινους πόρους, καθώς οι παγετώνες αποτελούν σημαντικές δεξαμενές γλυκού νερού.

Η κρίσιμη κατάσταση των παγετώνων στην Ευρώπη και παγκοσμίως

Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε την περασμένη Δευτέρα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Climate Change, οι παγετώνες της Κεντρικής Ευρώπης εξαφανίζονται ταχύτερα από οπουδήποτε αλλού στη Γη. Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Lander Van Tricht, δήλωσε στο POLITICO ότι «οι Άλπεις, όπως τις γνωρίζουμε σήμερα, θα αλλάξουν εντελώς μέχρι το τέλος του αιώνα». Η μελέτη είναι η πρώτη που υπολογίζει τον αριθμό των παγετώνων που θα απομείνουν μέχρι το 2100 υπό διαφορετικά σενάρια υπερθέρμανσης, εστιάζοντας στον αριθμό και όχι μόνο στο μέγεθος ή τη μάζα τους, όπως γινόταν σε προηγούμενες έρευνες.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αν η υπερθέρμανση του πλανήτη φτάσει τους 2,7 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα – αύξηση που αναμένεται με τις τρέχουσες κλιματικές πολιτικές των κυβερνήσεων – τότε το 97% των παγετώνων της Κεντρικής Ευρώπης θα εξαφανιστεί. Αυτό σημαίνει ότι μόνο 110 από τους περίπου 3.200 παγετώνες της περιοχής θα επιβιώσουν μέχρι τον επόμενο αιώνα. Οι παγετώνες των Πυρηναίων, για παράδειγμα, αναμένεται να χάσουν τους τελευταίους 15 παγετώνες τους έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030.

Οι επιπτώσεις στην οικονομία και το περιβάλλον

Η αλλαγή του τοπίου θα είναι ριζική, με πολλές χιονοδρομικές περιοχές να χάνουν την πρόσβαση σε παγετώνες. Ακόμη και οι μικροί παγετώνες παρέχουν ζωτικής σημασίας νερό για τη βλάστηση και τα χωριά κατάντη, γεγονός που θα αλλάξει επίσης δραματικά. Η μελέτη, η οποία περιλαμβάνει μια βάση δεδομένων που δείχνει το προβλεπόμενο ποσοστό επιβίωσης καθενός από τους 211.000 παγετώνες του κόσμου, ελπίζεται να βοηθήσει στην αξιολόγηση των κλιματικών επιπτώσεων στις τοπικές οικονομίες και τα οικοσυστήματα.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι, σε όλα τα σενάρια, η πλειονότητα των παγετώνων της Κεντρικής Ευρώπης αναμένεται να λιώσει μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η «κορύφωση της εξαφάνισης» – το έτος κατά το οποίο αναμένεται να εξαφανιστούν οι περισσότεροι παγετώνες – «προβλέπεται να συμβεί λίγο μετά το 2025». Οι παγετώνες που βρίσκονται σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη, όπως στην Ισλανδία και την Αρκτική της Ρωσίας, ή αυτοί που συγκρατούν μεγάλες ποσότητες πάγου, έχουν τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Εάν ο κόσμος καταφέρει να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5°C ή 2°C, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού, οι Άλπεις θα χάσουν το 87% ή το 92% των παγετώνων αντίστοιχα. Σε περίπτωση υπερθέρμανσης 4°C, ένα επίπεδο προς το οποίο οδεύε ο κόσμος πριν την υπογραφή της συμφωνίας του 2015, το 99% των αλπικών παγετώνων θα εξαφανιζόταν αυτόν τον αιώνα, με μόλις 20 να επιβιώνουν μέχρι το 2100. Η δεύτερη χειρότερα πληγείσα περιοχή είναι ο Δυτικός Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το 96% των σχεδόν 18.000 παγετώνων αναμένεται να εξαφανιστεί αυτόν τον αιώνα με υπερθέρμανση 2,7°C.

Οι δραστικές μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα μπορούσαν να σώσουν δεκάδες χιλιάδες μεμονωμένους παγετώνες, με το ποσοστό εξαφάνισης να επιβραδύνεται στο 55% στους 1,5°C και στο 63% στους 2°C. Ο ρυθμός εξαφάνισης σόκαρε ακόμη και τους επιστήμονες, όπως δήλωσε ο Van Tricht, καθώς γύρω στα μέσα του αιώνα, όταν η απώλεια παγετώνων φτάσει στο αποκορύφωμά της, «χάνουμε σε παγκόσμια κλίμακα 2.000 έως 4.000 παγετώνες ετησίως», ανάλογα με το επίπεδο της υπερθέρμανσης.