Ο Πάπας Λέων καλεί τον Τραμπ να μην διαλύσει τη συμμαχία ΗΠΑ-Ευρώπης

Ο Πάπας Λέων κάλεσε τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να μην «διαλύσει» τη διατλαντική συμμαχία, μετά τις σκληρές επικρίσεις του Ρεπουμπλικανού ηγέτη κατά της Ευρώπης σε συνέντευξή του στο POLITICO. Ο ποντίφικας τόνισε ότι η στρατηγική του Τραμπ για την Ουκρανία και οι δηλώσεις του συνιστούν μια «τεράστια αλλαγή» στην επί μακρόν συμμαχία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.

Αυτή η παρέμβαση του Πάπα Λέοντα έρχεται σε μια περίοδο όπου οι διατλαντικές σχέσεις δοκιμάζονται έντονα, με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να βρίσκονται συχνά σε διαφορετικές θέσεις όσον αφορά τη διεθνή πολιτική και την άμυνα. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει μια μακρά ιστορία έντασης μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και Ευρωπαίων ηγετών, καθώς και τις ανησυχίες για το μέλλον της υποστήριξης προς την Ουκρανία.

Οι προειδοποιήσεις του Πάπα Λέοντα για τη συμμαχία ΗΠΑ-Ευρώπης

Μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά από συνάντηση με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Καστέλ Γκαντόλφο κοντά στη Ρώμη, ο Πάπας Λέων δήλωσε ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ — στις οποίες χαρακτήρισε τους Ευρωπαίους ηγέτες «αδύναμους» και την ήπειρο «σε παρακμή» — αποτελούν μια προσπάθεια να καταστραφεί η σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης. Όπως μεταδίδει το POLITICO, ο ποντίφικας υπογράμμισε ότι αυτές οι παρατηρήσεις «προσπαθούν να διαλύσουν αυτό που πιστεύω ότι πρέπει να είναι μια πολύ σημαντική συμμαχία σήμερα και στο μέλλον».

Ο Πάπας Λέων, ο οποίος αναγορεύτηκε τον Μάιο ως ο πρώτος ποντίφικας από τη Βόρεια Αμερική, έχει επικρίνει και στο παρελθόν τον Τραμπ. Νωρίτερα, είχε καταδικάσει τη μεταχείριση των μεταναστών από την Ουάσιγκτον ως «απάνθρωπη» και τον είχε προτρέψει να μην εισβάλει στη Βενεζουέλα. Η στάση του αυτή δείχνει μια συνεπή γραμμή ανησυχίας για τις διεθνείς σχέσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, θέτοντας σε προτεραιότητα τη διπλωματία έναντι της μονομερούς δράσης.

Οι δηλώσεις του Τραμπ στο POLITICO

Ο Ντόναλντ Τραμπ επέκρινε την Ευρώπη ως κακώς κυβερνώμενη και ανίκανη να ρυθμίσει τη μετανάστευση σε συνέντευξή του στην Dasha Burns του POLITICO, η οποία προβλήθηκε την Τρίτη σε ένα ειδικό επεισόδιο του podcast «The Conversation». «Πιστεύω ότι είναι αδύναμοι», δήλωσε ο Τραμπ, αναφερόμενος στους προέδρους και πρωθυπουργούς της ηπείρου, προσθέτοντας: «Πιστεύω ότι δεν ξέρουν τι να κάνουν. Η Ευρώπη δεν ξέρει τι να κάνει». Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς αμφισβητούν ευθέως την ηγεσία και την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαχειριστεί κρίσεις.

Οι επικρίσεις του Τραμπ δεν είναι καινούργιες, καθώς και ο προκάτοχος του Πάπα Λέοντα, Πάπας Φραγκίσκος, είχε συγκρουστεί με τον Αμερικανό πρόεδρο. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε χαρακτηρίσει το τείχος στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού «μη χριστιανικό» και είχε αποκαλέσει τα σχέδια μαζικής απέλασης του Τραμπ «ντροπή». Ο Τραμπ, από την πλευρά του, είχε χαρακτηρίσει τον Πάπα Φραγκίσκο «πολύ πολιτικό πρόσωπο», αναδεικνύοντας την πολυετή ένταση στις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

Το ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία και οι αντιδράσεις

Ο Πάπας Λέων πρόσθεσε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ για την Ουκρανία «δυστυχώς» σηματοδοτεί «μια τεράστια αλλαγή σε αυτό που ήταν για πολλά, πολλά χρόνια μια πραγματική συμμαχία μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών». Η πρόταση του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου, η οποία παρέκαμψε τις Βρυξέλλες και περιλάμβανε αρκετές σημαντικές παραχωρήσεις στη Ρωσία – όπως η εκχώρηση μεγάλων εκτάσεων ουκρανικού εδάφους και ο περιορισμός του μεγέθους του στρατού της – προκάλεσε ανησυχία στο Κίεβο και στους Ευρωπαίους συμμάχους του. Αυτό οδήγησε σε πυρετώδεις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη για την εξεύρεση ενός εναλλακτικού πλαισίου, όπως αναφέρεται σε παλαιότερα ρεπορτάζ για τις ευρωπαϊκές αγωνίες για μια «άσχημη συμφωνία» στην Ουκρανία και τις αντιδράσεις των συμμάχων της Ουκρανίας.

«Είναι ένα πρόγραμμα που ο Πρόεδρος Τραμπ και οι σύμβουλοί του συνέταξαν. Είναι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και έχει το δικαίωμα να το κάνει», πρόσθεσε ο Πάπας Λέων. Ωστόσο, ο Καθολικός ηγέτης δήλωσε ότι η διαμεσολάβηση σε ειρηνευτικές συνομιλίες «χωρίς να συμπεριληφθεί η Ευρώπη» ήταν «μη ρεαλιστική». Η θέση του Πάπα υπογραμμίζει την κεντρική σημασία της Ευρώπης σε μια σύγκρουση που διαδραματίζεται στο έδαφός της.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους διπλωματικούς κύκλους είναι η πιθανή αποδυνάμωση της ενότητας της Δύσης σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η ασφάλεια στην Ευρώπη και η υποστήριξη της Ουκρανίας. Η απουσία συντονισμού μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο κενό, το οποίο θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν αντίπαλες δυνάμεις. Η αγορά, επίσης, φαίνεται να προεξοφλεί μια περίοδο αυξημένης αβεβαιότητας στις διεθνείς σχέσεις, με πιθανές επιπτώσεις στο εμπόριο και τις επενδύσεις.

Η σημασία της Ευρώπης στις ειρηνευτικές συνομιλίες

«Πραγματικά πιστεύω ότι ο ρόλος της Ευρώπης είναι πολύ σημαντικός… η αναζήτηση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας χωρίς να συμπεριληφθεί η Ευρώπη στις συνομιλίες, δεν είναι ρεαλιστική», δήλωσε ο Πάπας. «Ο πόλεμος είναι στην Ευρώπη. Πιστεύω ότι στις εγγυήσεις ασφαλείας που αναζητούνται σήμερα και στο μέλλον, η Ευρώπη πρέπει να είναι μέρος τους». Αυτή η θέση ενισχύει την ανάγκη για μια συλλογική προσέγγιση στην επίλυση των διεθνών κρίσεων, με την Ευρώπη να διαδραματίζει ενεργό και όχι παθητικό ρόλο.

Παρά τις επικρίσεις του νυν ποντίφικα, ο Τραμπ έχει σηματοδοτήσει την προθυμία του να συνομιλήσει ή να συναντηθεί με τον Λέοντα, όπως δήλωσε στο POLITICO. «Σίγουρα, θα το κάνω. Γιατί όχι;» είπε. Αυτή η δήλωση αφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό για μελλοντικό διάλογο, παρά τις έντονες διαφωνίες που έχουν εκφραστεί, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών.

Η επόμενη μέρα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης

Οι δηλώσεις του Πάπα Λέοντα υπογραμμίζουν την κρισιμότητα της διατλαντικής συμμαχίας σε μια περίοδο παγκόσμιων αναταραχών. Η έκκλησή του προς τον Ντόναλντ Τραμπ να μην διαλύσει αυτή τη σχέση αντανακλά την ευρύτερη ανησυχία για την σταθερότητα και την αποτελεσματικότητα της διεθνούς διπλωματίας. Το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ-Ευρώπης, ιδίως όσον αφορά την Ουκρανία και τη μετανάστευση, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο θα επικρατήσει ο διάλογος και η συνεργασία έναντι των μονομερών ενεργειών.