- Ο Καναδάς εντάχθηκε στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, αξίας 150 δισ. ευρώ, ως η πρώτη τρίτη χώρα.
- Η συμφωνία δίνει στον Καναδά πρόσβαση σε κοινά χρηματοδοτούμενα αμυντικά έργα και ενισχύει την αξιοπιστία του SAFE.
- Οι διαπραγματεύσεις ήταν πολύπλοκες, καλύπτοντας πνευματική ιδιοκτησία και περιορισμούς εισροών.
- Η ένταξη συμπίπτει με την υποβολή σχεδίων δαπανών από 19 χώρες της ΕΕ, με 15 να περιλαμβάνουν υποστήριξη στην Ουκρανία.
- Η συμφωνία ενισχύει τη διατλαντική συνεργασία και την αμυντική ικανότητα της Ευρώπης.
Ο Καναδάς κατέληξε σε οριστική συμφωνία για να ενταχθεί στο πρόγραμμα Security Action for Europe (SAFE) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που μια τρίτη χώρα θα συμμετάσχει επίσημα σε αυτή την πρωτοβουλία κοινών προμηθειών του μπλοκ. Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά από μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων και ανακοινώθηκε στους υπουργούς του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων τη Δευτέρα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενισχύσει την αμυντική της βιομηχανική βάση και να συντονίσει τη ζήτηση όπλων μακροπρόθεσμα. Η ένταξη ενός εταίρου της G7, όπως ο Καναδάς, προσδίδει σημαντική αξιοπιστία στο πρόγραμμα SAFE, καθώς η ΕΕ επιδιώκει να εδραιώσει τη θέση της ως παγκόσμιος παράγοντας στην ασφάλεια και την άμυνα.
Η ιστορική συμφωνία και οι όροι συμμετοχής
Η συμφωνία, η οποία ολοκληρώθηκε μετά από τεχνικά πολύπλοκες διαπραγματεύσεις, επιτρέπει στην Οτάβα να συμμετάσχει σε προμήθειες που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα SAFE. Ο Επίτροπος Άμυνας, Andrius Kubilius, ενημέρωσε τις αντιπροσωπείες για την επιτυχή κατάληξη των συνομιλιών με τον Καναδά. Η ένταξη του Καναδά στο σχέδιο SAFE, το οποίο προβλέπει δάνεια για την αγορά όπλων, του δίνει πρόσβαση σε κοινά χρηματοδοτούμενα αμυντικά έργα και επιτρέπει στις καναδικές εταιρείες να υποβάλλουν προσφορές σε έργα κοινών προμηθειών που υποστηρίζονται από την ΕΕ.
Οικονομικά οφέλη και στρατηγική σημασία
Για τις Βρυξέλλες, η εξασφάλιση ενός εταίρου της G7, όπως ο Καναδάς, ενισχύει την αξιοπιστία του SAFE, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να συντονίσει τη μακροπρόθεσμη ζήτηση όπλων και να ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική βάση. Σύμφωνα με τους όρους του SAFE, οι τρίτες χώρες μπορούν να καλύπτουν έως και το 35% της αξίας ενός συστήματος όπλων που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα. Ο Καναδάς θα μπορεί να έχει μεγαλύτερο μερίδιο, αλλά θα πρέπει να καταβάλει ένα τέλος «ανάλογο με τα οφέλη που αναμένεται να αποκομίσουν η Χώρα Εταίρος και οι οντότητές της», λαμβάνοντας υπόψη το ΑΕΠ, την βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και το βάθος της συνεργασίας με τους ευρωπαίους κατασκευαστές. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η διασφάλιση της δίκαιης κατανομής των βαρών και των οφελών μεταξύ των συμμετεχόντων, καθώς και η αποφυγή στρεβλώσεων στην αγορά.
Οι προκλήσεις των διαπραγματεύσεων και η επόμενη μέρα
Άλλα ζητήματα που αντιμετωπίστηκαν στις διαπραγματεύσεις κάλυψαν τις συνθήκες ελέγχου της πνευματικής ιδιοκτησίας και τους περιορισμούς στις εισροές εκτός ΕΕ για ευαίσθητα συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των drones, των συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας και των στρατηγικών διευκολυντικών μέσων. Αντίστοιχες συνομιλίες με το Ηνωμένο Βασίλειο κατέρρευσαν την Παρασκευή, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα και τις απαιτήσεις τέτοιων συμφωνιών. Η χρονική συγκυρία της συμφωνίας με τον Καναδά συμπίπτει με ένα σημαντικό ορόσημο για το SAFE: ο Επίτροπος Kubilius ανακοίνωσε ότι και οι 19 συμμετέχουσες χώρες της ΕΕ είχαν υποβάλει τα σχέδια δαπανών τους, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από χαμηλότοκα δάνεια SAFE.
Οι εξελίξεις και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας
Ο Επίτροπος Kubilius πρόσθεσε ότι 15 κράτη μέλη συμπεριέλαβαν στα σχέδιά τους υποστήριξη για την Ουκρανία, με ποσά που αφορούν «δισεκατομμύρια, όχι εκατομμύρια» ευρώ, κάτι που η Επιτροπή επιθυμεί να ενθαρρύνει. Η ένταξη του Καναδά στο SAFE αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της διατλαντικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και την αύξηση της επιχειρησιακής ικανότητας της Ευρώπης. Η επόμενη μέρα αναμένεται να φέρει την ενεργοποίηση των κοινών προμηθειών και την περαιτέρω ενσωμάτωση των καναδικών αμυντικών δυνατοτήτων στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
