- Η Μέτε Φρέντερικσεν της Δανίας αναδεικνύεται σε βασικό παράγοντα της ευρωπαϊκής πολιτικής, με επιρροή σε μετανάστευση και άμυνα.
- Το δανικό μοντέλο «κρατήστε και απελάστε» για τους αιτούντες άσυλο υιοθετείται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
- Η Δανία πρωτοστατεί στην ευρωπαϊκή άμυνα, με σημαντική βοήθεια προς την Ουκρανία και έκκληση για στρατηγική αυτονομία.
- Παρά την αυξανόμενη επιρροή της, η Φρέντερικσεν αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις και κριτική για τις πολιτικές της.
- Οι ιδέες της για αυστηρά σύνορα και αυτάρκη Ευρώπη αναμένεται να έχουν μακροπρόθεσμη επίδραση στην ΕΕ.
Η Μέτε Φρέντερικσεν, η 48χρονη πρωθυπουργός της Δανίας, έχει αναδειχθεί σε μία από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες της Ευρώπης, διαμορφώνοντας αθόρυβα την πολιτική της ηπείρου σε κρίσιμους τομείς όπως η μετανάστευση και η άμυνα. Από αριστερή ιδεαλίστρια, έχει μετατραπεί σε πραγματιστή ηγέτη, ανατρέποντας τον ιστορικό ευρωσκεπτικισμό της χώρας της. Η προσέγγισή της έχει εμπνεύσει ανάλογες προσπάθειες από το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ιταλία, ενώ η επιρροή της αναμένεται να υπερβεί την προεδρία της ΕΕ.
Η άνοδος της Μέτε Φρέντερικσεν στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή δεν είναι τυχαία, καθώς έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου που χαρακτηρίζεται από πολλαπλές κρίσεις – από την πανδημία και την ενεργειακή ανασφάλεια έως τις μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές ισορροπίες. Η ικανότητά της να οδηγεί μια κυβέρνηση μειοψηφίας και να προσαρμόζει τις πολιτικές της στις νέες πραγματικότητες, την έχει καταστήσει βασικό παράγοντα στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ατζέντας.
Η μεταμόρφωση από ιδεαλίστρια σε πραγματίστρια
Η Φρέντερικσεν, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της το 2019 ως η νεότερη πρωθυπουργός της Δανίας, έχει μετατραπεί από μια αριστερή ιδεαλίστρια σε μία από τις πιο πραγματιστικές προσωπικότητες της ηπείρου. Κατά τα τελευταία έξι χρόνια, η 48χρονη Δανή πρωθυπουργός έχει εξάγει αθόρυβα το δικό της μοντέλο σκληρής σοσιαλδημοκρατίας σε όλη την Ευρώπη – ένα μείγμα αριστερής πολιτικής πρόνοιας και δεξιάς σκληρότητας σε θέματα μετανάστευσης και άμυνας. Αυτή η προσέγγιση έχει ανατρέψει τον ιστορικό ευρωσκεπτικισμό της χώρας της.
Επίδραση στις πολιτικές μετανάστευσης και άμυνας
Στο ζήτημα της μετανάστευσης, όπου οι επικριτές της κάποτε χαρακτήριζαν την προσέγγισή της ως απάνθρωπη, η Φρέντερικσεν έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιδραστική. Το μοντέλο της Δανίας «κρατήστε και απελάστε» – στο οποίο οι αιτούντες άσυλο κρατούνται σε κέντρα κράτησης ενώ οι αιτήσεις τους επεξεργάζονται και απελαύνονται άμεσα εάν απορριφθούν – έχει εμπνεύσει παρόμοιες προσπάθειες από το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ιταλία. Όπως μεταδίδει το POLITICO, η ίδια η Φρέντερικσεν, μαζί με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, ζήτησε πρόσφατα τη χαλάρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για να αντιμετωπιστούν οι νέες πραγματικότητες μαζικής κινητικότητας.
Ταυτόχρονα, η Φρέντερικσεν έχει αναδειχθεί ως ανεπίσημη εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής αμυντικής ανεξαρτησίας. Υπό την ηγεσία της, η Δανία έχει δώσει το παράδειγμα, δεσμεύοντας υψηλότερο ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της σε βοήθεια προς την Ουκρανία από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ τα τελευταία τέσσερα χρόνια, και πρωτοστατώντας σε συνεπενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας. Η αντιπαράθεση με τον Ντόναλντ Τραμπ για τη Γροιλανδία, ένα ημιαυτόνομο έδαφος του δανικού βασιλείου, έχει προσδώσει στην Φρέντερικσεν αξιοπιστία που μπορεί να λείπει από άλλους υποστηρικτές της στρατηγικής αυτονομίας, όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Δανίας έχει χαρακτηρίσει τις ΗΠΑ ως κίνδυνο ασφαλείας, υπογραμμίζοντας την αλλαγή στάσης της χώρας.
Προτεινόμενο Φρέντερικσεν και Στάρμερ ζητούν χαλάρωση της ευρωπαϊκής συνθήκης ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Η εσωτερική σταθερότητα και οι προκλήσεις
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι η σχετική σταθερότητα της θέσης της Φρέντερικσεν στην πατρίδα της, ως η μακροβιότερη κεντροαριστερή ηγέτης της Ευρώπης, της επιτρέπει να ασκεί αυτή την επιρροή. Η κυβέρνηση συνασπισμού της έχει αποδειχθεί πιο ανθεκτική από εκείνες του Μακρόν ή του Φρίντριχ Μερτς. Ωστόσο, η Φρέντερικσεν δεν είναι ανίκητη. Τον Νοέμβριο του 2025, το Σοσιαλδημοκρατικό της κόμμα υπέστη βαριά ήττα στις τοπικές εκλογές, χάνοντας αρκετές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Κοπεγχάγης, για πρώτη φορά από το 1903. Αυτή η οπισθοδρόμηση την ανάγκασε να αναγνωρίσει πιθανά προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του κόμματος στους δήμους.
Εσωτερικοί επικριτές αποδίδουν τα προβλήματα στην Φρέντερικσεν, καταγράφοντας λάθη που κυμαίνονται από την εξόντωση 17 εκατομμυρίων βιζόν για την πρόληψη της εξάπλωσης του Covid, έως την αμφισβητούμενη φυλάκιση ενός πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών. Κάποιοι την κατηγορούν ότι είναι «magtgal» – διψασμένη για εξουσία. Παρά τις προκλήσεις, το κόμμα της Φρέντερικσεν παραμένει το πιο δημοφιλές στη Δανία και αναμένεται να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή το 2026.
Η επόμενη μέρα και η διαρκής επιρροή
Καθώς η Δανία παραδίδει την προεδρία της ΕΕ στην Κύπρο, η Φρέντερικσεν αφήνει εκκρεμότητες: τις στασιμότητα στις συνομιλίες για τη διεύρυνση και την άνιση βοήθεια προς την Ουκρανία. Ωστόσο, η επιρροή των ιδεών της – αυστηρά σύνορα, στρατηγική αυτονομία και μια πιο αυτάρκης Ευρώπη – είναι πιθανό να υπερβεί την προεδρία της. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει υιοθετήσει την έκκληση της Φρέντερικσεν για την πλήρη αυτονομία της ΕΕ στην άμυνα έως το 2030, γεγονός που υπογραμμίζει την μακροπρόθεσμη επίδρασή της στην ευρωπαϊκή πολιτική.
