- Ο Ρεμίγκιους Ζεμαϊτάιτις καταδικάστηκε για υποκίνηση μίσους κατά των Εβραίων και υποτίμηση του Ολοκαυτώματος.
- Του επιβλήθηκε πρόστιμο 5.000 ευρώ και κινδυνεύει να χάσει τη βουλευτική του έδρα.
- Οι Σοσιαλδημοκράτες, εταίροι του στον συνασπισμό, αντιμετωπίζουν πιέσεις να διακόψουν τους δεσμούς.
- Η αντιπολίτευση απειλεί με πρωτοβουλία παραπομπής εάν δεν υπάρξει αντίδραση μετά την οριστικοποίηση της απόφασης.
- Ο Ζεμαϊτάιτις έχει επίσης προκαλέσει αντιδράσεις με σχέδιο νόμου για τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα LRT.
Ο Ρεμίγκιους Ζεμαϊτάιτις, ηγέτης του λαϊκιστικού κόμματος Dawn of Nemunas και εταίρος στον κυβερνητικό συνασπισμό της Λιθουανίας, κρίθηκε ένοχος για υποκίνηση μίσους κατά των Εβραίων και υποτίμηση του Ολοκαυτώματος από το Περιφερειακό Δικαστήριο του Βίλνιους. Η απόφαση, που εκδόθηκε την Πέμπτη, επιβάλλει πρόστιμο 5.000 ευρώ στον Ζεμαϊτάιτις, ο οποίος κινδυνεύει να χάσει τη βουλευτική του έδρα και έχει δηλώσει ότι θα ασκήσει έφεση, όπως μεταδίδει το POLITICO.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς αμφιλεγόμενων δηλώσεων του Ρεμίγκιους Ζεμαϊτάιτις, οι οποίες έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της Λιθουανίας όσο και διεθνώς. Η υπόθεση αναδεικνύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κυβερνητικοί συνασπισμοί όταν μέλη τους εμπλέκονται σε ζητήματα ρητορικής μίσους, θέτοντας σε δοκιμασία τις αρχές και τις αξίες των συνεργαζόμενων κομμάτων.
Η δικαστική απόφαση και οι κατηγορίες
Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Βίλνιους έκρινε τον Ρεμίγκιους Ζεμαϊτάιτις ένοχο για υποκίνηση μίσους κατά των Εβραίων και υποτίμηση του Ολοκαυτώματος, επισημαίνοντας ότι οι δημόσιες δηλώσεις του «κορόιδευαν τον εβραϊκό λαό, τον δυσφήμιζαν και ενθάρρυναν το μίσος προς την εβραϊκή κοινότητα». Η απόφαση, που ανακοινώθηκε την Πέμπτη, επιβάλλει πρόστιμο 5.000 ευρώ, ένα ποσό σημαντικά μικρότερο από αυτό που είχε ζητήσει η εισαγγελία. Ο Ζεμαϊτάιτις, ο οποίος αρνείται τις κατηγορίες, έχει ήδη δηλώσει ότι θα ασκήσει έφεση, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «πολιτικοποιημένη». Η καταδίκη αυτή τον φέρνει αντιμέτωπο με τον κίνδυνο να του αφαιρεθεί η βουλευτική του έδρα, μια εξέλιξη που θα μπορούσε να έχει σημαντικές πολιτικές συνέπειες για τον ίδιο και το κόμμα του.
Το ιστορικό των δηλώσεων και οι αντιδράσεις
Η δικαστική απόφαση βασίστηκε σε πολλές αναρτήσεις του Ζεμαϊτάιτις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις οποίες κατηγορούσε τους Εβραίους για την «καταστροφή του έθνους μας» και για τη «συμβολή στα βασανιστήρια, την απέλαση και τη δολοφονία Λιθουανών». Ειδικότερα, μετά την κατεδάφιση ενός παλαιστινιακού σχολείου στις 7 Μαΐου 2023, ο Ζεμαϊτάιτις είχε γράψει μια εξαιρετικά προσβλητική δήλωση, η οποία επικρίθηκε έντονα. Η δικηγόρος του, Εγκίντιγια Μπελεβιτσιένε, υποστήριξε στα τοπικά μέσα ότι οι δηλώσεις του πελάτη της «μπορεί να ήταν ακατάλληλες και να σόκαραν κάποιους ανθρώπους, αλλά δεν έφτασαν στο επίπεδο κινδύνου για το οποίο τιμωρείται ένα άτομο με ποινική κύρωση». Η καταδίκη του ηγέτη του κυβερνητικού κόμματος για ρητορική μίσους έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες της Λιθουανίας, οι οποίοι μοιράζονται τον συνασπισμό με το κόμμα του Ζεμαϊτάιτις, αρχικά δεν είχαν σχολιάσει την απόφαση, τονίζοντας ότι «δεν είναι ακόμη οριστική». Ωστόσο, σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Πέμπτη, το κόμμα δήλωσε ότι κάθε μορφή αντισημιτισμού, ρητορικής μίσους ή άρνησης του Ολοκαυτώματος «είναι απαράδεκτη για εμάς και ασύμβατη με τις αξίες μας». Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και την αντιπολίτευση είναι ότι το ιστορικό των αντισημιτικών σχολίων του Ζεμαϊτάιτις ήταν γνωστό στους Σοσιαλδημοκράτες όταν σχημάτισαν τον συνασπισμό τον περασμένο Νοέμβριο. Ο Σίμονας Κάιρις, αναπληρωτής ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Φιλελεύθερου Κινήματος, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι Σοσιαλδημοκράτες δεν ενοχλήθηκαν πέρυσι… ούτε ενοχλούνται τώρα».
Πολιτικές επιπτώσεις και η επόμενη μέρα
Η πολιτική αντιπολίτευση της χώρας καλεί τους Σοσιαλδημοκράτες να διακόψουν τους δεσμούς τους με τον Ζεμαϊτάιτις και απειλεί να τον αποπέμψει από το κοινοβούλιο εάν δεν το πράξουν. Ο Λαουρίνας Κασκιούνας, πρόεδρος της αντιπολιτευόμενης Ένωσης Πατρίδας – Λιθουανών Χριστιανοδημοκρατών, κατηγόρησε τους Σοσιαλδημοκράτες ότι πάσχουν από «σύνδρομο της Στοκχόλμης», δηλώνοντας ότι «τους έχουν πάρει όμηρο από τον Ζεμαϊτάιτις και αρχίζουν να το απολαμβάνουν». Εάν οι Σοσιαλδημοκράτες αποτύχουν να διακόψουν τους δεσμούς μετά την οριστικοποίηση της δικαστικής απόφασης, ο Κασκιούνας προειδοποίησε ότι «θα προκύψει πρωτοβουλία παραπομπής στο Seimas».
Πέρα από τον αντισημιτισμό, ο Ζεμαϊτάιτις έχει απασχολήσει πρόσφατα την επικαιρότητα και για άλλους λόγους. Τον Νοέμβριο, κατέθεσε ένα σχέδιο νόμου για την απλοποίηση της διαδικασίας απόλυσης του επικεφαλής του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα LRT, προκαλώντας δημόσια κατακραυγή. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση ετοιμάζεται να τοποθετήσει έναν πολιτικό της αρεστό στη θέση αυτή. Μια διαμαρτυρία έχει προγραμματιστεί για τις 9 Δεκεμβρίου, ενώ μέχρι την Πέμπτη, πάνω από 124.000 άνθρωποι είχαν υπογράψει μια διαδικτυακή αναφορά κατά του σχεδίου νόμου σε μια χώρα 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων.