Ηνωμένο Βασίλειο: Επιστρέφει στο πρόγραμμα Erasmus+ μετά από έξι χρόνια απουσίας

Το Ηνωμένο Βασίλειο επανεντάσσεται επίσημα στο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών Erasmus+ από τον Ιανουάριο του 2027, σηματοδοτώντας μια σημαντική καμπή στις σχέσεις Λονδίνου-Βρυξελλών. Η συμφωνία, που περιλαμβάνει έκπτωση 30% στις εισφορές, αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας για την επαναπροσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την άμβλυνση των συνεπειών του Brexit.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου έντονων διαβουλεύσεων για την αποκατάσταση των δεσμών που διαρράγησαν μετά την αποχώρηση της χώρας από το μπλοκ. Όπως μεταδίδει το POLITICO, το παρασκήνιο της υπόθεσης δείχνει ότι η βρετανική κυβέρνηση επιδιώκει να αμβλύνει τις οικονομικές επιπτώσεις της αποχώρησης, χωρίς ωστόσο να επιστρέψει πλήρως στην τροχιά της ενιαίας αγοράς. Αυτή η κίνηση αποτελεί το πρώτο χειροπιαστό αποτέλεσμα της στρατηγικής του Κιρ Στάρμερ για ένα reset στις σχέσεις με τις Βρυξέλλες.

Η επιστροφή στο Erasmus+ και το κόστος της συμφωνίας

Οι Βρετανοί φοιτητές θα μπορούν να συμμετέχουν ξανά στο πρόγραμμα Erasmus+ από τις αρχές του 2027, μετά από μια εξαετή παύση που προκάλεσε το Brexit. Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε μια σημαντική έκπτωση στις πληρωμές προς την ΕΕ, επιτυγχάνοντας μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ της συνεισφοράς και των οφελών. Το αναμενόμενο κόστος για τη συμμετοχή της χώρας το 2027 εκτιμάται στα 570 εκατομμύρια λίρες.

Η υπουργός Δεξιοτήτων, Τζάκι Σμιθ, υπογράμμισε ότι η συμμετοχή στο πρόγραμμα αφορά την κατάρριψη των εμποδίων στην ευκαιρία, δίνοντας στους εκπαιδευόμενους τη δυνατότητα να αποκτήσουν διεθνή εμπειρία και αυτοπεποίθηση. Η κίνηση αυτή χαιρετίστηκε και από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, οι οποίοι ωστόσο τη χαρακτήρισαν ως ένα πρώτο βήμα προς μια ευρύτερη επανεκκίνηση των σχέσεων που θα πρέπει να περιλαμβάνει και μια τελωνειακή ένωση.

Ενέργεια και αποφυγή του φόρου άνθρακα

Παράλληλα με το Erasmus+, Λονδίνο και Βρυξέλλες επιβεβαίωσαν την έναρξη διαπραγματεύσεων για την επανένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Η κίνηση αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των λογαριασμών ενέργειας και να διευκολύνει τις επενδύσεις σε πράσινα έργα στη Βόρεια Θάλασσα, τα οποία είχαν πληγεί από τις επιπλοκές του Brexit. Η συνεργασία στον τομέα της ενέργειας θεωρείται ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και των δύο πλευρών.

Επιπλέον, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να ολοκληρώσουν τις συνομιλίες για τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας εκπομπών άνθρακα (ETS). Αυτή η εξέλιξη είναι κρίσιμη για τις βρετανικές επιχειρήσεις, καθώς θα τους επιτρέψει να αποφύγουν τον νέο συνοριακό φόρο άνθρακα της ΕΕ (CBAM), ο οποίος τίθεται σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2026. Αν και ο φόρος ξεκινά σύντομα, οι πληρωμές δεν οφείλονται μέχρι το 2027, δίνοντας χρόνο για την οριστικοποίηση της εξαίρεσης του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο οδικός χάρτης για τη σύνοδο κορυφής του 2026

Η βρετανική κυβέρνηση στοχεύει στην ολοκλήρωση των συνομιλιών για τα αγροδιατροφικά προϊόντα (SPS) μέχρι τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες το 2026. Η συμφωνία αυτή θεωρείται απαραίτητη για τη διευκόλυνση του εμπορίου τροφίμων και ποτών, το οποίο αντιμετωπίζει σημαντικά γραφειοκρατικά εμπόδια μετά την έξοδο από την ΕΕ. Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έχει επανειλημμένα τονίσει ότι το Brexit έπληξε την οικονομία και η στενότερη σχέση είναι μονόδρομος.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η δυσκολία επίτευξης συμφωνιών σε πιο ευαίσθητους τομείς, όπως η άμυνα. Η πρόσφατη αποτυχία ένταξης στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE λόγω διαφωνιών στο οικονομικό σκέλος υπενθυμίζει ότι οι διαπραγματεύσεις παραμένουν σκληρές και περίπλοκες. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η ισορροπία μεταξύ της οικονομικής συνεισφοράς και της πρόσβασης στα προγράμματα θα είναι το μόνιμο σημείο τριβής στις μελλοντικές συνομιλίες.

Η επόμενη μέρα των βρετανικών σχέσεων

Η επανένταξη στο Erasmus+ και η πρόοδος στα ενεργειακά δίνουν νέα δυναμική στην προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων. Ο πρεσβευτής της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο, Πέδρο Σεράνο, δήλωσε ότι η συμφωνία ανοίγει πόρτες όχι μόνο για φοιτητές, αλλά και για μαθητευόμενους και εκπαιδευτικούς, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Παρά τις προκλήσεις, η δέσμευση για μια εποικοδομητική εταιρική σχέση φαίνεται να εδραιώνεται.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί θετικές εξελίξεις, ωστόσο η βρετανική κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί τις εσωτερικές πολιτικές πιέσεις, διασφαλίζοντας ότι η νέα πορεία προς την Ευρώπη θα αποφέρει χειροπιαστά οφέλη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις χωρίς να αναζωπυρώσει τις παλιές διενέξεις του Brexit.