- Η ΕΕ επέβαλε πρόστιμο 120 εκατ. ευρώ στην X για παραβιάσεις διαφάνειας.
- Πρόκειται για την πρώτη κυρώση στο πλαίσιο του Digital Services Act (DSA).
- Η απόφαση προκάλεσε έντονη αντίδραση από τις ΗΠΑ, που μιλούν για «λογοκρισία».
- Αναμένονται περαιτέρω έρευνες κατά της X και άλλων μεγάλων πλατφορμών.
- Το ύψος του προστίμου αμφισβητείται από ορισμένους ως μικρό.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε την Παρασκευή πρόστιμο ύψους 120 εκατ. ευρώ στην πλατφόρμα X του Έλον Μασκ, σηματοδοτώντας την πρώτη κυρώση στο πλαίσιο του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA). Η απόφαση, η οποία αφορά παραβιάσεις των υποχρεώσεων διαφάνειας, χαιρετίστηκε με ανακούφιση από Ευρωπαίους αξιωματούχους, παρά την έντονη αντίδραση από την Ουάσιγκτον.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου εντατικών προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να θέσει υπό ρύθμιση τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, με στόχο την προστασία των χρηστών και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης. Το πρόστιμο στην X, περισσότερα από δύο χρόνια μετά την έναρξη των προσπαθειών επιβολής του DSA, υπογραμμίζει την αποφασιστικότητα των Βρυξελλών να εφαρμόσουν τους κανόνες τους, παρά τις όποιες καθυστερήσεις.
Η απόφαση και οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε την Παρασκευή πρόστιμο 120 εκατ. ευρώ στην πλατφόρμα X του Έλον Μασκ, μια κίνηση που χαιρετίστηκε με προσεκτικό έπαινο από Ευρωπαίους διπλωμάτες και νομοθέτες. Η απόφαση αφορά συγκεκριμένα παραβιάσεις των υποχρεώσεων διαφάνειας της X, στο πλαίσιο του Digital Services Act (DSA). Ο Γερμανός Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Karsten Wildberger, δήλωσε ότι η απόφαση «στέλνει ένα σημαντικό μήνυμα ότι η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να επιβάλει τον DSA», ενώ ο Πολωνός ομόλογός του, Dariusz Standerski, την χαρακτήρισε ως ένδειξη «ισχυρής ηγεσίας».
Η Γαλλίδα Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Anne Le Hénanff, υπογράμμισε την πλήρη υποστήριξη της Γαλλίας στην απόφαση, η οποία «στέλνει ένα σαφές μήνυμα σε όλες τις πλατφόρμες». Η δήλωση αυτή έρχεται μετά την κριτική του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν την περασμένη εβδομάδα, ο οποίος είχε κατηγορήσει την ΕΕ για βραδύτητα στην ολοκλήρωση των ερευνών. Η Δανή Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Caroline Stage Olsen, εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή της, δηλώνοντας: «Είμαι πολύ ευχαριστημένη που βλέπω ότι η Επιτροπή λαμβάνει σοβαρά μέτρα κατά των απαράδεκτων πρακτικών που συναντάμε από ορισμένες από τις μεγάλες πλατφόρμες τεχνολογίας».
Η οργή της Ουάσιγκτον και οι κατηγορίες για «λογοκρισία»
Η απόφαση των Βρυξελλών προκάλεσε άμεση και έντονη αντίδραση από την Ουάσιγκτον. Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, JD Vance, επέκρινε την κίνηση πριν καν ανακοινωθεί επίσημα, χαρακτηρίζοντάς την ως πρόστιμο «για μη συμμετοχή σε λογοκρισία». Επανέλαβε την πάγια θέση των ΗΠΑ ότι ο DSA της ΕΕ ισοδυναμεί με λογοκρισία και περιορισμό της ελευθερίας του λόγου.
Ο Brendan Carr, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών των ΗΠΑ, δήλωσε ότι «η Ευρώπη φορολογεί τους Αμερικανούς για να επιδοτήσει μια ήπειρο που καθυστερεί από τους δικούς της ασφυκτικούς κανονισμούς». Αντίστοιχα, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ, Andrew Puzder, τόνισε στο Bloomberg Television ότι «τα μόνα σημαντικά πρόστιμα που έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής ήταν εναντίον αμερικανικών εταιρειών», υπονοώντας ότι οι αμερικανικές εταιρείες αποτελούν στόχο. Το ρεπορτάζ του POLITICO επισημαίνει ότι η Ουάσιγκτον ζητά ψηφιακές παραχωρήσεις από την ΕΕ, συνδέοντας το θέμα με τις διατλαντικές εμπορικές συνομιλίες.
Το ύψος του προστίμου και οι επόμενες κινήσεις
Παρά την ανακούφιση στην Ευρώπη, ορισμένοι παρατηρητές άσκησαν κριτική στο ύψος του προστίμου των 120 εκατ. ευρώ, θεωρώντας το σχετικά μέτριο. Η Cori Crider, εκτελεστική διευθύντρια του Future of Technology Institute, δήλωσε ότι «τα 120 εκατ. δεν αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα για την X», προβλέποντας ότι ο Μασκ «θα γκρινιάξει δημόσια — ιδιωτικά, θα κάνει τούμπες». Ο Felix Kartte, ειδικός σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναγνώρισε ότι «ναι, το πρόστιμο μπορεί να φαίνεται μικρό».
Οι αξιωματούχοι της Επιτροπής αρνήθηκαν να δώσουν σαφή απάντηση για τον τρόπο υπολογισμού του ποσού, δηλώνοντας επανειλημμένα ότι το πρόστιμο είναι «αναλογικό» με την παράβαση, αλλά ότι δεν μπορεί να «αναλυθεί σε μια απλή οικονομική φόρμουλα». Διευκρινίστηκε ότι η Επιτροπή εντόπισε τρεις οντότητες πίσω από την X: τις X Holdings Companies, την xAI και τον Έλον Μασκ «στην κορυφή». Το πρόστιμο επιβλήθηκε «για παράβαση που διαπράχθηκε από την X» αλλά «απευθύνεται σε ολόκληρη την εταιρική δομή», σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Επιτροπής, Thomas Regnier. Με βάση εκτιμήσεις εταιρικών αξιών, το ανώτατο όριο θα μπορούσε να είχε φτάσει τα 5,9 δισ. ευρώ.
Η επόμενη μέρα για τον DSA και τις πλατφόρμες
Η απόφαση αυτή, αν και σημαντική, θεωρείται μόνο η αρχή. Η Επιτροπή Ψηφιακής Πολιτικής, Henna Virkkunen, τόνισε ότι πρόκειται μόνο για μέρος της έρευνας κατά της X και υποσχέθηκε ότι οι επόμενες αποφάσεις θα ληφθούν γρηγορότερα. Η X αντιμετωπίζει ακόμα ανοιχτές έρευνες για τη διάδοση παράνομου περιεχομένου και τη χειραγώγηση πληροφοριών. Συνολικά, 10 έρευνες σε μεγάλες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των Amazon, YouTube, Facebook και Instagram, παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Ευρωβουλευτές, όπως η Γερμανίδα Alexandra Geese, προειδοποίησαν ότι «όσο η Επιτροπή δεν αποφασίζει για τους αλγόριθμους, το κεντρικό επίπεδο χειραγώγησης παραμένει ανέγγιχτο». Ο Γάλλος Sandro Gozi κάλεσε αυτή την «πολυαναμενόμενη απόφαση να σηματοδοτήσει μια αλλαγή βήματος», ενώ η Δανή Christel Schaldemose ζήτησε «πολύ μεγαλύτερη διαφάνεια» στον τρόπο επιβολής του DSA. Η Επιτροπή έχει ήδη ξεκινήσει άλλες έρευνες σε μεγάλες πλατφόρμες, δείχνοντας την πρόθεσή της να εντείνει τους ελέγχους.
