- Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ εξετάζουν μοντέλο «πληρωμής ανά χρήση» για αμυντικές προμήθειες.
- Οι συνομιλίες για το πρόγραμμα SAFE είχαν κολλήσει στο κόστος συμμετοχής του Λονδίνου.
- Προθεσμία για συμφωνία είναι η Κυριακή, πριν τις υποβολές σχεδίων δαπανών των κρατών μελών.
- Το SAFE στοχεύει στην ευρωπαϊκή αμυντική ανεξαρτησία και την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας.
- Αμοιβαίο ενδιαφέρον για συμφωνία, παρά την πιθανότητα το SAFE να προχωρήσει χωρίς το ΗΒ.
Η Μεγάλη Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση διερευνούν ένα εναλλακτικό μοντέλο «πληρωμής ανά χρήση» για να ξεπεράσουν το αδιέξοδο στις συνομιλίες σχετικά με την πρόσβαση του Ηνωμένου Βασιλείου στο πρόγραμμα προμηθειών Security Action for Europe (SAFE). Οι δύο πλευρές ελπίζουν να καταλήξουν σε συμφωνία μέχρι την Κυριακή, ώστε το Ηνωμένο Βασίλειο να συμμετάσχει πριν οι χώρες μέλη της ΕΕ υποβάλουν τα σχέδια δαπανών τους.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια των πολυεβδομαδιαίων διαπραγματεύσεων μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, οι οποίες είχαν περιέλθει σε αδιέξοδο λόγω της διαφωνίας για το κόστος συμμετοχής της Βρετανίας στο φιλόδοξο αμυντικό πρόγραμμα SAFE. Η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων σηματοδοτεί μια προσπάθεια ευελιξίας και από τις δύο πλευρές για την επίτευξη μιας συμφωνίας που θα διασφαλίσει την αμυντική συνεργασία.
Η νέα πρόταση: Πληρωμή ανά χρήση
Σύμφωνα με το POLITICO, οι διαπραγματευτές εξετάζουν «εναλλακτικά μοντέλα πληρωμής» για να παρακάμψουν τη διαμάχη σχετικά με το τίμημα εισόδου του Λονδίνου στο πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, το οποίο χρηματοδοτείται με 150 δισεκατομμύρια ευρώ για δάνεια-όπλα. Μία από τις βασικές ιδέες είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να αποφύγει το «αρχικό σοκ» μιας υψηλής εφάπαξ τιμής, υιοθετώντας μια προσέγγιση «πληρωμής ανά χρήση». Αυτό το μοντέλο θα εξαρτάται από το τελικό επίπεδο συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου στις κοινές προμήθειες.
Το πρόγραμμα SAFE στοχεύει στην αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής ασφάλειας, στην παροχή ανεξαρτησίας από τις ΗΠΑ και στην ενίσχυση της ικανότητας της ηπείρου να αμυνθεί έναντι της ρωσικής επιθετικότητας. Η ΕΕ επιθυμεί τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω της μεγάλης αμυντικής του βιομηχανίας, ενώ και το Λονδίνο προβλέπει οφέλη για τον κλάδο του και την ασφάλειά του. Ωστόσο, η διαφωνία για το κόστος, με τις Βρυξέλλες να ζητούν από 2 έως 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ και το Λονδίνο να προσφέρει πολύ λιγότερα, είχε παγώσει τις συνομιλίες.
Το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων και η προθεσμία
Και οι δύο πλευρές επιθυμούν την επίτευξη συμφωνίας έως την Κυριακή, ώστε το Ηνωμένο Βασίλειο να βρίσκεται «στο δωμάτιο» πριν οι χώρες μέλη της ΕΕ υποβάλουν τα σχέδια δαπανών τους στην Κομισιόν την ίδια ημέρα. Επί του παρόντος, οι εξωτερικές χώρες μπορούν να αντιπροσωπεύουν έως και το 35% της αξίας ενός συστήματος όπλων στο πλαίσιο του SAFE, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο διαπραγματεύεται για υψηλότερο ποσοστό. Ανάλογες διαπραγματεύσεις διεξάγει και ο Καναδάς.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους διπλωματικούς κύκλους είναι η στρατηγική σημασία της συνεργασίας. Ένας διπλωμάτης της ΕΕ τόνισε ότι είναι «σημαντικό για την αφήγηση και τη μελλοντική συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας», καθώς ένα αδιέξοδο θα έθετε ερωτήματα για την πορεία της συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο στην άμυνα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αν και είχε προτείνει νωρίτερη προθεσμία την προηγούμενη εβδομάδα, εμφανίζεται πλέον «πιο αισιόδοξη» στις ενημερώσεις της προς τους πρέσβεις στις Βρυξέλλες, υποδηλώνοντας μια πιθανή «αλλαγή ταχυτήτων». Αντίστοιχα, το Λονδίνο είναι επίσης αισιόδοξο, δηλώνοντας ότι βρίσκεται στην «τελική φάση» των συνομιλιών.
Οι επιπτώσεις και η επόμενη μέρα
Παρόλο που η προθεσμία της Κυριακής είναι κρίσιμη, ένας διπλωμάτης της ΕΕ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο οι χώρες μέλη να προσαρμόσουν τις προσφορές τους ακόμη και μετά την Κυριακή, μόλις διευκρινιστούν οι όροι συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές ότι το πρόγραμμα SAFE μπορεί να προχωρήσει και χωρίς τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία. Αυτό το σενάριο, ωστόσο, είναι κάτι που οι περισσότεροι στις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο επιθυμούν να αποφύγουν, δεδομένης της αμοιβαίας στρατηγικής σημασίας της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας.
