- Η Βρετανία απορρίπτει την επανένταξη στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, επικαλούμενη την ανάγκη αποφυγής παλαιών διαφωνιών.
- Ο Υπουργός Ευρωπαϊκών Σχέσεων Νικ Τόμας-Σάιμοντς επιδιώκει μια «ευρύτερη επανεκκίνηση» των δεσμών με την ΕΕ το 2026.
- Βασικοί τομείς συζήτησης περιλαμβάνουν την κινητικότητα των νέων και την άρση περιορισμών στις εξαγωγές τροφίμων.
- Υπάρχουν διαφωνίες για το σχέδιο κινητικότητας νέων, κυρίως ως προς τον αριθμητικό περιορισμό και τους όρους εισόδου.
- Οι συνομιλίες για την ένταξη της Βρετανίας στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE της ΕΕ κατέρρευσαν λόγω διαφωνίας για το κόστος.
Ο Βρετανός Υπουργός Ευρωπαϊκών Σχέσεων, Νικ Τόμας-Σάιμοντς, απέρριψε κατηγορηματικά την ιδέα της επανένταξης του Ηνωμένου Βασιλείου στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, τονίζοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα αναζωπυρώσει τις πικρές διαμάχες για το Brexit. Παρά την άρνηση αυτή, ο Τόμας-Σάιμοντς εμφανίζεται αισιόδοξος για μια ευρύτερη επανεκκίνηση των δεσμών με το μπλοκ το νέο έτος, με στόχο την πρόοδο σε τομείς όπως η κινητικότητα των νέων και οι εξαγωγές τροφίμων και ποτών.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο όπου το Ηνωμένο Βασίλειο αναζητά μια νέα ισορροπία στις σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το Brexit, προσπαθώντας να διαχειριστεί τόσο τις πολιτικές δεσμεύσεις όσο και τις οικονομικές προκλήσεις. Η συζήτηση για την τελωνειακή ένωση αναδεικνύει τις συνεχιζόμενες εντάσεις μεταξύ της επιθυμίας για στενότερους δεσμούς και της ανάγκης διατήρησης της κυριαρχίας και των εμπορικών ελευθεριών που αποκτήθηκαν μετά την αποχώρηση.
Η άρνηση ένταξης στην τελωνειακή ένωση και η στρατηγική του Λονδίνου
Μιλώντας στο POLITICO από τις Βρυξέλλες, ο Βρετανός Υπουργός Ευρωπαϊκών Σχέσεων, Νικ Τόμας-Σάιμοντς, υπερασπίστηκε την απόφαση να παραμείνει το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ. Τόνισε ότι μια μη δεσμευτική ψηφοφορία στο βρετανικό κοινοβούλιο, η οποία προωθήθηκε από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και υποστηρίχθηκε από βουλευτές των Εργατικών, θα κινδύνευε να αναβιώσει πικρές διαμάχες σχετικά με το Brexit. Ο Τόμας-Σάιμοντς χαρακτήρισε την κίνηση των Φιλελεύθερων Δημοκρατών ως «Brexit Redux» και κατηγόρησε τον αρχηγό τους, Εντ Ντέιβι, ότι επιθυμεί «να επιστρέψει στα επιχειρήματα του παρελθόντος».
Ο υπουργός υπερασπίστηκε τη δέσμευση του κόμματος των Εργατικών να παραμείνει εκτός της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης, δηλώνοντας ότι η στρατηγική βασίζεται στην εντολή των γενικών εκλογών του 2024. «Δεν θα επιστρέψουμε στην ελεύθερη κυκλοφορία, δεν θα επιστρέψουμε στην τελωνειακή ένωση ή στην ενιαία αγορά», δήλωσε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε ότι αυτή παραμένει μια «προσέγγιση με το βλέμμα στο μέλλον, αδίστακτα πραγματιστική», η οποία «ριζώνει στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Βρετανία στα μέσα της δεκαετίας του 2020». Υπογράμμισε επίσης ότι η μετα-Brexit Βρετανία, εκτός τελωνειακής ένωσης, έχει υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με την Ινδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, επιδεικνύοντας τα «πλεονεκτήματα των διαπραγματευτικών ελευθεριών» που έχει εκτός ΕΕ.
Προκλήσεις και προοπτικές για τη σχέση ΗΒ-ΕΕ
Ο Νικ Τόμας-Σάιμοντς εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι μια ευρεία «επανεκκίνηση» των σχέσεων Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ θα προχωρήσει πιο γρήγορα το νέο έτος, πιθανόν ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2026. Οι δύο πλευρές προσπαθούν να σημειώσουν πρόοδο σε μια σειρά τομέων, όπως ένα σχέδιο κινητικότητας νέων και η χαλάρωση των περιορισμών στις εξαγωγές τροφίμων και ποτών μετά το Brexit. Ωστόσο, οι συνομιλίες για την πιθανή ένταξη της Βρετανίας σε ένα σημαντικό αμυντικό πρόγραμμα SAFE της ΕΕ κατέρρευσαν πρόσφατα, λόγω διαφωνιών σχετικά με το ποσό που θα πλήρωνε το Ηνωμένο Βασίλειο για την πρόσβαση στο πρόγραμμα δανείων-όπλων.
Νομικοί κύκλοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι η αποτυχία των συνομιλιών για το SAFE, παρά τη ρητή δήλωση του Τόμας-Σάιμοντς ότι δεν επηρέασε την ευρύτερη διαπραγματευτική δυναμική, υπογραμμίζει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας σε ευαίσθητους τομείς. Η επιμονή του Ηνωμένου Βασιλείου σε ένα «πολύ αυστηρό κριτήριο σχέσης ποιότητας-τιμής» μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαπραγματευτική τακτική, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να επιβραδύνει την πρόοδο σε κρίσιμα μέτωπα, όπως η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας απέναντι στην απειλή από τη Ρωσία.
Το σχέδιο κινητικότητας νέων: Σημεία τριβής
Η υλοποίηση ενός σχεδίου κινητικότητας νέων, το οποίο θα επιτρέπει σε νέους από την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο να σπουδάζουν, να ταξιδεύουν ή να εργάζονται στις αντίστοιχες χώρες, αποτελεί επίμονη απαίτηση χωρών της ΕΕ, ιδίως της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Ωστόσο, η πρόοδος έχει προσκρούσει στο πώς θα αποτραπεί το σχέδιο να θεωρηθεί ως «πίσω πόρτα» για τη μετανάστευση στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και στον τρόπο καθορισμού και εφαρμογής τυχόν περιορισμών στον αριθμό.
Ο Τόμας-Σάιμοντς υπαινίχθηκε τη βρετανική ανυπομονησία να προχωρήσει το πρόγραμμα, τονίζοντας παράλληλα ότι «πρέπει να έχει όριο, χρονικό περιορισμό και να λειτουργεί με βίζα». Η βρετανική κυβέρνηση είναι ευαίσθητη στην κατηγορία ότι οι κύριοι δικαιούχοι του σχεδίου θα είναι φοιτητές ή πιο εύποροι νέοι. Ο υπουργός, επικαλούμενος το δικό του εργατικό υπόβαθρο, δήλωσε ότι θα είχε ωφεληθεί από μια τέτοια ευκαιρία ως νέος. Η θέση της ΕΕ, ωστόσο, παραμένει ότι το σχέδιο δεν πρέπει να έχει ανώτατο όριο, αλλά να περιλαμβάνει ρήτρα διακοπής σε περίπτωση αύξησης των αριθμών. Η Γερμανία, ειδικότερα, είναι απρόθυμη να αποδεχθεί τις ανησυχίες της κυβέρνησης Στάρμερ ότι η ρύθμιση μπορεί να θεωρηθεί ως προσθήκη στους αριθμούς μετανάστευσης του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ανώτερη υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Υβέτ Κούπερ, υποστήριξε την Τετάρτη ένα αυστηρό ανώτατο όριο στον αριθμό των ατόμων που θα ενταχθούν στο σχέδιο κινητικότητας νέων, δηλώνοντας ότι πρέπει να είναι «ισορροπημένο».
Η επόμενη μέρα στις σχέσεις Βρετανίας-ΕΕ
Καθώς οι διαπραγματεύσεις κινούνται από το τεχνικό στο πολιτικό επίπεδο, ο Νικ Τόμας-Σάιμοντς σκιαγράφησε σχέδια για μια νέα σύνοδο κορυφής Βρετανίας-ΕΕ στις Βρυξέλλες, όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή. «Όσον αφορά την ημερομηνία, θέλω απλώς να βεβαιωθούμε ότι έχουμε σημειώσει αρκετή πρόοδο, για να την επιδείξουμε σε μια σύνοδο κορυφής», δήλωσε. Πρόσθεσε ότι η αρχική Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας μετά το Brexit «δεν κάλυψε τις υπηρεσίες με τον τρόπο που θα έπρεπε» και ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να προχωρήσει σε θέματα όπως η αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Ο Τόμας-Σάιμοντς, ένας από τους πιο ένθερμους φιλοευρωπαίους της κυβέρνησης, δήλωσε επίσης ότι έχει σφυρηλατήσει μια καλή σχέση με τον Επίτροπο Εμπορίου της ΕΕ, Μαρός Σέφκοβιτς, στον οποίο μάλιστα προσέφερε ένα μπουκάλι ουίσκι ως χριστουγεννιάτικο δώρο, υπογραμμίζοντας την «τροχιά στενότερης συνεργασίας» μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ.
