Η στρατηγική εθνικής ασφάλειας Τραμπ: Προειδοποιεί για «εξαφάνιση πολιτισμού» στην Ευρώπη

Σε ένα νέο εκρηκτικό έγγραφο της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προειδοποιεί ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της «εξαφάνισης του πολιτισμού» της εντός των επόμενων 20 ετών. Το έγγραφο, που δημοσιεύθηκε χθες, ρίχνει την ευθύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις μεταναστευτικές πολιτικές για μια ευρεία ηπειρωτική παρακμή, ευθυγραμμίζοντας ιδεολογικά τον Τραμπ με τα εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς δηλώσεων και πολιτικών κινήσεων που υποδηλώνουν μια ριζική αλλαγή στην προσέγγιση των ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης, απομακρυνόμενη από τις παραδοσιακές συμμαχίες και εστιάζοντας σε εθνικιστικές τάσεις. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει την αυξανόμενη επιρροή των λαϊκιστικών κινημάτων και την αμφισβήτηση των πολυμερών θεσμών, κάτι που ο Πρόεδρος Τραμπ έχει εκφράσει επανειλημμένα καθ’ όλη τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας.

Οι κατηγορίες της στρατηγικής Τραμπ για την Ευρώπη

Σύμφωνα με το POLITICO, το 33σέλιδο έγγραφο της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, που κυκλοφόρησε χθες, περιγράφει μια ζοφερή εικόνα για το μέλλον της Ευρώπης. Η κυβέρνηση Τραμπ αποδίδει την επικείμενη «ολική πολιτιστική αποσύνθεση» σε διάφορους παράγοντες. Μεταξύ αυτών, αναφέρονται οι δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων υπερεθνικών οργανισμών που «υπονομεύουν την πολιτική ελευθερία και κυριαρχία», καθώς και οι μεταναστευτικές πολιτικές που «μεταμορφώνουν την ήπειρο και δημιουργούν διαμάχες».

Επιπλέον, το έγγραφο κάνει λόγο για λογοκρισία της ελεύθερης έκφρασης, καταστολή της πολιτικής αντιπολίτευσης, κατακόρυφη πτώση των γεννήσεων και απώλεια εθνικών ταυτοτήτων και αυτοπεποίθησης. Αυτές οι κατηγορίες, αν και αναγνωρίζουν οικονομικά προβλήματα, τονίζουν ότι αυτά «εκλείπονται από την πραγματική και πιο σκληρή προοπτική της εξαφάνισης του πολιτισμού» εντός των επόμενων δύο δεκαετιών.

Ιδεολογική ευθυγράμμιση και η θεωρία της «μεγάλης αντικατάστασης»

Η νέα στρατηγική ασφάλειας αποκαλύπτει μια σαφή ιδεολογική ευθυγράμμιση μεταξύ του λαϊκιστικού κινήματος MAGA του Προέδρου Τραμπ και των εθνικιστικών κομμάτων της Ευρώπης. Η αμερικανική κυβέρνηση, η οποία έχει αναπτύξει στενότερους δεσμούς με ακροδεξιά κόμματα σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία, φαίνεται να υπαινίσσεται ότι θα μπορούσε να βοηθήσει ιδεολογικά συμμαχικά ευρωπαϊκά κόμματα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι «η Αμερική ενθαρρύνει τους πολιτικούς της συμμάχους στην Ευρώπη να προωθήσουν αυτή την αναβίωση του πνεύματος, και η αυξανόμενη επιρροή των πατριωτικών ευρωπαϊκών κομμάτων δίνει πράγματι λόγο για μεγάλη αισιοδοξία».

Το έγγραφο απηχεί επίσης τη ρατσιστική θεωρία συνωμοσίας της «μεγάλης αντικατάστασης», η οποία υποστηρίζει ότι οι ελίτ σχεδιάζουν να μειώσουν την εκλογική δύναμη των λευκών Ευρωπαίων, ανοίγοντας τις πόρτες των χωρών τους στη μετανάστευση από την αφρικανική ήπειρο, ειδικά από μουσουλμανικές χώρες. Η στρατηγική δηλώνει ότι «μακροπρόθεσμα, είναι κάτι παραπάνω από εύλογο ότι μέσα σε λίγες δεκαετίες το αργότερο, ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ θα γίνουν πλειοψηφικά μη-Ευρωπαϊκά».

Αυτό που ανησυχεί πολλούς αναλυτές στις Βρυξέλλες είναι η ρητορική που υιοθετείται, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στην κριτική, αλλά φτάνει στο σημείο να υιοθετεί θεωρίες που παραδοσιακά συνδέονται με ακραίες ιδεολογίες. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η χρήση όρων όπως «εξαφάνιση πολιτισμού» σε ένα επίσημο κυβερνητικό έγγραφο μπορεί να νομιμοποιήσει επικίνδυνες αφηγήσεις και να ενισχύσει περαιτέρω τις διαιρέσεις εντός της Ευρώπης.

Η στάση απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία και το ΝΑΤΟ

Σε μια σύντομη παρέκκλιση από τη συζήτηση περί «εξαφάνισης του πολιτισμού» της Ευρώπης, το έγγραφο αναφέρεται και στον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ τονίζουν ότι είναι προς το συμφέρον της Αμερικής να σταματήσει ο πόλεμος του Κρεμλίνου, μεταξύ άλλων για την αποκατάσταση της «στρατηγικής σταθερότητας» με τη Ρωσία. Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι «ασταθείς κυβερνήσεις μειοψηφίας» στην Ευρώπη έχουν «μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον πόλεμο», ενώ υπαινίσσεται επίσης ότι παρεμποδίζουν την ειρηνευτική διαδικασία.

Αυτά τα σχόλια έρχονται την ώρα που Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούν ιδιωτικά ότι η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να «προδώσει» την Ουκρανία κατά τη διάρκεια των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα. Σε αντίθεση με την πολιτική ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ για τις υποψήφιες χώρες, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει επίσης να «τερματίσει την αντίληψη, και να αποτρέψει την πραγματικότητα, του ΝΑΤΟ ως μιας συμμαχίας που επεκτείνεται διαρκώς». Αν και δεν είναι μυστικό ότι ο Τραμπ δεν θέλει η Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αυτή ήταν και η θέση της Ουάσιγκτον υπό τον προκάτοχό του, Τζο Μπάιντεν. Η κατάσταση αυτή αντανακλά μια ψυχολογία αδυναμίας της Ευρώπης να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε κρίσιμα μέτωπα.

Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα

Η δημοσίευση αυτού του εγγράφου αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τις εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, ειδικά ενόψει των επερχόμενων εκλογών και της πιθανής επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Η αφήγηση αυτή είναι πιθανό να βρει βαθιά απήχηση στα περισσότερα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, των οποίων τα εκλογικά προγράμματα βασίζονται κυρίως στην κριτική της ΕΕ, στις απαιτήσεις για περιορισμούς στη μετανάστευση και σε μια πατριωτική ώθηση για την ανατροπή της αντιληπτής παρακμής των χωρών τους. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ έχει ήδη λάβει μέτρα, όπως η αναστολή εμπορικών προνομίων σε χώρες που αρνούνται την επανεισδοχή μεταναστών, δείχνοντας μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις μεταναστευτικές προκλήσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται τώρα να διαμορφώσει μια συνεκτική απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις, τόσο σε επίπεδο ρητορικής όσο και σε επίπεδο πολιτικής, προκειμένου να διαφυλάξει την ενότητά της και να προστατεύσει τις θεμελιώδεις αρχές της. Η επόμενη περίοδος θα είναι κρίσιμη για τις διατλαντικές σχέσεις και την ίδια την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, καθώς οι Αμερικανοί διαπραγματευτές συνεχίζουν τις συνομιλίες τους.