- Η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, προκαλεί έντονο ενδιαφέρον στην Αθήνα.
- Ανέλαβε πρωτοβουλίες σε ενεργειακά ζητήματα, όπως συμφωνίες με ExxonMobil και για LNG στην Ουκρανία.
- Οι δηλώσεις της για το λιμάνι του Πειραιά προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της Κίνας.
- Η ελληνική αντιπολίτευση εκφράζει ανησυχίες για την αμερικανική επιρροή στην ελληνική πολιτική.
- Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την αμερικανική πρόταση για διαμεσολάβηση στις σχέσεις με την Τουρκία.
Η άφιξη της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, συνδυάζοντας την κοσμική λάμψη με την υψηλή διπλωματία. Μέσα σε έναν μήνα, η Γκίλφοϊλ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες σε ενεργειακά και γεωπολιτικά ζητήματα, προκαλώντας αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και την Κίνα. Η προσέγγισή της έχει πυροδοτήσει συζητήσεις για τον ρόλο της αμερικανικής πρεσβείας στη διαμόρφωση της ελληνικής πολιτικής.
Η άφιξη της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Ελλάδα σηματοδοτεί μια νέα εποχή στις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας, η οποία έχει ήδη ενισχυθεί μετά την ελληνική οικονομική κρίση, όταν η Ουάσιγκτον υιοθέτησε μια πιο υποστηρικτική στάση σε αντίθεση με την αυστηρότητα της Ευρώπης. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου όπου οι αμυντικοί δεσμοί έχουν εμβαθυνθεί δραματικά, με την Ελλάδα να έχει παραχωρήσει στις ΗΠΑ απεριόριστη πρόσβαση σε τέσσερις βασικές στρατιωτικές βάσεις έως το 2022, αντικαθιστώντας τις παλιές ανησυχίες με μια ισχυρή αμυντική συνεργασία.
Η άφιξη και ο κοινωνικός αντίκτυπος στην Αθήνα
Η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, πρώην παρουσιάστρια του Fox News και εισαγγελέας, έφτασε στην Αθήνα την 1η Νοεμβρίου με ιδιωτικό τζετ και αμέσως βυθίστηκε σε ένα πρόγραμμα υψηλού προφίλ. Μόλις μία ημέρα μετά την άφιξή της, ο αγαπημένος της Έλληνας τραγουδιστής, Κωνσταντίνος Αργυρός, διοργάνωσε μια ειδική εκδήλωση σε νυχτερινό κέντρο για το ντεμπούτο της, προσελκύοντας υπουργούς, τραπεζίτες και επιχειρηματίες. Η ίδια, φορώντας ένα λαμπερό ασημένιο φόρεμα, δήλωσε ότι «δεν θα απογοητεύσει τις ΗΠΑ και την Ελλάδα», χορεύοντας παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς με τους καλεσμένους.
Η πρώτη της επίσημη συνάντηση, η παρουσίαση των διαπιστευτηρίων της στον Έλληνα Πρόεδρο Κωνσταντίνο Τασούλα στις 4 Νοεμβρίου, έγινε viral λόγω του χιουμοριστικού διαλόγου τους. Η Γκίλφοϊλ έχει ήδη τιμηθεί με μετάλλιο από τον Δήμο Ύδρας και ανακηρύχθηκε επίτιμη πρόεδρος του Propeller Club Port of Piraeus. Οι κοσμικές της εμφανίσεις, συχνά συνοδευόμενες από τον γιο της ή την στυλίστριά της, έχουν καλύψει τα lifestyle μέσα, με τις κάμερες να την ακολουθούν από αγώνες μπάσκετ μέχρι επιδείξεις μόδας. Οι περιγραφές της για τους Έλληνες το 2015 ως «τζαμπατζήδες» έχουν πλέον ξεχαστεί.
Διπλωματικές κινήσεις και ενεργειακές συμφωνίες
Παράλληλα με τις κοινωνικές της δραστηριότητες, η Γκίλφοϊλ έχει επιδείξει έντονη διπλωματική δραστηριότητα. Κατά την πρώτη της εβδομάδα, η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνία με τον αμερικανικό ενεργειακό κολοσσό ExxonMobil για την έναρξη υπεράκτιων γεωτρήσεων, το πρώτο τέτοιο έργο της χώρας εδώ και πάνω από 40 χρόνια. Αυτή η κίνηση φέρνει την Αθήνα σε απόκλιση από τα σχέδια της ΕΕ για την κλιματική δράση. Λίγες ημέρες αργότερα, η Αθήνα και το Κίεβο συνήψαν συμφωνία για την εισαγωγή αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), με την Ελλάδα να γίνεται η πρώτη χώρα της ΕΕ που συμμετέχει άμεσα στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο. Η Γκίλφοϊλ παρευρέθηκε στην υπογραφή της συμφωνίας, υπογραμμίζοντας τον αμερικανικό ρόλο στην απόφαση.
Σε δείπνο στην πρεσβεία, η Γκίλφοϊλ ξεκαθάρισε τις προτεραιότητές της: «Αν αγοράσετε LNG από εμάς, θα σας ξανακαλέσω. Διαφορετικά… είστε εκτός λίστας καλεσμένων». Η προσέγγισή της έχει προκαλέσει αντιδράσεις από την Κίνα, ιδίως μετά τις δηλώσεις της ότι η κινεζική ιδιοκτησία του λιμανιού του Πειραιά είναι «ατυχής» και θα μπορούσε να «διευθετηθεί» μέσω πιθανής πώλησης. Ο Κινέζος πρέσβης, Φανγκ Κιου, χαρακτήρισε τις δηλώσεις «κακόβουλη συκοφαντία» και «σοβαρή παρέμβαση στις ελληνικές εσωτερικές υποθέσεις», τονίζοντας ότι η επένδυση είναι «μοντέλο αμοιβαίας συνεργασίας και όχι γεωπολιτικής επιρροής».
Οι αντιδράσεις και οι ελληνικές θέσεις
Οι κινήσεις της Γκίλφοϊλ έχουν προκαλέσει γκρίνιες από την ελληνική αντιπολίτευση, η οποία εκφράζει ανησυχίες για τον βαθμό στον οποίο η ελληνική πολιτική φαίνεται να διαμορφώνεται από την αμερικανική πρεσβεία. Η Άννα Διαμαντοπούλου, μέλος του ΠΑΣΟΚ, δήλωσε ότι «δεν είμαστε μια χώρα όπου ένας πρέσβης ανακοινώνει πολιτικές», υπογραμμίζοντας την ανάγκη για κοινοβουλευτική συζήτηση. Ο Σωκράτης Φάμελλος, αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ότι «υποκλίνεται στα συμφέροντα των αμερικανικών εταιρειών», μετατρέποντας την Ελλάδα σε «πύλη για το αμερικανικό LNG».
Ακόμη και η ελληνική κυβέρνηση έχει δείξει σημάδια δυσαρέσκειας. Όπως επισημαίνουν νομικοί και διπλωματικοί κύκλοι, η πρόσφατη πρόταση του πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, για ελληνοτουρκική προσέγγιση με αμερικανική διαμεσολάβηση, απορρίφθηκε από την εκπρόσωπο του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζοχιού. Η Ζοχιού τόνισε ότι η Ελλάδα χειρίζεται τα ζητήματα με την Τουρκία «διμερώς, όπως απαιτεί το διεθνές δίκαιο», ξεκαθαρίζοντας ότι «καμία πρωτοβουλία τρίτων δεν έχει αναληφθεί και καμία τέτοια πρόταση δεν έχει υποβληθεί στην Ελλάδα».
Η επόμενη μέρα και οι προοπτικές
Η δυναμική παρουσία της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ έχει ανατρέψει την ιστορική δυσπιστία που χαρακτήριζε τις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας για δεκαετίες, από την υποστήριξη της χούντας μέχρι τις αντι-αμερικανικές διαδηλώσεις. Η ίδια έχει εκφράσει την επιθυμία να δει τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επισκέπτεται την Αθήνα και να εκφωνήσει μια ομιλία στην Ακρόπολη, μια κίνηση που θα ενίσχυε περαιτέρω τους δεσμούς. Η συνεχής εστίαση σε στρατηγικές συνεργασίες, ιδίως στον ενεργειακό τομέα, και η ενεργή διπλωματία της Γκίλφοϊλ, διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο στις διμερείς σχέσεις, με την Ελλάδα να διαδραματίζει έναν αναβαθμισμένο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή.