- Η ΕΕ ξεκινά πενταετή στρατηγική κατά της διακίνησης ναρκωτικών (2026-2030).
- Θα χρησιμοποιηθούν δορυφόροι, drones και τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό ναρκωτικών.
- Αντιμετωπίζεται η εγχώρια παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών και η βία των κυκλωμάτων.
- Στόχος η πρόληψη στρατολόγησης νέων σε εγκληματικά δίκτυα μέσω πανευρωπαϊκής πλατφόρμας.
- Οι κατασχέσεις κοκαΐνης το 2023 ήταν εξαπλάσιες σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε μια πενταετή στρατηγική για την καταπολέμηση της αυξανόμενης διακίνησης ναρκωτικών, χρησιμοποιώντας τεχνολογία αιχμής όπως δορυφόρους υψηλής ανάλυσης και drones. Ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Magnus Brunner, δήλωσε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε σημείο κρίσης λόγω της εξάπλωσης της κοκαΐνης και των συνθετικών ναρκωτικών, καθώς και της αυξανόμενης βίας που συνδέεται με τα κυκλώματα. Η στρατηγική, που θα εφαρμοστεί από το 2026 έως το 2030, στοχεύει στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και στην αποδιάρθρωση των εγκληματικών δικτύων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κλιμακούμενη κρίση στον τομέα των ναρκωτικών, καθώς η διακίνηση κοκαΐνης και συνθετικών ουσιών έχει εκτοξευθεί, συνοδευόμενη από αυξημένη βία και στρατολόγηση νέων από εγκληματικά δίκτυα. Αυτή η νέα, πενταετής στρατηγική αποτελεί μια αποφασιστική απάντηση της Ευρώπης σε ένα πρόβλημα που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, επηρεάζοντας την ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή σε πολλές πρωτεύουσες.
Η νέα στρατηγική της ΕΕ κατά των ναρκωτικών
Όπως μεταδίδει το POLITICO, ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Magnus Brunner, παρουσίασε την Πέμπτη, 4 Δεκεμβρίου 2025, τη νέα Στρατηγική της ΕΕ για τα Ναρκωτικά και το σχέδιο δράσης κατά της διακίνησης. Ο Brunner υπογράμμισε ότι «όταν πρόκειται για τα παράνομα ναρκωτικά, η Ευρώπη φτάνει σε ένα σημείο κρίσης», στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους «βαρόνους των ναρκωτικών και τις οργανώσεις τους: η Ευρώπη αντεπιτίθεται». Η στρατηγική, που θα καλύψει την περίοδο 2026-2030, περιλαμβάνει ενέργειες για την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας, τη διακοπή της εισαγωγής παράνομων ναρκωτικών, την αποδιάρθρωση των χώρων παραγωγής και την αντιμετώπιση της αυξανόμενης βίας που συνδέεται με τα ναρκωτικά και έχει «λάβει ομήρους» ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ιδιαίτερα στο Βέλγιο και την Ολλανδία.
Τεχνολογία αιχμής στον αγώνα κατά των διακινητών
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα εξελισσόμενα δίκτυα συμμοριών και οι συνεχείς «παραθυράκια» που βρίσκουν οι διακινητές, η ΕΕ θα αξιοποιήσει την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Η Frontex, η υπηρεσία ασφάλειας των συνόρων της ΕΕ, θα εξοπλιστεί με «πόρους αιχμής», συμπεριλαμβανομένων δορυφόρων υψηλής ανάλυσης και drones. Επιπλέον, θα χρησιμοποιηθεί τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό ναρκωτικών που αποστέλλονται μέσω ταχυδρομείου και για την παρακολούθηση της αεροπορίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να παραμείνει ενήμερη στις εξελίξεις, ιδρύει ένα Campus Ασφάλειας και Καινοτομίας το 2026, με στόχο την ενίσχυση της έρευνας και τη δοκιμή πρωτοποριακών τεχνολογιών. Αναμένεται επίσης η δημοσίευση της Στρατηγικής της ΕΕ για τα Λιμάνια, η οποία θα ενισχύσει την ασφάλεια των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Η μάστιγα των συνθετικών ναρκωτικών και η βία
Πέρα από την αυξημένη εισαγωγή παράνομων ναρκωτικών, η Ευρώπη αντιμετωπίζει και την αυξανόμενη εγχώρια παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών, με τις αρχές να εξαρθρώνουν έως και 500 εργαστήρια κάθε χρόνο. Για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ναρκωτικών (EUDA) θα αναπτύξει μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για περιστατικά παραγωγής ναρκωτικών και μια βάση δεδομένων ουσιών σε όλη την ΕΕ, ώστε να βοηθήσει τις χώρες να αναγνωρίζουν τα συνθετικά ναρκωτικά και τις πρόδρομες χημικές ουσίες. Το νέο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της EUDA, που ξεκίνησε πριν από μερικές εβδομάδες, θα συμβάλει επίσης στην έκδοση ειδοποιήσεων για σοβαρούς κινδύνους που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, όπως τα ιδιαίτερα ισχυρά συνθετικά ναρκωτικά. Η ΕΕ επανεξετάζει επίσης την ισχύουσα νομοθεσία της, αξιολογώντας τους κανόνες κατά του οργανωμένου εγκλήματος και την υφιστάμενη Απόφαση-Πλαίσιο για τη διακίνηση ναρκωτικών έως το 2026. Η αύξηση της διαθεσιμότητας κοκαΐνης, συνθετικών διεγερτικών και ισχυρών οπιοειδών έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση των κατασχέσεων, με 419 μετρικούς τόνους κοκαΐνης να κατασχέθηκαν το 2023, εξαπλάσια ποσότητα από την προηγούμενη δεκαετία.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τις αρχές είναι ότι η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών δεν συνεπάγεται μόνο την εξάπλωση των ουσιών, αλλά και ένα κύμα αιματοχυσίας, βίας, διαφθοράς και κοινωνικής ζημίας. Η εμπλοκή των εγκληματικών δικτύων σε τέτοια επίπεδα βίας, όπως φάνηκε και από το προσωρινό κλείσιμο εγκατάστασης της Orange στη Μασσαλία λόγω φόβων για εγκληματικότητα που συνδέεται με συμμορίες ναρκωτικών, υπογραμμίζει την ανάγκη για συντονισμένη και πολυεπίπεδη απάντηση. Η κοινωνική διάβρωση που προκαλείται από αυτή τη βία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα για την επιτυχία της νέας στρατηγικής.
Αντιμετώπιση της στρατολόγησης νέων και η επόμενη μέρα
Τα εγκληματικά δίκτυα στρατολογούν όλο και περισσότερο νέους και ευάλωτους ανθρώπους, συχνά χρησιμοποιώντας πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Για την καταπολέμηση αυτής της πρακτικής, η ΕΕ θα ξεκινήσει μια πανευρωπαϊκή πλατφόρμα για να «σταματήσει τους νέους από το να παρασύρονται στη διακίνηση ναρκωτικών», συνδέοντας εμπειρογνώμονες σε όλη την Ευρώπη. Ο Επίτροπος Brunner τόνισε τη σημασία της πρόληψης σε πρώιμο στάδιο, ώστε να αποφευχθεί η χρήση ναρκωτικών από τους νέους. Η νέα στρατηγική, μαζί με το συνοδευτικό σχέδιο δράσης, θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει αυτή την κλιμακούμενη κρίση από το 2026 έως το 2030. «Ήδη πολλοί έχουν χαθεί από τον θάνατο, τον εθισμό και τη βία που προκαλούν οι διακινητές. Τώρα είναι η ώρα να ανατρέψουμε την κατάσταση», πρόσθεσε.