- Η ασπίδα ακτινοβολίας του Τσερνόμπιλ έχασε τις λειτουργίες ασφαλείας της.
- Αιτία ήταν ρωσική επίθεση drone τον Φεβρουάριο, που προκάλεσε πυρκαγιά στην εξωτερική επένδυση.
- Η IAEA προειδοποιεί για την ανάγκη άμεσης και ολοκληρωμένης αποκατάστασης.
- Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης θα παράσχει χρηματοδότηση για επισκευές του χρόνου.
- Δεν υπήρξαν μόνιμες ζημιές στις φέρουσες δομές ή τα συστήματα παρακολούθησης.
Ο πυρηνικός παρατηρητής του ΟΗΕ, Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), προειδοποίησε ότι η προστατευτική ασπίδα στο ανενεργό πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία έχει απωλέσει τις κύριες λειτουργίες ασφαλείας της. Αυτή η κρίσιμη εξέλιξη έρχεται μετά από ρωσική επίθεση drone τον Φεβρουάριο, η οποία προκάλεσε ανάφλεξη στην εξωτερική επένδυση της δομής, καθιστώντας την μη λειτουργική.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως έντονη υπενθύμιση των συνεχιζόμενων απειλών κατά των κρίσιμων υποδομών σε ζώνες συγκρούσεων, ιδιαίτερα εκείνων με ιστορικούς πυρηνικούς κινδύνους. Το εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ, τόπος της καταστροφής του 1986, παραμένει σύμβολο πυρηνικού κινδύνου, και οποιοσδήποτε συμβιβασμός στα προστατευτικά του μέτρα φέρει σημαντικές παγκόσμιες επιπτώσεις, υπογραμμίζοντας τις ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή.
Η απώλεια των λειτουργιών ασφαλείας
Όπως μεταδίδει το POLITICO, μια δομή σχεδιασμένη να αποτρέπει τη διαρροή ραδιενέργειας στο ανενεργό πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία, δεν είναι πλέον λειτουργική. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), ο πυρηνικός παρατηρητής του ΟΗΕ, διαπίστωσε ότι η αποκαλούμενη «νέα ασφαλής περίφραξη» (new safe confinement) «απώλεσε τις κύριες λειτουργίες ασφαλείας της, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας περιορισμού» μετά από ρωσική επίθεση drone τον Φεβρουάριο, η οποία προκάλεσε την ανάφλεξη της εξωτερικής της επένδυσης. Αυτή η αναφορά επιβεβαιώνει προηγούμενες πληροφορίες σχετικά με τη ζημιά στην προστατευτική ασπίδα του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ.
Η έκθεση της IAEA αναφέρει ότι, πέραν της ανάφλεξης, δεν υπήρξαν «μόνιμες ζημιές στις φέρουσες δομές ή στα συστήματα παρακολούθησης» της εγκατάστασης. Ωστόσο, η απώλεια των πρωταρχικών λειτουργιών ασφαλείας εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη προστασία από το ραδιενεργό υλικό που βρίσκεται εντός της περίφραξης.
Οι προειδοποιήσεις της IAEA και οι επόμενες κινήσεις
Ο Γενικός Διευθυντής της IAEA, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, δήλωσε σε ανακοίνωσή του ότι «έχουν πραγματοποιηθεί περιορισμένες προσωρινές επισκευές στην οροφή, αλλά η έγκαιρη και ολοκληρωμένη αποκατάσταση παραμένει ουσιώδης για την πρόληψη περαιτέρω υποβάθμισης και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης πυρηνικής ασφάλειας». Η προειδοποίηση υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για δράση.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η δυνητική μακροπρόθεσμη υποβάθμιση της εγκατάστασης εάν οι επισκευές καθυστερήσουν, καθώς η αρχική ασπίδα σχεδιάστηκε για να αντέξει για έναν αιώνα, προστατεύοντας από την ακτινοβολία εκατομμύρια ανθρώπους. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η πυρηνική ασφάλεια αποτελεί παγκόσμια προτεραιότητα.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης αναμένεται να παράσχει πρόσθετη χρηματοδότηση για τις επισκευές του χρόνου, δείχνοντας τη διεθνή δέσμευση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η επείγουσα φύση της κατάστασης απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες.
Το ιστορικό πλαίσιο και η σημασία της ασπίδας
Η «νέα ασφαλής περίφραξη» κατασκευάστηκε ως μέρος μιας πρωτοβουλίας ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, υπό την ηγεσία της Ευρώπης, το 2019. Σκοπός της ήταν να αντικαταστήσει τον αντιδραστήρα που καταστράφηκε στην πυρηνική καταστροφή του 1986, στην οποία έχασαν τη ζωή τους πάνω από 30 άνθρωποι. Η δομή αυτή ήταν ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό της ραδιενεργού μόλυνσης και την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Η επόμενη μέρα για την πυρηνική ασφάλεια
Η απώλεια των πρωταρχικών λειτουργιών ασφαλείας της ασπίδας του Τσερνόμπιλ αποτελεί σοβαρή υπενθύμιση των συνεχιζόμενων κινδύνων που εγκυμονεί η σύγκρουση στην Ουκρανία για την πυρηνική ασφάλεια. Η άμεση και ολοκληρωμένη αποκατάσταση είναι κρίσιμη όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για την ευρύτερη ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια, καθώς οι συνέπειες μιας πυρηνικής διαρροής θα ήταν καταστροφικές.