- Γερμανία και Γαλλία θα λάβουν κρίσιμη απόφαση για το FCAS στις 17 Δεκεμβρίου.
- Το πρόγραμμα μαχητικών νέας γενιάς αντιμετωπίζει χρόνιες διαφωνίες μεταξύ Dassault και Airbus.
- Πιθανές λύσεις περιλαμβάνουν την αναδιάρθρωση ή τη διάσπαση του σχεδιασμού των αεροσκαφών.
- Η απόφαση θα επιτρέψει στους ηγέτες να εμφανιστούν ενωμένοι στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων.
Η Γερμανία και η Γαλλία αναμένεται να λάβουν μια κρίσιμη πολιτική απόφαση στις 17 Δεκεμβρίου σχετικά με το αμφιλεγόμενο κοινό τους πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών, το Future Combat Air System (FCAS), σύμφωνα με πληροφορίες του POLITICO. Η ημερομηνία αυτή θεωρείται κομβική για την επίλυση μηνών διαπραγματεύσεων που έχουν παγώσει, σχετικά με την ευρωπαϊκή προσπάθεια για την ανάπτυξη ενός μαχητικού αεροσκάφους επόμενης γενιάς.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου εντάσεων και διαφωνιών μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο σχετικά με το μέλλον του Future Combat Air System (FCAS). Το πρόγραμμα, που ξεκίνησε το 2017, είχε ως στόχο την αντικατάσταση των Rafale και Eurofighter Typhoon τη δεκαετία του 2040, φιλοδοξώντας να γίνει η πιο φιλόδοξη αμυντική πρωτοβουλία της Ευρώπης, συνδυάζοντας μαχητικά έκτης γενιάς με μη επανδρωμένα drones και ένα κοινό «combat cloud».
Οι χρόνιες διαφωνίες και το αδιέξοδο
Παρά τον αρχικό φιλόδοξο σχεδιασμό, το πρόγραμμα FCAS έχει επανειλημμένα καθυστερήσει λόγω χρόνιων βιομηχανικών διαφωνιών – ιδιαίτερα μεταξύ της γαλλικής Dassault Aviation και της γερμανικής Airbus. Οι διαφωνίες αυτές αφορούν κυρίως την κατανομή των εργασιών και την ηγεσία στον σχεδιασμό, με την Ισπανία, αν και μέλος της κοινοπραξίας, να έχει πολύ λιγότερο προβληματική συμμετοχή. Οι πιέσεις για τη διάσωση του προγράμματος είναι έντονες, όπως αναλύεται και στο σχετικό μας ρεπορτάζ για τις πιέσεις διάσωσης του FCAS.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Γαλλία είχε αποχωρήσει και από το πρόγραμμα Eurofighter στο παρελθόν, λόγω διαφωνιών σχετικά με την αρχιτεκτονική σχεδιασμού και τις επιχειρησιακές απαιτήσεις, αναπτύσσοντας αντ’ αυτού το Rafale. Αυτό το ιστορικό προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις, καθώς οι δύο πλευρές προσπαθούν να βρουν μια κοινή συνισταμένη.
Οι πιθανές λύσεις στο τραπέζι
Ενώ δεν έχει ληφθεί ακόμη οριστική απόφαση, αξιωματούχοι και εκπρόσωποι της βιομηχανίας αναφέρουν ότι η επικρατούσα προσδοκία είναι πως το πρόγραμμα πιθανότατα θα συνεχιστεί σε περιορισμένη ή αναδιαμορφωμένη μορφή. Μια επιλογή που εξετάζεται είναι το FCAS να συνεχίσει ως ένα γενικό πλαίσιο για κοινές τεχνολογίες, όπως το «combat cloud» και οι αισθητήρες, παρακάμπτοντας τις πιο επίμαχες πτυχές.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι το πιο αμφισβητούμενο στοιχείο, το ίδιο το μαχητικό αεροσκάφος, θα μπορούσε να καταλήξει να διαχωριστεί σε ξεχωριστά εθνικά αεροσκάφη. Αυτό θα σήμαινε ότι κάθε χώρα θα κατασκεύαζε τη δική της έκδοση του αεροσκάφους αντί να μοιράζεται έναν ενιαίο σχεδιασμό. Η Γαλλία προτιμά ένα πολεμικό αεροσκάφος 15 τόνων, αρκετά ελαφρύ για να προσγειώνεται σε αεροπλανοφόρα, ενώ η Γερμανία κλίνει προς ένα αεροσκάφος 18 τόνων που στοχεύει στην αεροπορική υπεροχή.
Η σημασία της 17ης Δεκεμβρίου
Η 17η Δεκεμβρίου αναδεικνύεται ως η ημερομηνία-κλειδί για την επίτευξη πολιτικής σαφήνειας μετά από μήνες αδιεξόδου. Η στοχευμένη χρονική στιγμή θα επιτρέψει στον Γερμανό Καγκελάριο Friedrich Merz και τον Γάλλο Πρόεδρο Emmanuel Macron να συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στις Βρυξέλλες με μια ευθυγραμμισμένη στάση σχετικά με το FCAS. Ένας εκπρόσωπος της γερμανικής καγκελαρίας αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα, ενώ το γαλλικό Υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε άμεσα στο αίτημα του POLITICO για σχολιασμό.
Μετά από συνομιλίες που διεξήχθησαν την προηγούμενη εβδομάδα μεταξύ του Macron και του Merz στο Βερολίνο, οι ηγέτες της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας συνέταξαν έναν «οδικό χάρτη αποφάσεων», ο οποίος περιλάμβανε μια προθεσμία «μέσα Δεκεμβρίου» για την επίτευξη συμφωνίας, όπως ανέφερε πρώτο το Reuters.
Η επόμενη μέρα για το FCAS
Αν και αξιωματούχοι έχουν επισημάνει ότι το τελικό αποτέλεσμα μπορεί ακόμη να αλλάξει πριν από τις 17 Δεκεμβρίου, η συγκεκριμένη ημερομηνία θεωρείται πλέον ευρέως, τόσο εντός της κυβέρνησης όσο και της βιομηχανίας, ως η στιγμή που θα υπάρξει πολιτική διαύγεια. Η επίτευξη συμφωνίας θα σηματοδοτήσει μια σημαντική πρόοδο για την ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία και θα καθορίσει την πορεία ενός από τα πιο φιλόδοξα αμυντικά προγράμματα της ηπείρου.