- Η Ε.Ε. ανατρέπει την πλήρη απαγόρευση πώλησης νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης μετά το 2035.
- Νέος στόχος: 90% μείωση εκπομπών CO2 από το 2021, αντί για 100%.
- Επιτρέπονται υβριδικά και οχήματα με range extenders πέραν του 2035.
- Χαλάρωση των ενδιάμεσων στόχων εκπομπών για το 2030 και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα.
- Προβλέπονται κίνητρα για πράσινους εταιρικούς στόλους και μικρά ηλεκτρικά οχήματα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέτρεψε την εμβληματική της απαγόρευση για την παραγωγή νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης μετά το 2035, μια απόφαση που ανακοινώθηκε την Τρίτη. Πλέον, οι αυτοκινητοβιομηχανίες καλούνται να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων κατά 90% από τα επίπεδα του 2021, αντί για τον αρχικό στόχο του 100%. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί σημαντική νίκη για τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας και τα κεντροδεξιά κόμματα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια έντονων πιέσεων και εκστρατειών, κυρίως από τα κεντροδεξιά κόμματα, τα οποία είχαν δεσμευτεί να ανατρέψουν την απαγόρευση ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών του 2024. Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την πράσινη μετάβαση στον τομέα των μεταφορών, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες της βιομηχανίας.
Η ανατροπή της απαγόρευσης και οι νέοι στόχοι
Όπως μεταδίδει το POLITICO, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Τρίτη την αναθεώρηση της νομοθετικής πρότασης, η οποία αρχικά προέβλεπε πλήρη απαγόρευση των νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035. Η νέα πρόταση απαιτεί από τις εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 2021. Αυτό σημαίνει ότι τα plug-in υβριδικά, τα οχήματα με range extenders, τα ήπια υβριδικά και τα οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης θα μπορούν να συνεχίσουν να διαδραματίζουν ρόλο και μετά το 2035, συμπληρώνοντας τα πλήρως ηλεκτρικά και τα οχήματα υδρογόνου.
Το πακέτο, το οποίο περιλαμβάνει επίσης έναν νέο κανονισμό για την πράσινη αναβάθμιση των εταιρικών στόλων, μια πρωτοβουλία για τις μπαταρίες και μέτρα απλούστευσης του ρυθμιστικού πλαισίου, θεωρείται μεγάλη νίκη για την αυτοκινητοβιομηχανία. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, εξέφρασε την ικανοποίησή του, δηλώνοντας ότι ο στόχος του 90% ήταν ένα σαφές αίτημα του ΕΛΚ και αντανακλά την αρχική τους θέση από την πρώτη συζήτηση της νομοθεσίας πριν από τέσσερα χρόνια. Η Επιτροπή, από την πλευρά της, επιμένει ότι η απαγόρευση παραμένει σε ισχύ, αλλά με πρόσθετες ευελιξίες για τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες που αντιμετωπίζουν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, υποτονικές πωλήσεις και σκληρό ανταγωνισμό από κινεζικές εταιρείες ηλεκτρικών οχημάτων.
Ευελιξίες και χαλάρωση των ενδιάμεσων στόχων
Η Επιτροπή, επιπλέον, χαλαρώνει τον στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 50% έως το 2030, επιτρέποντας στις αυτοκινητοβιομηχανίες να υπολογίζουν τις μέσες εκπομπές για μια περίοδο τριών ετών (2030 έως 2032). Αυτή η αλλαγή αντικατοπτρίζει μια τροποποίηση που ψηφίστηκε νωρίτερα φέτος, η οποία επέτρεψε τον υπολογισμό του στόχου εκπομπών του 2025 σε μια τριετία, μετά από έντονο lobbying από τη βιομηχανία και τους πολιτικούς της συμμάχους. Τόσο οι στόχοι του 2025 όσο και του 2030 αποτελούν μέρος του ευρύτερου νόμου του 2035, ο οποίος απαγόρευε τα νέα οχήματα που εκπέμπουν CO2, με τους ενδιάμεσους στόχους να λειτουργούν ως ορόσημα για τη διατήρηση των αυτοκινητοβιομηχανιών σε τροχιά.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η πιθανή επιβράδυνση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση, δεδομένης της χαλάρωσης των στόχων και της συνεχιζόμενης πίεσης από τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τροποποιεί επίσης τον στόχο μείωσης των εκπομπών για τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα (όπως τα βαν διανομής) για το 2030, μειώνοντάς τον από 50% σε 40% των επιπέδων του 2021. Αυτή η απόφαση, όπως και η γενικότερη χαλάρωση των στόχων, έχει προκαλέσει συζητήσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα των περιβαλλοντικών πολιτικών της ΕΕ και τη δέσμευσή της στους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους.
Πρωτοβουλίες για πράσινους στόλους και μικρά ηλεκτρικά οχήματα
Το μέτρο για την πράσινη αναβάθμιση των εταιρικών στόλων – οχημάτων που ανήκουν ή μισθώνονται από εταιρείες για επαγγελματικούς σκοπούς – θέτει στόχους για το ποιο ποσοστό του στόλου κάθε χώρας της ΕΕ θα πρέπει να είναι μηδενικών ή χαμηλών εκπομπών, με βάση το ΑΕΠ της. Ελπίζεται ότι ο κανονισμός θα δημιουργήσει μια αγορά μεταχειρισμένων ηλεκτρικών οχημάτων για να προωθήσει μια «ταχύτερη μετάβαση από τα παλαιότερα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης» και να λειτουργήσει ως μηχανισμός ζήτησης για να συμπληρώσει τον νόμο του 2035. Αν και οι στόχοι είναι δεσμευτικοί, η Επιτροπή δηλώνει ότι δίνει διακριτική ευχέρεια στα κράτη μέλη για το πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι. Αναμένεται ότι οι περισσότερες θα ενσωματώσουν ευνοϊκές φορολογικές πολιτικές για τις εταιρείες, με παράδειγμα το Βέλγιο, το οποίο έχει ενισχύσει το μερίδιο των ηλεκτρικών οχημάτων στους δρόμους μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων.
Στο πλαίσιο της πρότασης, τα plug-in υβριδικά, τα οχήματα με range extenders και τα οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης θα συνυπολογίζονται στον στόχο, αλλά με τις ίδιες επιφυλάξεις. Σύμφωνα με τη μεταρρύθμιση, όλα τα συστήματα μετάδοσης κίνησης θα είναι διαθέσιμα ως μέρος του 10%, αλλά η Επιτροπή απαιτεί από τις αυτοκινητοβιομηχανίες να αντισταθμίσουν τις εκπομπές με πράσινο χάλυβα παραγωγής ΕΕ και εναλλακτικά καύσιμα. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα εξαιρεθούν από τον νόμο, όπως δήλωσε αξιωματούχος της Επιτροπής σε ενημέρωση των μέσων ενημέρωσης την Τρίτη, πριν από την παρουσίαση στο Κοινοβούλιο.
Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία
Η πρωτοβουλία για τα μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, την οποία ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο, αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο του πακέτου. Ένα μικρό ηλεκτρικό όχημα ορίζεται ως όχημα μήκους 4 μέτρων και 20 εκατοστών, το μέγεθος ενός compact αυτοκινήτου. Αυτά τα αυτοκίνητα θα έχουν τη δική τους ρυθμιστική κατηγορία στη νομοθεσία και έχουν λάβει συγκεκριμένες παραχωρήσεις, όπως επιδοτήσεις και δεσμευμένες θέσεις στάθμευσης. Οι εταιρείες που παράγουν μικρά αυτοκίνητα θα λάβουν επίσης έναν συντελεστή 1,3 στους υπολογισμούς των στόχων εκπομπών, πράγμα που σημαίνει ότι αν μια αυτοκινητοβιομηχανία πωλήσει 10 μικρά ηλεκτρικά οχήματα, θα λάβει πιστώσεις εκπομπών αξίας 13 αυτοκινήτων. Ωστόσο, η πρωτοβουλία αυτή θα ισχύει μόνο μέχρι το 2034.
Όπως και με τους εταιρικούς στόλους, οι κατασκευαστές θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις τοπικού περιεχομένου κατά την κατασκευή μικρών ηλεκτρικών οχημάτων για να λάβουν τις πιστώσεις εκπομπών. Η Γαλλία ζητούσε εδώ και καιρό να συνδεθούν τυχόν ευελιξίες γύρω από την απαγόρευση με απαιτήσεις τοπικού περιεχομένου, ένα αίτημα που υπέβαλε τον Οκτώβριο μαζί με την Ισπανία. Η συνολική αναθεώρηση αντικατοπτρίζει μια προσπάθεια ισορροπίας μεταξύ των περιβαλλοντικών στόχων και των οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, εν μέσω ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου παγκόσμιου τοπίου και της αυξανόμενης κυριαρχίας των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων.
