- Η ΕΕ αποδέχθηκε δασμούς 15% μετά από πιέσεις του προέδρου των ΗΠΑ.
- Η συμφωνία στο Τέρνμπερι θεωρείται μονόπλευρη και επώδυνη για τους εξαγωγείς.
- Οι Βρυξέλλες απέτυχαν να ενεργοποιήσουν μηχανισμούς αντιποίνων λόγω έλλειψης ομοφωνίας.
- Οι ΗΠΑ συνδέουν την ελάφρυνση δασμών με αλλαγές στην ψηφιακή νομοθεσία της ΕΕ.
- Η Ευρώπη στρέφεται σε νέους εμπορικούς εταίρους όπως η Mercosur.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ολοκληρώνει το 2025 υπό το βάρος μιας μονόπλευρης εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, μετά από έναν χρόνο συνεχών πιέσεων από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Η συμφωνία στο Τέρνμπερι, η οποία προβλέπει ανώτατο όριο δασμών 15%, σηματοδοτεί μια ιστορική υποχώρηση των Βρυξελλών, καθώς η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναγκάστηκε να αποδεχθεί τους όρους της Ουάσιγκτον για να αποφευχθεί ένας ολοκληρωτικός εμπορικός πόλεμος.
| Μήνας 2025 | Κύρια Εξέλιξη |
|---|---|
| Ιανουάριος | Ορκωμοσία Τραμπ και απειλές για δασμούς. |
| Απρίλιος | Επιβολή δασμών 20% (Liberation Day). |
| Μάιος | Η ΕΕ καταρτίζει hit list αντιποίνων 100 δισ. ευρώ. |
| Ιούλιος | Συμφωνία στο Τέρνμπερι με δασμούς 15%. |
| Νοέμβριος | Πιέσεις Lutnick για ψηφιακές παραχωρήσεις. |
| Δεκέμβριος | Νέες επιθέσεις Τραμπ κατά των «αδύναμων» ηγετών. |
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου γεωπολιτικής αβεβαιότητας, όπου η Ευρώπη κλήθηκε να ισορροπήσει ανάμεσα στην εμπορική της κυριαρχία και την εξάρτησή της από την αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει ότι η στρατηγική αυτονομία της Ένωσης δοκιμάστηκε στα όριά της, καθώς οι εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ των 27 μελών εμπόδισαν την ενεργοποίηση των αμυντικών εμπορικών μηχανισμών που είχαν θεσπιστεί τα προηγούμενα έτη.
Η επιστροφή των δασμών και η στρατηγική του «Liberation Day»
Όπως μεταδίδει το POLITICO, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του με μια επιθετική ρητορική, χαρακτηρίζοντας την ΕΕ «έκτρωμα» για το εμπόριο. Τον Απρίλιο, κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης της «Ημέρας Απελευθέρωσης» (Liberation Day) στον κήπο των ρόδων του Λευκού Οίκου, επέβαλε οριζόντιο δασμό 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Παρά τις αρχικές απειλές των Βρυξελλών για αντίποινα ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ σε προϊόντα όπως αυτοκίνητα και αεροπλάνα, η ευρωπαϊκή αντίδραση παρέμεινε σε θεωρητικό επίπεδο, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις δεν κατέληξαν σε ομοφωνία.
Η αδυναμία της ΕΕ να απαντήσει δυναμικά οδήγησε σε μια διπλωματική απομόνωση κατά τη σύνοδο της G7 τον Ιούνιο, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ πίεσε τους εταίρους του για παραχωρήσεις. Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχείρησε να ανοίξει νέα μέτωπα συνεργασίας, προωθώντας την εμπορική συμφωνία με τη Mercosur, σε μια προσπάθεια να μειώσει την υπερβολική εξάρτηση από την αμερικανική αγορά.
Προτεινόμενο Βελγικές αρχές ερεύνησαν την ευρωπαϊκή υπηρεσία εξωτερικής δράσης για απάτη
Η συμφωνία στο Τέρνμπερι και οι ευρωπαϊκές υποχωρήσεις
Η κορύφωση του δράματος σημειώθηκε τον Ιούλιο στο γκολφ resort του Τραμπ στη Σκωτία. Εκεί, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συνυπέγραψε μια συμφωνία που καθορίζει βασικό δασμό 15% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, έναν αριθμό σημαντικά υψηλότερο από τις αρχικές προσδοκίες των Βρυξελλών. Η συμφωνία αυτή χαρακτηρίστηκε ως «βαριά θυσία», καθώς η ΕΕ φάνηκε να θυσιάζει τη δέσμευσή της στο βασισμένο σε κανόνες εμπόριο με αντάλλαγμα την αβέβαιη υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία, την ώρα που οι σύμμαχοι της Ουκρανίας ανησυχούν για τις προθέσεις της Ουάσιγκτον.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αποδοχή αυτών των όρων δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο για τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί περαιτέρω πιέσεις, ειδικά μετά τις απειλές της Ουάσιγκτον για αντίποινα κατά ευρωπαϊκών κολοσσών, όπως οι SAP, Siemens και Spotify, ως απάντηση στους ψηφιακούς κανόνες της ΕΕ.
Πιέσεις σε φάρμακα και ψηφιακή νομοθεσία
Το φθινόπωρο του 2025, η ένταση μεταφέρθηκε στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας. Η προσπάθεια του Τραμπ να επαναφέρει την παραγωγή φαρμάκων στο αμερικανικό έδαφος έπληξε καίρια τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, με τα λόμπι των φαρμακοβιομηχανιών να πιέζουν για άμεσες διμερείς συμφωνίες. Παράλληλα, ο Αμερικανός Υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ, συνέδεσε την ελάφρυνση των δασμών στον χάλυβα με την αναθεώρηση των ψηφιακών κανόνων της ΕΕ, μια κίνηση που η Τερέζα Ριμπέρα χαρακτήρισε ανοιχτά ως «εκβιασμό» στις εμπορικές συνομιλίες.
Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή οικονομία
Το έτος κλείνει με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να επαναλαμβάνει τις επιθέσεις του, χαρακτηρίζοντας τους Ευρωπαίους ηγέτες «αδύναμους». Η ΕΕ βρίσκεται πλέον σε μια φάση εσωτερικής αναδιοργάνωσης, προσπαθώντας να παρουσιάσει τις μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας ως δική της πρωτοβουλία, ενώ στην πραγματικότητα επιχειρεί να κατευνάσει τις αμερικανικές ανησυχίες. Οι οικονομικές συνέπειες της συμφωνίας του Τέρνμπερι θα χρειαστούν χρόνια για να εκδηλωθούν πλήρως, όμως η στρατηγική ταπείνωση της Ευρώπης θεωρείται ήδη δεδομένη από τους αναλυτές.
Οδηγός για Ευρωπαίους Εξαγωγείς
- Παρακολουθήστε τις ανακοινώσεις της Κομισιόν για τις νέες ποσοστώσεις δασμών 15%.
- Εξετάστε τη διαφοροποίηση των αγορών σας προς την περιοχή της Mercosur και της Ασίας.
- Ενημερωθείτε για πιθανές εξαιρέσεις σε κρίσιμους κλάδους όπως η φαρμακοβιομηχανία.
- Προσαρμόστε την τιμολογιακή σας πολιτική βάσει των νέων δεδομένων στις διατλαντικές μεταφορές.
