- Η σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλες θα κρίνει τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
- Ο πρόεδρος Τραμπ ασκεί πιέσεις για την απόρριψη της χρήσης παγωμένων ρωσικών assets.
- Το Βέλγιο αντιτίθεται, φοβούμενο νομικές ευθύνες, ενώ η Ουκρανία αντιμετωπίζει έλλειμμα 71,7 δισ. ευρώ.
- Η αποτυχία συμφωνίας θα ζημιώσει την αξιοπιστία της ΕΕ και θα ενισχύσει τη Ρωσία.
- Εξετάζονται εναλλακτικές, όπως η ειδική πλειοψηφία ή διμερή δάνεια, με κίνδυνο διάσπασης του μπλοκ.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται στις Βρυξέλλες την Πέμπτη για να συζητήσουν την κρίσιμη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, μια απόφαση που λαμβάνεται υπό τεράστια και πρωτοφανή πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η διαφωνία για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την ανοικοδόμηση της χώρας αποκαλύπτει μια βαθύτερη διαίρεση στην ήπειρο, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να φέρεται να επιδιώκει να διχάσει το μπλοκ.
Η επικείμενη σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου, αναμένεται να αποτελέσει ένα κρίσιμο τεστ για την ενότητα του μπλοκ, καθώς οι ηγέτες καλούνται να λάβουν αποφάσεις για την επείγουσα χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Η συζήτηση επικεντρώνεται στην αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, μια κίνηση που, πέρα από τις οικονομικές της διαστάσεις, έχει λάβει πλέον και έντονα γεωπολιτικά χαρακτηριστικά, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκούν παρασκηνιακές πιέσεις.
Οι πιέσεις του προέδρου Τραμπ και η διχόνοια στην ΕΕ
Αυτό που αρχικά φαινόταν ως ένα πρόβλημα με την αντίσταση του Βελγίου στη χρήση των 210 δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγωμένα ρωσικά assets, έχει πλέον μετατραπεί σε μια ευρύτερη διαμάχη που επηρεάζεται από την παρέμβαση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Αξιωματούχοι της ΕΕ, οι οποίοι μίλησαν στο POLITICO, ανέφεραν ότι η κυβέρνηση Τραμπ πιέζει ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να απορρίψουν το σχέδιο, παρακάμπτοντας τις Βρυξέλλες και επικοινωνώντας απευθείας με τις πρωτεύουσες. Η πρακτική αυτή έχει οδηγήσει χώρες όπως η Ιταλία, η Βουλγαρία, η Μάλτα και η Τσεχία να ενταχθούν στην ομάδα των διαφωνούντων, εντείνοντας τις εσωτερικές τριβές, εν μέσω αμερικανικών αντιπροτάσεων.
Το Βέλγιο και τα παγωμένα ρωσικά assets
Η αρχική αντίθεση του Βελγίου, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών assets στην Ευρώπη, βασίζεται στην ανάγκη προστασίας των φορολογουμένων του από πιθανές νομικές ευθύνες σε περίπτωση που τα χρήματα χρειαστεί να επιστραφούν. Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, η στήριξη του οποίου είναι ζωτικής σημασίας, έχει ζητήσει επιπλέον χρηματικό απόθεμα ασφαλείας για την Euroclear, την εταιρεία στην οποία βρίσκονται τα assets. Οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις πιο επιδραστικές πρωτεύουσες έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα, ωστόσο οι πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας επιδεινώθηκαν ακόμη και μέχρι την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου, όπως δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος.
Οι επιπτώσεις για την Ουκρανία και η διεθνής θέση της ΕΕ
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει ένα τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα 71,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για το επόμενο έτος, και η καθυστέρηση στη χρηματοδότηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, πλήττοντας το ηθικό και την αμυντική της ικανότητα, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας. Ο Γερμανός Καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, δήλωσε ότι η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας θα «ζημίωνε σοβαρά την ΕΕ για χρόνια», στέλνοντας ένα μήνυμα αδυναμίας στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και στην κυβέρνηση Τραμπ. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αν και επιθυμεί τη χρήση των ρωσικών assets, δήλωσε ότι δεν τον ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίο θα λάβει η χώρα του τα απαραίτητα κεφάλαια, αρκεί να τα λάβει.
Νομικοί και πολιτικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αδυναμία της ΕΕ να λάβει μια ενιαία απόφαση σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα υπονομεύει την αξιοπιστία της ως παγκόσμιου παίκτη και ενισχύει τις φωνές των ευρωσκεπτικιστών εντός του μπλοκ. Η χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω δανείου βασισμένου στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία φαίνεται «όλο και πιο δύσκολη» σύμφωνα με διπλωμάτες. Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ηγέτης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, εξέφρασε την ανησυχία του την Τρίτη, δηλώνοντας ότι «οι ΗΠΑ προφανώς δεν είναι πλέον ο ηγέτης του ελεύθερου κόσμου», καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αποστασιοποιείται από τους Ευρωπαίους συμμάχους.
Η επόμενη μέρα και οι εναλλακτικές λύσεις
Εν μέσω των αδιεξόδων, αξιωματούχοι της ΕΕ εξετάζουν την «πυρηνική επιλογή» της επιβολής του δανείου αποζημιώσεων μέσω ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία, παρακάμπτοντας τις αντιρρήσεις ορισμένων χωρών. Ωστόσο, αυτή η κίνηση θα μπορούσε να διαρρήξει περαιτέρω ένα ήδη κατακερματισμένο μπλοκ, οδηγώντας σε μια πραγματική κρίση. Μια άλλη εναλλακτική είναι η προσφορά περιορισμένων διμερών δανείων από ορισμένες χώρες, κάτι που εντάσσεται σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Η Λετονή πρωθυπουργός, Έβικα Σιλίνια, τόνισε τη σημασία της επίδειξης δύναμης από την ΕΕ, προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι «για το Βέλγιο, δεν εύχομαι να γίνει η δεύτερη Ουγγαρία», υπογραμμίζοντας τους κινδύνους της απομόνωσης, ειδικά μετά την άρνηση της Ουγγαρίας να στηρίξει την έκδοση ευρωομολόγων.
