- Εσθονός πρωθυπουργός καλεί την ΕΕ να συμφωνήσει για τα ρωσικά assets.
- Στόχος η διάψευση των ισχυρισμών του νυν προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για «αδύναμη» Ευρώπη.
- Κρίσιμη σύνοδος κορυφής της ΕΕ αυτή την Πέμπτη για δάνειο €210 δισ. στην Ουκρανία.
- Το Βέλγιο αντιτίθεται στο σχέδιο λόγω φόβων ευθύνης και ρωσικών αντιποίνων.
- Η Ουκρανία αντιμετωπίζει έλλειμμα $71.7 δισ. το 2026 και κινδυνεύει να ξεμείνει από μετρητά.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν την ευκαιρία να αντικρούσουν τους ισχυρισμούς του νυν προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, περί «αδύναμης» Ευρώπης, οριστικοποιώντας μια συμφωνία για την απελευθέρωση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία, δήλωσε ο Εσθονός πρωθυπουργός Κρίστεν Μιχάλ στο POLITICO την Τρίτη. Η κρίσιμη σύνοδος κορυφής της ΕΕ αυτή την Πέμπτη θα καθορίσει την τύχη ενός δανείου 210 δισ. ευρώ, που θα στηρίξει το Κίεβο το οποίο αντιμετωπίζει έλλειμμα προϋπολογισμού 71,7 δισ. δολαρίων το επόμενο έτος.
Η συζήτηση για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων δεν είναι νέα, αλλά η πρόσφατη δήλωση του νυν προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ότι η Ευρώπη είναι μια «αποσυντιθέμενη ομάδα εθνών» και «αδύναμη», έχει προσδώσει νέα επείγουσα διάσταση στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντεινόμενων πιέσεων για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων για την οικονομική στήριξη του Κιέβου, καθώς η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σημαντικό χρηματοδοτικό κενό εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου.
Η κρίσιμη σύνοδος κορυφής και η απάντηση στον Τραμπ
Ο Εσθονός πρωθυπουργός Κρίστεν Μιχάλ τόνισε την Τρίτη, ενόψει της συνόδου κορυφής των ηγετών οκτώ χωρών της πρώτης γραμμής της ΕΕ στο Ελσίνκι, ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν την «απόλυτη» ευκαιρία να διορθώσουν την εικόνα που έχει δημιουργήσει ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Η επικείμενη σύνοδος κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη είναι κρίσιμη, καθώς θα καθορίσει την τύχη του σχεδίου για την παροχή ενός δανείου 210 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα υποστηριχθεί από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, με σκοπό να διατηρηθεί η Ουκρανία σε λειτουργία. «Η Ευρώπη μπορεί να δράσει μαζί, έχουμε τα κεφάλαια για να υποστηρίξουμε την Ουκρανία για πολλά χρόνια, και αυτά τα κεφάλαια προέρχονται από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία — αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό μήνυμα», δήλωσε ο Μιχάλ. Πρόσθεσε ότι η επίτευξη συμφωνίας αυτή την εβδομάδα θα αποδείξει ότι η ΕΕ είναι ένας «ισχυρός εταίρος», κάτι που είναι προτιμότερο από έναν «αδύναμο εταίρο».
Τα εμπόδια και οι αντιδράσεις
Οι δηλώσεις του Μιχάλ υπογραμμίζουν το υψηλό διακύβευμα καθώς οι 27 ηγέτες του μπλοκ συναντώνται αυτή την εβδομάδα. Η χρηματοδότηση της Ουκρανίας από ρωσικά assets αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια, με το Βέλγιο να αποτελεί την κύρια χώρα που αντιτίθεται σε μια συμφωνία. Η χώρα που φιλοξενεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στεγάζει επίσης την Euroclear, το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που διακρατεί τα περισσότερα από τα ρωσικά αποθεματικά του μπλοκ, και έχει ζητήσει επανειλημμένα αλλαγές στη συμφωνία λόγω φόβων για πιθανές νομικές ευθύνες, εάν η Μόσχα διεκδικήσει πίσω αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης των απεσταλμένων της ΕΕ το βράδυ της Δευτέρας, το Βέλγιο απέρριψε ξανά τις τελευταίες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποστηρίζοντας ότι δεν παρείχαν επαρκείς διασφαλίσεις. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι οι φόβοι για ρωσικά αντίποινα, όπως προειδοποίησε και ο Ρώσος τραπεζίτης Αντρέι Κόστιν για «μισό αιώνα δικαστικών αγώνων», είναι ένα πραγματικό ζήτημα που απασχολεί τις χώρες μέλη. Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν επανειλημμένα παροτρύνει το Βέλγιο να υποχωρήσει, υποστηρίζοντας ότι εναλλακτικές επιλογές, όπως η έκδοση κοινού χρέους, θα ήταν ακόμη πιο δύσκολο να επιτευχθούν, καθώς θα απαιτούσαν ομοφωνία και από τα 27 κράτη μέλη, κάτι που θα μπορούσε να μπλοκαριστεί από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος είναι σκεπτικιστής ως προς τη στήριξη της Ουκρανίας.
Ο αντίκτυπος στην Ουκρανία και οι προειδοποιήσεις
Πέρα από τον αντίκτυπο στις γραμμές του μετώπου, η ανησυχία είναι ότι μια αποτυχία συμφωνίας θα αποδυναμώσει τη θέση της Ουκρανίας στις εν εξελίξει ειρηνευτικές συνομιλίες. Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι η ΕΕ θα «υποστεί σοβαρές ζημιές για χρόνια» εάν το μπλοκ αποτύχει να οριστικοποιήσει μια συμφωνία. Στη σύνοδο κορυφής των κρατών της πρώτης γραμμής στο Ελσίνκι την Τρίτη, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στο POLITICO ότι το Βέλγιο πρέπει να δείξει «ενότητα μαζί μας», ενώ ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα ζήτησε «πολιτική καλή θέληση από την πλευρά του Βελγίου». Ο Μιχάλ υιοθέτησε έναν πιο εποικοδομητικό τόνο, αναγνωρίζοντας ότι «υπάρχουν λογικές ερωτήσεις και λογικές λεπτομέρειες που ζητάει το Βέλγιο», αλλά τόνισε την ανάγκη η Ευρώπη να ανταποκριθεί στην περίσταση και να στείλει ένα μήνυμα ότι «μπορούμε επίσης να είμαστε σκληροί σε θέματα ασφάλειας». Εν τω μεταξύ, ο Εσθονός πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι, εκτός εάν η Ρωσία λογοδοτήσει μετά από μια ειρηνευτική συμφωνία, αυτό θα ενθαρρύνει περαιτέρω τον ρωσικό ρεβανσισμό σε όλη την Ευρώπη, στέλνοντας το μήνυμα ότι «είναι εντάξει να χρησιμοποιείται βία για την αλλαγή συνόρων».
Η επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή ενότητα
Η πίεση προς το Βέλγιο και τα άλλα κράτη μέλη είναι τεράστια, καθώς η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας θα έχει άμεσες και σοβαρές συνέπειες για την Ουκρανία, η οποία κινδυνεύει να ξεμείνει από μετρητά μέχρι την άνοιξη του 2026. Η Κύπρος, η οποία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2026, έχει ήδη διαμηνύσει ότι οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα φύγουν για Χριστούγεννα χωρίς συμφωνία. Η έκβαση της συνόδου κορυφής αυτής της εβδομάδας θα αποτελέσει ένα κρίσιμο τεστ για την ενότητα και την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στις προκλήσεις που θέτει η ρωσική επιθετικότητα και οι γεωπολιτικές αλλαγές. Η ικανότητα της ΕΕ να δράσει συλλογικά και αποτελεσματικά σε αυτό το ζήτημα θα καθορίσει όχι μόνο την πορεία της Ουκρανίας αλλά και την εικόνα της Ευρώπης στην παγκόσμια σκηνή.
