- Η ΕΕ συμφώνησε σε νέους κανόνες κατά της παιδικής κακοποίησης online.
- Δεν θα υπάρχει υποχρεωτικός έλεγχος μηνυμάτων ("Chat Control").
- Οι εφαρμογές θα αποφασίζουν εθελοντικά για τη σάρωση περιεχομένου.
- Υπάρχουν αντιδράσεις από ακτιβιστές ιδιωτικότητας και ομάδες παιδικών δικαιωμάτων.
- Η τελική ψήφιση του νόμου αναμένεται έως τον Απρίλιο του 2026.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατέληξαν την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025 σε μια συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για νέους κανόνες προστασίας των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση στο διαδίκτυο. Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε στις Βρυξέλλες, αποκλείει τον υποχρεωτικό έλεγχο μηνυμάτων σε εφαρμογές όπως το Signal και το WhatsApp, ένα σημείο διαφωνίας που είχε παγώσει τις διαπραγματεύσεις για χρόνια.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας πολυετούς και έντονης διαμάχης μεταξύ ομάδων προάσπισης της ιδιωτικότητας, ακόμη και προσωπικοτήτων όπως ο Έλον Μασκ, και φορέων επιβολής του νόμου και οργανώσεων για τα δικαιώματα των παιδιών. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για προστασία των ανηλίκων από τη διαδικτυακή κακοποίηση και της διασφάλισης του απορρήτου των επικοινωνιών, με την πρόταση για «Chat Control» να αποτελεί το επίκεντρο της αντιπαράθεσης.
Η συμφωνία που ξεμπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως μεταδίδει το POLITICO, κατέληξαν την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025 σε μια κοινή θέση των κρατών μελών, ξεμπλοκάροντας τις συνομιλίες για το σχέδιο νόμου που στοχεύει στην καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο. Η συμφωνία αυτή, η οποία επετεύχθη μετά από διαπραγματεύσεις που οδήγησαν Δανοί διπλωμάτες στο Συμβούλιο της ΕΕ, αποφεύγει την αμφιλεγόμενη ρήτρα για «υποχρεωτική σάρωση» (mandatory scanning) μηνυμάτων.
Η αρχική πρόταση, γνωστή ως «Chat Control», θα ανάγκαζε εφαρμογές όπως το Signal και το WhatsApp να σαρώνουν τις υπηρεσίες τους για παράνομο περιεχόμενο. Ωστόσο, η ιδέα αυτή αντιμετώπισε σθεναρή αντίσταση από ακτιβιστές ιδιωτικότητας, οι οποίοι υποστήριξαν ότι θα άνοιγε την πόρτα σε κρατική παρακολούθηση, καθώς και από εφαρμογές κρυπτογραφημένων μηνυμάτων από άκρο σε άκρο, με το Signal να απειλεί ακόμη και με αποχώρηση από την Ευρώπη.
Οι όροι του συμβιβασμού και οι αντιδράσεις
Ο συμβιβασμός που εγκρίθηκε από τους πρέσβεις της ΕΕ την Τετάρτη επιτρέπει στις εταιρείες να αποφασίζουν οικειοθελώς εάν θα σαρώνουν τις υπηρεσίες τους για υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM) και grooming. Αυτό αποτελεί την τρέχουσα κατάσταση, η οποία ισχύει υπό μια προσωρινή νομική εξαίρεση που λήγει τον Απρίλιο του 2026. Η συμφωνία, αν και θεωρείται βήμα προς την αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης στο διαδίκτυο, δεν ικανοποιεί πλήρως καμία από τις δύο πλευρές.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η συνεχιζόμενη ένταση μεταξύ της προστασίας της ιδιωτικότητας και της ασφάλειας των παιδιών. Ο Andy Yen, CEO της Proton, δήλωσε ότι είναι «ζωτικής σημασίας να παραμείνουμε όλοι σε επαγρύπνηση» έναντι προσπαθειών εισαγωγής υποχρεωτικής σάρωσης «από την πίσω πόρτα». Η Ella Jakubowska, επικεφαλής πολιτικής στην ομάδα ψηφιακών δικαιωμάτων EDRi, τόνισε ότι «υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να διορθωθούν στο κείμενο του Συμβουλίου», ενώ η ECLAG, μια συμμαχία ομάδων για τα δικαιώματα των παιδιών, εξέφρασε την «ανησυχία της για την απουσία εντολών υποχρεωτικού εντοπισμού» στον συμβιβασμό του Συμβουλίου.
Οι υποχρεώσεις των πλατφορμών και η επόμενη μέρα
Ο προτεινόμενος νόμος, ο οποίος αναμένεται να ψηφιστεί έως την προθεσμία του Απριλίου 2026, θα επιτρέπει στις διαδικτυακές εφαρμογές μηνυμάτων να σαρώνουν το περιεχόμενο για να σταματήσουν τη διάδοση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM) και grooming. Παράλληλα, επιβάλλει νέες υποχρεώσεις στις πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεωτικών εκτιμήσεων κινδύνου. Αυτό επηρεάζει σημαντικά τις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου και κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες θα πρέπει να ενισχύσουν τους μηχανισμούς τους για την ανίχνευση και την αφαίρεση παράνομου περιεχομένου.
Οι αλλαγές αυτές έρχονται σε μια περίοδο όπου οι κανόνες απορρήτου και η ψηφιακή μεταρρύθμιση βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων στις Βρυξέλλες, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να έχει ήδη διαμορφώσει τη θέση του για τον νόμο από το 2023. Η συμφωνία αυτή είναι κρίσιμη, καθώς η προθεσμία του Απριλίου για τη λήξη της προσωρινής νομοθεσίας που επιτρέπει στις εφαρμογές να σαρώνουν για CSAM είναι ασφυκτική.
Τι αναμένεται στη συνέχεια
Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για το Συμβούλιο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ένα τελικό κείμενο. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Κοινοβουλίου, ο Ισπανός ευρωβουλευτής Javier Zarzalejos, δήλωσε σε βίντεο που αναρτήθηκε στο X ότι οι διαπραγματεύσεις είναι «επείγουσες». Η Κύπρος θα αναλάβει την ηγεσία των διαπραγματεύσεων εκ μέρους του Συμβουλίου από τον Ιανουάριο του 2026, με Κύπριο αξιωματούχο να δηλώνει ότι είναι «σε πλήρη επίγνωση της προθεσμίας του Απριλίου».
Η τελική μορφή του νόμου θα καθορίσει το πλαίσιο προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο για τα επόμενα χρόνια, προσπαθώντας να βρει μια δύσκολη ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας και της διατήρησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ιδιωτικότητα.
Πώς να προστατεύσετε τα παιδιά online
- Ενημερώστε τα παιδιά για τους κινδύνους στο διαδίκτυο και τη σημασία της ασφαλούς χρήσης.
- Χρησιμοποιήστε ρυθμίσεις γονικού ελέγχου και φίλτρα περιεχομένου στις συσκευές και τις εφαρμογές.
- Ελέγχετε τακτικά τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα παιδιά και τις ρυθμίσεις απορρήτου τους.
- Ενθαρρύνετε ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά για τυχόν ανησυχητικές online εμπειρίες.
- Μάθετε για τους τρόπους αναφοράς παράνομου περιεχομένου στις αρμόδιες αρχές.
