- Οκτώ χώρες της ανατολικής πτέρυγας της ΕΕ ζητούν άμεση επιτάχυνση των αμυντικών σχεδίων κατά της Ρωσίας.
- Τα σχέδια «Eastern Flank Watch» και «European Drone Defence Initiative» αντιμετωπίζουν αντίθεση από Γαλλία, Γερμανία και Ουγγαρία.
- Η κρίσιμη σύνοδος κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη θα καθορίσει την τύχη των αμυντικών πρωτοβουλιών.
- Υπάρχει διχόνοια μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με το σχέδιο δανείου 210 δισ. ευρώ για την Ουκρανία από παγωμένα ρωσικά assets.
- Η Βουλγαρία έδειξε ενότητα στην άμυνα, αλλά εξέφρασε αντίθεση στη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Οκτώ χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή με τη Ρωσία ζήτησαν την Τρίτη από τις Βρυξέλλες να επιταχύνουν τις επερχόμενες πρωτοβουλίες τους για την αντιμετώπιση drones και την άμυνα των συνόρων. Η έκκληση για «άμεση προτεραιότητα» στα έργα «Eastern Flank Watch» και «European Drone Defence Initiative» έρχεται ενόψει μιας κρίσιμης συνόδου κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη, η οποία θα μπορούσε να καθορίσει την τύχη τους, παρά την συνεχιζόμενη αντίθεση από χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ουγγαρία.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των αυξανόμενων ανησυχιών για την ασφάλεια στην Ευρώπη και την επιτακτική ανάγκη για ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας του μπλοκ. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταστήσει την ΕΕ έτοιμη για πόλεμο με τη Ρωσία έως το 2030, ένα σχέδιο που έχει συναντήσει εμπόδια λόγω των διαφορετικών προσεγγίσεων των κρατών μελών.
Οι προτάσεις για την άμυνα και η ρωσική απειλή
Οι οκτώ χώρες της ανατολικής πτέρυγας της ΕΕ – η Φινλανδία, η Σουηδία, η Πολωνία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία – συναντήθηκαν την Τρίτη στο Ελσίνκι, με τον Φινλανδό πρωθυπουργό, Πέτερι Όρπο, να τονίζει ότι «η Ρωσία παραμένει απειλή για την Ευρώπη σήμερα, αύριο και στο εγγύς μέλλον». Η συνάντηση είχε ως στόχο να πιέσει τις Βρυξέλλες για την «άμεση προτεραιοποίηση» δύο εμβληματικών έργων: του «Eastern Flank Watch» και της «European Drone Defence Initiative». Αυτά τα σχέδια προτάθηκαν για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο, ως μέρος του οδικού χάρτη της για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας.
Οι χώρες που συμμετείχαν στη σύνοδο της Τρίτης συμφώνησαν επίσης ότι τα εμβληματικά έργα θα πρέπει ιδανικά να χρηματοδοτήσουν ικανότητες χερσαίων μαχών, αεροπορική άμυνα και άμυνα drones, προσπάθειες προστασίας των συνόρων και διευκόλυνση της στρατιωτικής κινητικότητας σε ολόκληρο το μπλοκ. Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε μετά τη σύνοδο ότι «έχουμε πολύ απαιτητικές γειτονικές χώρες και κατανοούμε ο ένας τον άλλον πραγματικά, πραγματικά τέλεια… Αυτό σημαίνει ότι είναι αρκετά εύκολο για όλους μας να συνεργαστούμε».
Οι αντιδράσεις και η αμφισβήτηση
Ωστόσο, τα σχέδια αυτά αντιμετωπίζουν σημαντική αντίσταση. Χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ουγγαρία έχουν εκφράσει επιφυλάξεις, θεωρώντας τις πρωτοβουλίες ως πιθανή απόπειρα των Βρυξελλών να αποκτήσουν περισσότερη εξουσία. Ένας Γάλλος αξιωματούχος του Ελιζέ δήλωσε την Τρίτη ότι «οι συζητήσεις για εμβληματικά αμυντικά έργα δεν έχουν προγραμματιστεί» στην επικείμενη σύνοδο της Πέμπτης, υποδεικνύοντας ότι οι χώρες «οργανώνονται διακυβερνητικά και μέσω της διαδικασίας του ΝΑΤΟ». Οι ηγέτες της ΕΕ απέτυχαν να εγκρίνουν τις πρωτοβουλίες στην προηγούμενη σύνοδο κορυφής τον Οκτώβριο και, σύμφωνα με προσχέδια συμπερασμάτων της συνόδου της 16ης Δεκεμβρίου που είδε το POLITICO, δεν έχουν δείξει πρόθεση να αλλάξουν τη στάση τους.
Προτεινόμενο Νομικές γνώμες αντικρούουν τους ισχυρισμούς του Βελγίου για αποζημιώσεις από ρωσικά assets
Η διχόνοια στα παγωμένα ρωσικά assets
Πέρα από τα αμυντικά σχέδια, η ενότητα των χωρών της ανατολικής πτέρυγας επισκιάστηκε κάπως από μια ανωμαλία στην ομάδα. Την περασμένη εβδομάδα, η Βουλγαρία υπέγραψε επιστολή, μαζί με τη Μάλτα και την Ιταλία, εκφράζοντας την αντίθεσή της στο σχέδιο της ΕΕ για την αποδέσμευση δανείου 210 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία, αντλώντας από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Αυτή η πρόταση είναι πιθανό να καθοριστεί στη συνάντηση των 27 χωρών του μπλοκ την Πέμπτη. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η χρήση των παγωμένων assets εγείρει σοβαρά νομικά και οικονομικά ερωτήματα, με αρκετές χώρες να εκφράζουν ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο διεθνές δίκαιο και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Στην κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση των ηγετών της πρώτης γραμμής την Τρίτη, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Ρόζεν Ζελιάζκοφ, παρέμεινε σιωπηλός καθώς οι ομόλογοί του εξέφραζαν την υποστήριξή τους στο σχέδιο των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, άλλοι υποβάθμισαν αυτή τη διαίρεση, με την πρωθυπουργό της Λετονίας, Έβικα Σιλίνια, να δηλώνει ότι «δεν είμαι απογοητευμένη γιατί η Βουλγαρία εσωτερικά βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη πολιτική κατάσταση», αναφερόμενη στην παραίτηση του Ζελιάζκοφ την περασμένη εβδομάδα εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησής του.
Η επόμενη μέρα της Συνόδου Κορυφής
Οι πρωτοβουλίες για την άμυνα απαιτούν την έγκριση των ηγετών της ΕΕ προτού μπορέσουν να ξεκινήσουν στις αρχές του επόμενου έτους. Η επικείμενη σύνοδος κορυφής της Πέμπτης είναι κρίσιμη για την έκβαση αυτών των σχεδίων, καθώς και για την απόφαση σχετικά με τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας από τα παγωμένα ρωσικά assets. Η Κύπρος, η οποία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2026, έχει διαμηνύσει ότι οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα φύγουν για Χριστούγεννα χωρίς συμφωνία για την Ουκρανία. Η έκβαση αυτών των συζητήσεων θα καθορίσει όχι μόνο την αμυντική στρατηγική της ΕΕ αλλά και την ενότητα και την αποφασιστικότητα του μπλοκ απέναντι στις γεωπολιτικές προκλήσεις.
