ΕΕ-Mercosur: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο “παγώνει” τη συμφωνία μέχρι το 2028

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απειλεί να καθυστερήσει την επικύρωση της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Mercosur μέχρι το 2028, ζητώντας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) να εκδώσει γνωμοδότηση για τη συμβατότητά της με τις ιδρυτικές συνθήκες της Ένωσης. Αυτή η κίνηση, που υποστηρίζεται από περισσότερους από 140 ευρωβουλευτές, θα μπορούσε να οδηγήσει σε νομική αναθεώρηση διάρκειας 18-24 μηνών, βάζοντας στον «πάγο» την πολυαναμενόμενη συμφωνία.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς και οριακής πορείας προς την υπογραφή της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Mercosur, η οποία αντιμετωπίζει σημαντικές αντιδράσεις και διαιρέσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόθεση των ευρωβουλευτών να ζητήσουν την παρέμβαση του Δικαστηρίου της ΕΕ υπογραμμίζει τις βαθιές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις της συμφωνίας, ιδίως στον αγροτικό τομέα και τα περιβαλλοντικά πρότυπα.

Η νέα καθυστέρηση και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Παρά τις προσπάθειες να ξεπεραστούν οι διαιρέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ και να υπογραφεί η συμφωνία με τη Mercosur αυτή την εβδομάδα, ένα σημαντικό εμπόδιο αναμένεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπερασπιστές της συμφωνίας θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μια προσπάθεια να «παγώσει» η επικύρωσή της, καθώς περισσότεροι από 140 ευρωβουλευτές που αντιτίθενται στη Mercosur επιδιώκουν να παραπέμψουν το κείμενο στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ). Ζητούν γνωμοδότηση σχετικά με το αν το κείμενο συμμορφώνεται με τις ιδρυτικές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ θα μπορούσε να χρειαστεί έως και δύο χρόνια για να εκδώσει απόφαση.

Η ομάδα των ευρωβουλευτών, που ανήκουν σε κεντρώες πολιτικές οικογένειες, από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έως τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες, τους Φιλελεύθερους του Renew, τους Πράσινους και την Αριστερά, θεωρεί ότι οι υφιστάμενες διασφαλίσεις δεν είναι επαρκείς. Όπως αναφέρει το POLITICO, η Μανόν Ομπρί, συμπρόεδρος της ομάδας της Αριστεράς, δήλωσε ότι «θέλουμε να καθυστερήσουμε τη διαδικασία υιοθέτησης της Mercosur όσο το δυνατόν περισσότερο».

Οι διασφαλίσεις για τους Ευρωπαίους αγρότες

Νωρίτερα την Τρίτη, οι Ευρωπαίοι νομοθέτες ενέκριναν με ευρεία πλειοψηφία πρόσθετα μέτρα διασφάλισης για την προστασία των Ευρωπαίων αγροτών, σε περίπτωση που οι τοπικές αγορές αποσταθεροποιηθούν από την εισροή φθηνότερων αγροτικών προϊόντων από τα κράτη μέλη της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη). Από τους 662 παρόντες νομοθέτες, 431 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ, 161 κατά και 70 απείχαν. Η ψηφοφορία αυτή αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη, καθώς ανοίγει τον δρόμο για κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη, όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ.

Ο Γκάμπριελ Μάτο, ο επικεφαλής νομοθέτης για το θέμα, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου μετά την ψηφοφορία ότι «το Κοινοβούλιο έδειξε ότι είναι δυνατόν να προχωρήσουμε υπεύθυνα στην εμπορική πολιτική χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τους αγρότες μας». Ο Μάτο, Ισπανός Χριστιανοδημοκράτης, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι συν-νομοθέτες της ΕΕ θα μπορέσουν να προχωρήσουν γρήγορα σε έναν «κεραυνό» διοργανικών συνομιλιών το απόγευμα της Τετάρτης.

Η δικαστική οδός και οι επιπτώσεις στην υπογραφή

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους υποστηρικτές της συμφωνίας είναι η πιθανότητα η νομική αναθεώρηση να «σκοτώσει» τη συμφωνία, όπως προειδοποίησε Γερμανός κυβερνητικός αξιωματούχος. Ο Μπερντ Λάνγκε, πρόεδρος της επιτροπής εμπορίου του Κοινοβουλίου, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «αν δεν υπάρξει υπογραφή στις 20 Δεκεμβρίου, αυτή η συμφωνία είναι νεκρή». Η Γαλλία, μάλιστα, είχε ζητήσει την αναβολή της ψηφοφορίας για τη συμφωνία, εντείνοντας τις πιέσεις.

Εάν εγκριθεί η νομική αναθεώρηση, το Κοινοβούλιο δεν θα μπορεί να ψηφίσει για την ίδια τη συμφωνία μέχρι το ΔΕΕ να εκδώσει τη γνωμοδότησή του. Αυτό θα διαρκούσε συνήθως μεταξύ 18 και 24 μηνών. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να καθυστερήσει μια τελική συμφωνία Mercosur μέχρι το καλοκαίρι του 2027, ή ακόμα και το 2028. Το δικαστήριο «μπορεί, με δική του πρωτοβουλία, να προσαρμόσει τον ρυθμό των διαδικασιών όπου η θεσμική ή πολιτική αναγκαιότητα καθιστά μια έγκαιρη απάντηση ιδιαίτερα σημαντική», ανέφερε η υπηρεσία Τύπου του δικαστηρίου. Αυτό θα έδινε τουλάχιστον χρόνο στην Επιτροπή να προτείνει νέους τρόπους για τη διασφάλιση της αμοιβαιότητας, ίσων δεσμεύσεων για το κλίμα και περαιτέρω τρόπους προστασίας των αγροτών, σύμφωνα με τον Γάλλο φιλελεύθερο ευρωβουλευτή Ζερεμί Ντεσερλ.

Η επόμενη μέρα για τη συμφωνία Mercosur

Μόλις υπάρξει συμφωνία για το μέσο διασφάλισης, μια ψηφοφορία για τη συνολική συμφωνία από τους πρέσβεις της ΕΕ έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες. Κρίσιμο εδώ θα είναι εάν οι διασφαλίσεις – η ταχεία δράση της Επιτροπής για την προστασία των Ευρωπαίων αγροτών σε περίπτωση αιφνίδιας εισροής βοείου κρέατος, πουλερικών ή άλλων εισαγωγών τροφίμων από χώρες της Mercosur – είναι αρκετές για να ξεπεράσουν τις αμφιβολίες στη Γαλλία και την Ιταλία. Μόνο τότε η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα μπορέσει να πετάξει στη Βραζιλία το Σάββατο για να υπογράψει επιτέλους τη μακροχρόνια αναμενόμενη εμπορική συμφωνία.

Η Γερμανία, η οποία ηγείται του στρατοπέδου υπέρ της Mercosur στην ΕΕ, προειδοποιεί ότι μια άλλη καθυστέρηση θα «σκοτώσει» τη συμφωνία. «Εάν δεν υπάρχει δυνατότητα συμφωνίας αυτή την εβδομάδα, τότε πιθανότατα θα είναι νεκρή. Βλέπουμε ότι η συμφωνία αρχίζει ήδη να ξετυλίγεται», προειδοποίησε Γερμανός κυβερνητικός αξιωματούχος, ο οποίος είπε ότι η πρόσκληση των αντιφρονούντων στο Κοινοβούλιο να παραπέμψουν το φάκελο στο ΔΕΕ θα μπορούσε να «κλωτσήσει το τενεκεδάκι πιο κάτω στο δρόμο».