- Η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο πριν την υπογραφή της.
- Αντιδράσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κράτη μέλη απειλούν την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
- Η προστασία των ευρωπαϊκών αγροτικών αγορών αποτελεί βασική προϋπόθεση για την έγκριση.
- Οριακές ψηφοφορίες και σύνοδος κορυφής αναμένονται πριν την προγραμματισμένη υπογραφή στις 20 Δεκεμβρίου.
- Η συμφωνία διαπραγματεύεται εδώ και 25 χρόνια και θεωρείται σημαντική για τους εξαγωγείς της ΕΕ.
Μια νέα ώθηση για την υπογραφή της μακροχρόνιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη) βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς η αντίσταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε ορισμένες πρωτεύουσες της ΕΕ απειλεί να την εκτροχιάσει. Η συμφωνία, η οποία βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση για 25 χρόνια, αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια λίγο πριν την προγραμματισμένη υπογραφή της πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, σύμφωνα με το POLITICO.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς πορείας διαπραγματεύσεων που διήρκεσε 25 χρόνια, με στόχο τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών που θα καλύπτει σχεδόν 800 εκατομμύρια ανθρώπους. Ενώ αρχικά υπήρξε κύμα αισιοδοξίας ότι η συμφωνία θα μπορούσε επιτέλους να σφραγιστεί φέτος, αυτή έχει πλέον δώσει τη θέση της στην ανησυχία ότι όλα μπορεί να καταρρεύσουν λίγο πριν την τελική γραμμή, λόγω πολιτικών και γραφειοκρατικών εμποδίων.
Οι τελευταίες εξελίξεις και τα εμπόδια
Το μεγαλύτερο εμπόδιο που παραμένει είναι η έγκριση μιας λύσης για την προστασία των ευρωπαϊκών αγροτικών αγορών σε περίπτωση αιφνίδιας εισροής προϊόντων από το μπλοκ της Mercosur. Αυτές οι διασφαλίσεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε συνεννόηση με το Παρίσι και παρουσιάστηκαν στις αρχές Οκτωβρίου, φάνηκαν αρχικά αρκετές για να καθησυχάσουν τους σκεπτικιστές πολιτικούς και αγρότες στη Γαλλία και την Πολωνία. Ωστόσο, η διάθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε ορισμένες πρωτεύουσες έχει γίνει ασταθής. Με το χρόνο να μετρά αντίστροφα για την προγραμματισμένη ημερομηνία της 20ης Δεκεμβρίου, όπου η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναμένεται να ταξιδέψει στη Βραζιλία για την επίσημη τελετή υπογραφής, η πορεία προς ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα στενεύει.
Η αντίσταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει γίνει μάρτυρας χαοτικών σκηνών τις τελευταίες ημέρες, καθώς οι ευρωβουλευτές που υποστηρίζουν τη συμφωνία με τη Mercosur προσπάθησαν, ανεπιτυχώς, να επισπεύσουν μια ψηφοφορία για την έγκριση των διασφαλίσεων. Αν και φαινομενικά ένα τεχνικό μέτρο, το κείμενο των διασφαλίσεων αποτελεί κρίσιμη πολιτική προϋπόθεση για τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, ώστε να υποστηρίξει τη συνολική συμφωνία. Το Συμβούλιο της ΕΕ έχει ολοκληρώσει το έργο του σχετικά με τις διασφαλίσεις και αναμένει από το Κοινοβούλιο να προχωρήσει. Το κείμενο θα τεθεί προσωρινά σε ψηφοφορία επιτροπής στο Κοινοβούλιο στις 8 Δεκεμβρίου, ακολουθούμενη από ψηφοφορία στην ολομέλεια στις 16 Δεκεμβρίου, μόλις τέσσερις ημέρες πριν από την προγραμματισμένη τελετή υπογραφής.
«Διαπραγματευόμαστε αυτή τη συμφωνία εδώ και 25 χρόνια και τώρα μας λένε ότι πρέπει να δράσουμε γρήγορα», δήλωσε η Σελίν Ιμάρ, Γαλλίδα ευρωβουλευτής από την ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και η ίδια αγρότισσα. Επιπλέον, πάνω από 140 ευρωβουλευτές ζήτησαν νομική γνωμοδότηση από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το αν η συνολική συμφωνία είναι συμβατή με τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Αυτό θα παρέλυε την έγκριση των διασφαλίσεων από το Κοινοβούλιο μέχρι να αποφανθεί το Δικαστήριο, γνωστό για τις μακροχρόνιες διαδικασίες του. Η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, απέρριψε το αίτημα, με τους ευρωβουλευτές να ζητούν περαιτέρω εξηγήσεις για το αν η Μέτσολα υπερέβη τις εξουσίες της.
Οι πολιτικές διαφωνίες και η σύνοδος κορυφής
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα και η έλλειψη ομοφωνίας, παρά τις προσπάθειες για την επίτευξη συμβιβασμών. Ο Πρέσβης της Βραζιλίας στην ΕΕ, Πέδρο Μιγκέλ ντα Κόστα ε Σίλβα, παραμένει αισιόδοξος ότι η συμφωνία μπορεί να ολοκληρωθεί, τονίζοντας ότι «στην αρχή υπήρχαν πολλές αντιδράσεις, αλλά ξαφνικά οι άνθρωποι ανακάλυψαν ότι ήταν μια εξίσωση αμοιβαίου οφέλους». Ωστόσο, η πολυπλοκότητα των εσωτερικών πολιτικών δυναμικών της ΕΕ και οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή, καθιστούν την τελική έκβαση αμφίβολη.
Στο Συμβούλιο, όπου απαιτείται ειδική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ για την έγκριση της συμφωνίας, η μάχη δεν έχει ακόμη κερδηθεί. Η Πολωνία, μία από τις χώρες που οι Βρυξέλλες ήλπιζαν να καθησυχάσουν με τους νέους κανόνες διασφαλίσεων, επανέλαβε την αντίθεσή της αυτή την εβδομάδα. «Η θέση μας είναι σαφώς καθορισμένη: θα ψηφίσουμε κατά, παρά τη συμφωνία για τις διασφαλίσεις που έχει επιτευχθεί», δήλωσε τη Δευτέρα ο Μίχαλ Μπαρανόφσκι, υφυπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης της Πολωνίας. Η σύγχυση στο ανώτατο επίπεδο δεν βοήθησε επίσης. Στην τελευταία σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών τον Οκτώβριο, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ανακοίνωσε πρόωρα ότι οι ηγέτες της ΕΕ είχαν ομόφωνα υποστηρίξει την επίμαχη συμφωνία. Αυτό ανάγκασε τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, να διευκρινίσει ότι είχε απλώς επιδιώξει να αξιολογήσει τα επόμενα βήματα με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Η Γαλλία ζήτησε στη συνέχεια νέες διαβεβαιώσεις ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα προστατευθεί από γεωργικά προϊόντα που δεν πληρούν τα πρότυπα του μπλοκ.
Η επόμενη μέρα για την εμπορική συμφωνία
Αν η διαδικασία έγκρισης δεν έχει ήδη εκτροχιαστεί μέχρι τότε, η σύνοδος κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις 18-19 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες θα μπορούσε να προσφέρει κάποιο δράμα της τελευταίας στιγμής πριν η φον ντερ Λάιεν μπορέσει να πάρει την πτήση για τη Βραζιλία. Η πίεση είναι μεγάλη, καθώς η συμφωνία θεωρείται σημαντική ώθηση για τους εξαγωγείς του μπλοκ που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Η Σελίν Ιμάρ, η Γαλλίδα ευρωβουλευτής, συνοψίζει την κατάσταση με κυνισμό: «Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει ήδη τα εισιτήριά της για τη Βραζιλία. Εναπόκειται σε εμάς να διασφαλίσουμε ότι θα πάει εκεί μόνο για διακοπές».
