- Η Eurostat διαβεβαίωσε Γαλλία και Ιταλία ότι το δάνειο 210 δισ. στην Ουκρανία δεν θα επιβαρύνει το χρέος τους.
- Οι εγγυήσεις θεωρούνται «ενδεχόμενες υποχρεώσεις» και η ενεργοποίησή τους είναι απίθανη.
- Η Γερμανία θα επωμιστεί το μεγαλύτερο μέρος των εγγυήσεων, περίπου 52 δισ. ευρώ.
- Η Ουγγαρία και η Σλοβακία μπορούν να μπλοκάρουν τις κυρώσεις, απειλώντας την απελευθέρωση των assets.
Η Eurostat, η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαβεβαίωσε τη Γαλλία και την Ιταλία ότι οι οικονομικές εγγυήσεις για ένα πακέτο χρηματοδότησης ύψους 210 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία δεν θα αυξήσουν τα ήδη υψηλά χρέη τους. Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να κατευνάσει τους φόβους των δύο χωρών σχετικά με την επενδυτική εμπιστοσύνη, λίγο πριν οι ηγέτες της ΕΕ συζητήσουν την πρωτοβουλία σε σύνοδο κορυφής την επόμενη εβδομάδα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των έντονων ανησυχιών που εξέφραζαν το Παρίσι και η Ρώμη, δεδομένου ότι και οι δύο χώρες φέρουν ένα δημόσιο χρέος άνω του 100% του αντίστοιχου οικονομικού τους αποτελέσματος. Η διευκρίνιση της Eurostat ήταν κρίσιμη για να διασφαλιστεί ότι η συμμετοχή τους στο σχέδιο δεν θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και δεν θα αύξανε το κόστος δανεισμού τους.
Η διαβεβαίωση της Eurostat και το σκεπτικό
Σύμφωνα με επιστολή που απέστειλε η Eurostat την Τρίτη το βράδυ, και την οποία εξασφάλισε το POLITICO, οι οικονομικές εγγυήσεις που στηρίζουν το δάνειο των 210 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία θα θεωρηθούν «ενδεχόμενες υποχρεώσεις» (contingent liabilities). Αυτό σημαίνει ότι οι εγγυήσεις θα επηρεάσουν τα χρέη των χωρών μόνο εάν ενεργοποιηθούν, κάτι που η υπηρεσία θεωρεί εξαιρετικά απίθανο. Η επιστολή αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «καμία από τις προϋποθέσεις» που θα οδηγούσαν στη μεταφορά της ευθύνης της ΕΕ στα κράτη μέλη «δεν θα πληρούνταν», υπογραμμίζοντας τις αδύναμες πιθανότητες οι χώρες της ΕΕ να πληρώσουν ποτέ αυτές τις εγγυήσεις.
Οι όροι του δανείου και οι ευθύνες
Το χρηματοδοτικό πακέτο, το οποίο υποστηρίζεται από παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται σε βελγικό έδαφος, έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία θα διαθέτει επαρκή κεφάλαια για να αντιμετωπίσει τις ρωσικές δυνάμεις το επόμενο έτος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να μοιραστούν τον κίνδυνο, παρέχοντας οικονομικές εγγυήσεις έναντι του δανείου. Η Κομισιόν θα θεωρηθεί υπεύθυνη για αυτές τις εγγυήσεις, όπως πρόσθεσε η Eurostat. Η Γερμανία αναμένεται να επωμιστεί το μεγαλύτερο μέρος του δανείου, εγγυώμενη περίπου 52 δισεκατομμύρια ευρώ βάσει των προσχεδίων κανόνων της Επιτροπής. Το ποσό αυτό πιθανότατα θα αυξηθεί, καθώς η Ουγγαρία έχει ήδη αρνηθεί να συμμετάσχει στην προσπάθεια χρηματοδότησης της Ουκρανίας. Νωρίτερα, η ΕΕ επιδίωκε να ξεκλειδώσει 210 δισ. ευρώ παγωμένα ρωσικά assets για την Ουκρανία, αντιμετωπίζοντας ωστόσο πολλά εμπόδια και κινδύνους.
Νομικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι η κίνηση της Eurostat είναι κρίσιμη για την αποτροπή ενός πιθανού αδιεξόδου στη σύνοδο κορυφής, καθώς η εμπιστοσύνη των επενδυτών αποτελεί μείζον ζήτημα για τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης. Η πρόταση της Κομισιόν για ένα δάνειο 165 δισ. ευρώ από ρωσικά παγωμένα assets είχε ήδη προκαλέσει αντιδράσεις, ειδικά από το Βέλγιο.
Οι κίνδυνοι και οι νομικές λύσεις
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η πρόταση της Επιτροπής είναι η πιθανότητα αποδέσμευσης των assets, εάν φιλορωσικές χώρες αρνηθούν να διατηρήσουν τις υφιστάμενες κυρώσεις. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, η ΕΕ πρέπει να ανανεώνει ομόφωνα τις κυρώσεις κάθε έξι μήνες. Αυτό σημαίνει ότι χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία μπορούν να αναγκάσουν την ΕΕ να απελευθερώσει τα δεσμευμένα χρήματα με μια απλή αρνητική ψήφο. Για να καταστεί αυτό το σενάριο λιγότερο πιθανό, η Επιτροπή πρότεινε μια αμφιλεγόμενη νομική λύση, η οποία συζητείται σήμερα από τους πρέσβεις της ΕΕ. Η Eurostat περιέγραψε την πιθανότητα οι χώρες της ΕΕ να πληρώσουν για το δάνειο ως «ένα πολύπλοκο γεγονός χωρίς προφανή εκτίμηση πιθανότητας κατά την έναρξη». Η στάση του Βελγίου, όπως φάνηκε και από την αντίθεση του πρωθυπουργού Μπαρτ Ντε Βέβερ, παραμένει κρίσιμη, με την Κομισιόν να αναζητά νομική λύση για να εξασφαλίσει τη βελγική στήριξη. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ είχαν ήδη απορρίψει την «λευκή επιταχή» του Βελγίου για τα ρωσικά assets, ενώ η Ουγγαρία μπλόκαρε ευρωομόλογα ως εναλλακτική.
Η επόμενη μέρα για την Ουκρανία και την ΕΕ
Η απόφαση της Eurostat αποτελεί μια σημαντική νίκη για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς αίρει ένα από τα βασικά εμπόδια για την έγκριση του πακέτου βοήθειας προς την Ουκρανία. Η σύνοδος κορυφής της επόμενης εβδομάδας θα είναι καθοριστική για την επίτευξη συμφωνίας, καθώς η χρηματοδοτική στήριξη είναι ζωτικής σημασίας για το Κίεβο εν μέσω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Η ικανότητα της ΕΕ να παραμείνει ενωμένη και να βρει λύσεις σε περίπλοκα χρηματοοικονομικά και νομικά ζητήματα θα δοκιμαστεί για άλλη μια φορά, με το βλέμμα στραμμένο στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρωσικής απειλής και τη διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή.
