ΕΕ: Δυσχεραίνει η χρηματοδότηση της Ουκρανίας από ρωσικά assets εν μέσω πιέσεων

Η κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω δανείου που βασίζεται στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία φαντάζει πλέον «όλο και πιο δύσκολη», ενόψει της κρίσιμης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη. Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναφέρουν στο POLITICO ότι τόσο η Ρωσία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν σημαντικές πιέσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ για να αποτρέψουν ένα δάνειο δισεκατομμυρίων ευρώ προς το Κίεβο, περιπλέκοντας περαιτέρω την κατάσταση.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντατικών προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρει βιώσιμες λύσεις για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, καθώς η οικονομική στήριξη από άλλες πηγές, όπως οι ΗΠΑ, εμφανίζεται αβέβαιη. Η πρόταση για αξιοποίηση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων έχει αναδειχθεί ως η πιο αξιόπιστη οδός για να διατηρηθεί το Κίεβο οικονομικά βιώσιμο από το επόμενο έτος, αλλά συναντά πολυάριθμα εμπόδια.

Οι πιέσεις Ρωσίας και ΗΠΑ: Ένα περίπλοκο διπλωματικό παιχνίδι

Η προειδοποίηση της Κάγια Κάλλας για τη στενότητα του δρόμου προς την επίτευξη συμφωνίας για τα ακινητοποιημένα ρωσικά δισεκατομμύρια, έρχεται καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν στο Βερολίνο για να επηρεάσουν το σχήμα μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας με τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelenskyy και απεσταλμένους του νυν προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump. Η πίεση από τη Ρωσία περιλαμβάνει απειλές και νομικές ενέργειες, όπως η αγωγή κατά της βελγικής τράπεζας Euroclear, όπου τηρείται το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων. Ωστόσο, δύο ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που εμπλέκονται στην προσπάθεια δανεισμού δήλωσαν ότι και οι ΗΠΑ ασκούν πιέσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ να αντιταχθούν στο σχέδιο. Οι Αμερικανοί, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο, «απαιτούν όχι μόνο η Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη που η Ρωσία δεν κατάφερε να καταλάβει, αλλά πιέζουν επίσης αρκετές ευρωπαϊκές χώρες να μην δώσουν στην Ουκρανία ένα δάνειο αποζημιώσεων 210 δισεκατομμυρίων ευρώ». Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να κατευθύνει μέρος των assets σε προσπάθειες ανοικοδόμησης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, όπως αναφέρει ένα διέρρευσαν σχέδιο ειρήνης ΗΠΑ-Ρωσίας, κάτι που έχει προκαλέσει την αντίδραση του Γερμανού Καγκελάριου Friedrich Merz, ο οποίος επιμένει ότι τα ρωσικά assets δεν πρέπει να μεταφερθούν προς οικονομικό πλεονέκτημα της Αμερικής. Για τους κινδύνους και τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η ΕΕ για να ξεκλειδώσει τα 210 δισ. ευρώ παγωμένα ρωσικά assets, μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ. Οι αμερικανικές αντιπροτάσεις έχουν εντείνει τις προσπάθειες της ΕΕ για τα ρωσικά παγωμένα assets, όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο εδώ. Επίσης, το δίλημμα του Ζελένσκι για την ειρηνευτική συμφωνία του Trump ή την αβέβαιη ευρωπαϊκή στήριξη έχει αναλυθεί εδώ.

Η αντίσταση των κρατών μελών και οι νομικές ανησυχίες

Παρά την επιμονή Ευρωπαίων ηγετών, όπως ο Γερμανός Καγκελάριος Friedrich Merz, ότι η χρήση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων είναι η μόνη αξιόπιστη μέθοδος για να διατηρηθεί η Ουκρανία οικονομικά βιώσιμη από το επόμενο έτος, οι φόβοι αυξάνονται ότι η προσπάθεια θα μπορούσε να εκτροχιαστεί από την αντίθεση κρατών μελών της ΕΕ. Το Βέλγιο έχει από καιρό αντιταχθεί στη χρήση των ρωσικών assets, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα θέσει σε κίνδυνο την ειρηνευτική διαδικασία και θα εκθέσει τις Βρυξέλλες σε νομικά αντίποινα από τη Ρωσία. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Bart De Wever έχει αναφέρει απειλές από τη Ρωσία εάν οι Βρυξέλλες κατασχέσουν τα περιουσιακά στοιχεία. Πρόσφατα, η Ιταλία, η Βουλγαρία και η Μάλτα τάχθηκαν κατά του σχεδίου, ενώ η Ουγγαρία και η Σλοβακία είχαν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους. Το Σαββατοκύριακο, ο νεοδιορισθείς πρωθυπουργός της Τσεχίας, Andrej Babiš, τάχθηκε επίσης κατά του δανείου, δηλώνοντας ότι η Πράγα δεν θα παράσχει καμία οικονομική εγγύηση για την υποστήριξη του Βελγίου. Η Κάγια Κάλλας υπογράμμισε ότι «δεν θα είναι εύκολο» να παρακαμφθεί το Βέλγιο, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται στη χώρα. Για τις απαιτήσεις του Βελγίου για επιπλέον χρηματικό απόθεμα ασφαλείας, μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Η αντίσταση του Βέλγου πρωθυπουργού Μπαρτ Ντε Βέβερ στο σχέδιο της ΕΕ έχει ενταθεί, όπως αναλύεται σε σχετικά άρθρα εδώ και εδώ. Η ΕΕ ενέκρινε την Παρασκευή το επ’ αόριστον πάγωμα ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων ύψους 210 δισεκατομμυρίων ευρώ, αίροντας ένα σημαντικό εμπόδιο για τη χορήγηση δανείου στην Ουκρανία, μια εξέλιξη που μπορείτε να βρείτε εδώ.

Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους νομικούς κύκλους και τους αναλυτές είναι η πολυπλοκότητα των νομικών συνεπειών που θα μπορούσε να επιφέρει η κατάσχεση και χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Οι φόβοι για αντίποινα από τη Μόσχα, όπως αγωγές κατά τραπεζών και πιθανές κατασχέσεις ευρωπαϊκών περιουσιών στη Ρωσία, δημιουργούν ένα επικίνδυνο προηγούμενο που οι χώρες μέλη της ΕΕ θέλουν να αποφύγουν.

Το διακύβευμα της Συνόδου Κορυφής και η επόμενη μέρα

Ενόψει της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλες την Πέμπτη (18-12-2025), οι φόβοι εντείνονται ότι η προσπάθεια για το δάνειο αποζημιώσεων ύψους 210 δισ. ευρώ θα μπορούσε να εκτροχιαστεί. Η Κάλλας χαρακτήρισε το δάνειο ως την «πιο αξιόπιστη επιλογή» για να διατηρηθεί το Κίεβο οικονομικά βιώσιμο από το επόμενο έτος, τονίζοντας ότι «δεν είμαστε ακόμα εκεί και είναι όλο και πιο δύσκολο, αλλά κάνουμε τη δουλειά και έχουμε ακόμα λίγες μέρες». Οι απειλές κατά του Βελγίου φαίνεται να κλιμακώνονται, με τη Valérie Urbain, διευθύνουσα σύμβουλο της Euroclear, να έχει δεχθεί απειλές και εκφοβισμό από έναν φιλορωσικό Γάλλο τραπεζίτη. Η πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάλλας, δήλωσε ότι «ορισμένες χώρες είναι πιο συνηθισμένες στις απειλές που παρουσιάζει η Ρωσία από άλλες – αλλά θέλω να σας πω ότι αυτές είναι μόνο απειλές. Εάν παραμείνουμε ενωμένοι, είμαστε πολύ πιο δυνατοί». Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία, η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται ήδη ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την Ουκρανία με ενδιάμεσο δάνειο, όπως μπορείτε να διαβάσετε εδώ.