- Δίκη Σον Μπίντερ στη Λέσβο για διάσωση προσφύγων.
- Αντιμετωπίζει κατηγορίες κακουργήματος, κινδυνεύει με 20 χρόνια φυλάκιση.
- Η υπόθεση αναδεικνύει την ευρωπαϊκή τάση ποινικοποίησης της αλληλεγγύης.
- Amnesty International και ΟΗΕ ζητούν την απόσυρση των κατηγοριών.
Ο Ιρλανδός εθελοντής διασώστης Σον Μπίντερ αναμένεται να δικαστεί αύριο, 4 Δεκεμβρίου, στο Εφετείο Μυτιλήνης στη Λέσβο, αντιμετωπίζοντας σοβαρές κατηγορίες όπως συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα χρήματος και λαθρεμπορία. Μαζί με άλλους 23 συγκατηγορούμενους, κινδυνεύει με ποινή έως και 20 χρόνια φυλάκισης για τη δράση του στην παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που κινδύνευαν να πνιγούν στο Αιγαίο. Η υπόθεση έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις και αναδεικνύει την ευρύτερη τάση ποινικοποίησης της αλληλεγγύης στην Ευρώπη.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης τάσης που παρατηρείται στην Ευρώπη, όπου η αλληλεγγύη προς τους ανθρώπους που αναζητούν προστασία ποινικοποιείται, αντί να ενθαρρύνεται. Η υπόθεση του Σον Μπίντερ, όπως και άλλες παρόμοιες, αναδεικνύει ένα κρίσιμο ηθικό και νομικό δίλημμα για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που, ενώ αδυνατούν να καλύψουν το κενό στην παροχή βοήθειας, τιμωρούν όσους το επιχειρούν.
Η δράση του Σον Μπίντερ και οι κατηγορίες
Ο Σον Μπίντερ, ένας Ιρλανδός ακτιβιστής, βρέθηκε για πρώτη φορά στη Λέσβο το 2017 ως εθελοντής, εντασσόμενος σε μια τοπική οργάνωση έρευνας και διάσωσης. Ο ρόλος του ήταν να περιπολεί τις ακτές για μικρά σκάφη σε κίνδυνο και να παρέχει πρώτες βοήθειες σε όσους διέσχιζαν το Αιγαίο από την Τουρκία προς την Ελλάδα. Η δράση του αυτή, που αποσκοπούσε στην πρόληψη πνιγμών, οδήγησε στη σύλληψή του το 2018 από τις ελληνικές αρχές. Παρέμεινε σε προσωρινή κράτηση για πάνω από 100 ημέρες προτού του απαγγελθούν κατηγορίες, μαζί με άλλους ανθρωπιστικούς εργαζόμενους.
Το ιστορικό της υπόθεσης και οι διεθνείς αντιδράσεις
Οι κατηγορίες εναντίον του Σον Μπίντερ και των 23 συγκατηγορουμένων του περιλαμβάνουν συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα χρήματος και λαθρεμπορία. Το 2023, οι λιγότερο σοβαρές πλημμεληματικές κατηγορίες, όπως πλαστογραφία, κατασκοπεία και παράνομη χρήση ραδιοσυχνοτήτων, αποσύρθηκαν. Το 2024, οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν από τις ίδιες κατηγορίες. Ωστόσο, ο Σον Μπίντερ και οι υπόλοιποι 23 εργαζόμενοι σε ανθρωπιστικές οργανώσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τις σοβαρότερες κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα. Όπως μεταδίδει το POLITICO, ο ίδιος δήλωσε φεύγοντας από το δικαστήριο το 2024: «Θέλουμε δικαιοσύνη. Σήμερα, υπήρξε λιγότερη αδικία, αλλά όχι δικαιοσύνη».
Η ευρωπαϊκή τάση ποινικοποίησης της αλληλεγγύης
Η υπόθεση του Σον Μπίντερ δεν είναι μεμονωμένη. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης σε όλη την Ευρώπη, όπου η παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνηση αντιμετωπίζεται ως εγκληματική ενέργεια. Στη Μάλτα, τρεις έφηβοι από τη Δυτική Αφρική κατηγορούνται ότι βοήθησαν στη διάσωση και μεταφορά πάνω από 100 ανθρώπων, αντιμετωπίζοντας ποινές ισόβιας κάθειρξης. Στην Ιταλία, πλοία οργανώσεων έρευνας και διάσωσης κατάσχονται, ενώ στη Γαλλία, οδηγοί βουνού έχουν διωχθεί για τη βοήθεια που παρείχαν σε ανθρώπους στα σύνορα με την Ιταλία. Αυτή η προσέγγιση υπονομεύει τις βασικές αρχές της ανθρωπιάς και του διεθνούς δικαίου.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα νομικούς κύκλους και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η μετατόπιση του αφηγήματος: από την ανάγκη προστασίας ευάλωτων πληθυσμών στην εγκληματοποίηση της συμπόνιας. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για την υπόθεση του Μπίντερ, υπογραμμίζοντας ότι η δίκη αυτή θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα της κοινωνίας των πολιτών να ενεργεί σύμφωνα με τη συνείδησή της.
Η επόμενη μέρα για τη δικαιοσύνη και την ανθρωπιά
Η δίκη του Σον Μπίντερ, που συνεχίζεται αύριο, 4 Δεκεμβρίου, στη Μυτιλήνη, αποτελεί ένα σημαντικό τεστ για την ευρωπαϊκή δικαιοσύνη και τις αξίες της. Η Amnesty International, μαζί με χιλιάδες πολίτες σε όλο τον κόσμο, ζητά επίμονα την απόσυρση των κατηγοριών. Η υπόθεση αυτή δεν αφορά μόνο τον Σον Μπίντερ, αλλά την ίδια την έννοια της αλληλεγγύης και την ικανότητα των ανθρώπων να προσφέρουν βοήθεια σε όσους έχουν ανάγκη, χωρίς τον φόβο της ποινικής δίωξης. Η ανάγκη για άσυλο, μια λέξη με ελληνικές ρίζες, πρέπει να παραμείνει μια υπόσχεση για τόπο καταφυγίου και όχι λόγος για ποινικοποίηση.
Πώς μπορείτε να δείξετε την αλληλεγγύη σας
- Ενημερωθείτε για υποθέσεις ποινικοποίησης της ανθρωπιστικής βοήθειας.
- Υπογράψτε αναφορές και στείλτε επιστολές υποστήριξης σε οργανώσεις όπως η Amnesty International.
- Στηρίξτε οργανώσεις που παρέχουν νομική βοήθεια σε εθελοντές διασώστες.
- Ευαισθητοποιήστε το περιβάλλον σας για το δικαίωμα στο άσυλο και την ανάγκη προστασίας.
