- Η Δανία χαρακτηρίζει τις ΗΠΑ κίνδυνο ασφαλείας για πρώτη φορά στην έκθεση του 2025.
- Οι ΗΠΑ δίνουν προτεραιότητα στα δικά τους συμφέροντα, χρησιμοποιώντας οικονομική δύναμη και απειλές κατά συμμάχων.
- Η Ευρώπη αντιμετωπίζει αυξανόμενη αβεβαιότητα και καλείται να ενισχύσει την άμυνά της.
- Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας μετατοπίζει την προσοχή των ΗΠΑ, επηρεάζοντας την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
- Το χειρότερο σενάριο προβλέπει περιφερειακούς πολέμους από Ρωσία και Κίνα σε λίγα χρόνια.
Η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Δανίας (FE) χαρακτηρίζει για πρώτη φορά τις Ηνωμένες Πολιτείες ως κίνδυνο ασφαλείας, σηματοδοτώντας μια δραματική αλλαγή στην αξιολόγηση της διατλαντικής σχέσης. Στην έκθεση πληροφοριών του 2025, η FE προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη προτεραιότητα στα δικά τους συμφέροντα, χρησιμοποιώντας την οικονομική και τεχνολογική τους δύναμη ως εργαλείο εξουσίας, ακόμη και έναντι των συμμάχων.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης ανησυχίας που επικρατεί στην Ευρώπη σχετικά με την αλλαγή της στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία έχει ήδη εκφραστεί και από άλλες χώρες, όπως η Ολλανδία, και υπογραμμίζει την αυξανόμενη τάση των μεγάλων δυνάμεων να προτάσσουν τα εθνικά τους συμφέροντα έναντι των παραδοσιακών συμμαχιών.
Η νέα αξιολόγηση της Δανίας και οι λόγοι της
Όπως μεταδίδει το POLITICO, η Δανική Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας (FE) δημοσίευσε την Τετάρτη την έκθεση πληροφοριών της για το 2025, στην οποία για πρώτη φορά χαρακτηρίζει τις ΗΠΑ ως κίνδυνο ασφαλείας. Η έκθεση επισημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη προτεραιότητα στα δικά τους συμφέροντα, χρησιμοποιώντας την οικονομική και τεχνολογική τους δύναμη ως εργαλείο εξουσίας, ακόμη και έναντι των συμμάχων και των εταίρων. Η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Δανίας προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ «χρησιμοποιούν οικονομική δύναμη, συμπεριλαμβανομένης της μορφής απειλών υψηλών δασμών, για να επιβάλουν τη θέλησή τους και δεν αποκλείουν πλέον τη χρήση στρατιωτικής δύναμης, ακόμη και κατά συμμάχων», με μια σαφή αναφορά στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον να αποσπάσει τον έλεγχο της Γροιλανδίας από τη Δανία.
Ευρωπαϊκή ανησυχία και η στρατηγική των ΗΠΑ
Η δανική προειδοποίηση υπογραμμίζει την ευρωπαϊκή ανησυχία καθώς η Ουάσιγκτον αξιοποιεί την βιομηχανική πολιτική της πιο επιθετικά στην παγκόσμια σκηνή, αναδεικνύοντας το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των συμμάχων. Η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ αναφέρει ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει την «προοπτική πολιτισμικής εξάλειψης» εντός των επόμενων 20 ετών, μια θέση που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Τον Οκτώβριο, οι ολλανδικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν δηλώσει ότι σταμάτησαν να μοιράζονται ορισμένες πληροφορίες με τους Αμερικανούς ομολόγους τους, επικαλούμενες πολιτικές παρεμβάσεις και ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Επίτροπος Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Andrius Kubilius, είχε επίσης κατηγορήσει την Τετάρτη τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν να διαλύσουν την ενότητα του μπλοκ.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές είναι η συστηματική αλλαγή στην προσέγγιση των ΗΠΑ, η οποία, όπως επισημαίνουν διπλωματικοί κύκλοι, δεν αποτελεί απλώς ρητορική αλλά μεταφράζεται σε συγκεκριμένες πολιτικές που δοκιμάζουν τα όρια της διατλαντικής συνεργασίας και αναγκάζουν την Ευρώπη να αναθεωρήσει την αμυντική της αυτονομία.
Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας και οι επιπτώσεις στην Ευρώπη
Η έκθεση της Δανίας αναφέρει επίσης ότι «υπάρχει αβεβαιότητα για το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια», καθώς η ραγδαία άνοδος του Πεκίνου έχει διαβρώσει τη μακροχρόνια θέση των ΗΠΑ ως αδιαμφισβήτητης παγκόσμιας δύναμης. Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο βρίσκονται πλέον κλειδωμένα σε έναν ανταγωνισμό για επιρροή, συμμαχίες και κρίσιμους πόρους. Αυτό έχει οδηγήσει τις ΗΠΑ να «δώσουν σημαντικά μεγαλύτερη προτεραιότητα» στη γεωγραφική περιοχή γύρω τους — συμπεριλαμβανομένης της Αρκτικής — για να μειώσουν την επιρροή της Κίνας. «Ο ολοένα και ισχυρότερος προσανατολισμός των ΗΠΑ στον Ειρηνικό Ωκεανό δημιουργεί επίσης αβεβαιότητα σχετικά με τον ρόλο της χώρας ως του πρωταρχικού εγγυητή ασφαλείας στην Ευρώπη», αναφέρει η έκθεση. Αυτή η αλλαγμένη πολιτική των ΗΠΑ απαιτεί μεγάλες προσπάθειες σε εξοπλισμούς και συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών για την ενίσχυση της αποτροπής κατά της Ρωσίας.
Το χειρότερο σενάριο και η επόμενη μέρα
Στο χειρότερο σενάριο, οι δανικές υπηρεσίες πληροφοριών προβλέπουν ότι οι δυτικές χώρες θα μπορούσαν να βρεθούν σε μια κατάσταση μέσα σε λίγα χρόνια, όπου τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα θα είναι έτοιμες να διεξάγουν τους δικούς τους περιφερειακούς πολέμους στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και στο Στενό της Ταϊβάν, αντίστοιχα. Αυτή η προοπτική ενισχύει την ανάγκη για μια πιο αυτόνομη και ενωμένη ευρωπαϊκή άμυνα, ικανή να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες γεωπολιτικές προκλήσεις χωρίς την απόλυτη εξάρτηση από τον παραδοσιακό σύμμαχο.